Sơ đồ bài viết
Thư ký tòa án là một chức danh quan trọng được Tòa án bổ nhiệm và đào tạo để thực hiện các nhiệm vụ liên quan đến tiến hành tố tụng trong các vụ án hình sự và có quyền hạn khác theo quy định của pháp luật. Thư ký tòa án cần có kiến thức về quy trình và quy định pháp luật liên quan đến tố tụng hình sự. Họ cũng cần hiểu về quyền và nghĩa vụ của các bên liên quan trong quá trình xét xử để đảm bảo tính công bằng và đúng luật trong quá trình tố tụng. Dưới đây là chia sẻ về quy định vai trò của Thư ký Tòa án trong quá trình xét xử vụ, mời bạn đọc tham khảo
Căn cứ pháp lý
Luật Tổ chức Tòa án nhân dân năm 2014
Quy định pháp luật về Thư ký Tòa án
Theo quy định tại điều 92 Luật tổ chức Tòa án nhân dân 2014, thư ký Tòa án được xác định là người có trình độ cử nhân luật trở lên, được tuyển dụng và đào tạo nghiệp vụ Thư ký Tòa án, sau đó được bổ nhiệm vào ngạch Thư ký Tòa án. Điều này cho thấy thư ký Tòa án là những người có kiến thức và trình độ cụ thể theo quy định của pháp luật.
Hiện nay, thư ký Tòa án được hiểu là những công chức làm việc tại Tòa án. Nhiệm vụ của thư ký Tòa án bao gồm ghi chép, tống đạt văn bản tố tụng, nhận, giữ, sắp xếp, chuyển hồ sơ; hướng dẫn, phổ biến cho đương sự; và thực hiện các công việc khác nhằm đảm bảo cho Thẩm phán Tòa án thực hiện chức năng và nhiệm vụ theo quy định của pháp luật. Thư ký Tòa án còn đóng vai trò người giúp việc cho Thẩm phán trong quá trình giải quyết vụ án. Họ phải tuân thủ sự giám sát, kiểm tra, đôn đốc, và hướng dẫn của Thẩm phán để thực hiện đúng các quy định của pháp luật.
Thư ký Tòa án cũng có trách nhiệm tiến hành tố tụng, được Chánh án Tòa án phân công để hỗ trợ Thẩm phán và Hội đồng xét xử trong quá trình giải quyết vụ án. Do đó, trong quá trình tiến hành tố tụng, thư ký Tòa án phải tuân thủ các quy định của pháp luật tố tụng và tuân thủ sự chỉ đạo của Thẩm phán và Hội đồng xét xử.
Vai trò của Thư ký Tòa án trong quá trình xét xử vụ án là gì?
Tùy vào từng vụ án khác nhau, nhiệm vụ của Thư ký Tòa án trong quá trình xét xử cũng sẽ khác nhau.
Đối với vụ án hình sự, nhiệm vụ của Thư ký Tòa án được quy định cụ thể tại điều 47 của Bộ luật Tố tụng Hình sự năm 2015. Theo đó, Thư ký Tòa án được phân công tiến hành tố tụng đối với vụ án hình sự và có nhiệm vụ kiểm tra sự có mặt của những người được triệu tập, phổ biến nội quy phiên tòa, báo cáo danh sách người tham dự phiên tòa và ghi biên bản phiên tòa. Thư ký Tòa án cũng tiến hành các hoạt động tố tụng khác theo sự phân công của Chánh án Tòa án.
Đối với vụ án dân sự, vụ án hành chính, nhiệm vụ của Thư ký Tòa án được quy định tại Điều 51 của Bộ luật Tố tụng dân sự năm 2015 và Điều 41 của Luật Tố tụng hành chính năm 2015. Theo đó, Thư ký Tòa án có nhiệm vụ chuẩn bị các công tác nghiệp vụ trước khi khai mạc phiên tòa, phổ biến nội quy phiên tòa, kiểm tra và báo cáo danh sách người tham dự phiên tòa, ghi biên bản phiên tòa và thực hiện các nhiệm vụ khác theo quy định của pháp luật.
Căn cứ vào các quy định cụ thể của các Bộ luật Tố tụng Hình sự, dân sự, hành chính năm 2015, nhiệm vụ của Thư ký Tòa án là thực hiện các hoạt động nghiệp vụ theo sự phân công của Chánh án Tòa án. Họ đóng vai trò hỗ trợ Chánh án trong tổ chức công tác xét xử và thực hiện nhiệm vụ từ việc tiếp nhận, xử lý các đơn khởi kiện, yêu cầu, khiếu nại, tố cáo, quản lý và bảo quản hồ sơ vụ án, tống đạt giấy tờ và chuẩn bị các công tác bảo đảm cho việc mở phiên tòa. Thư ký Tòa án cũng giúp việc cho Thẩm phán trong quá
trình tiến hành tố tụng, từ khi được phân công đến khi Tòa án xét xử vụ án và thực hiện các hoạt động nghiệp vụ khác sau phiên tòa.
Ngoài ra, Thư ký Tòa án cũng thực hiện các hoạt động nghiệp vụ hành chính – tư pháp theo sự phân công của Chánh án. Trong vai trò người giúp việc cho Thẩm phán và Hội đồng xét xử, Thư ký Tòa án có trách nhiệm hỗ trợ trong quá trình giải quyết vụ án. Với vai trò là người tiến hành tố tụng, Thư ký Tòa án phải thực hiện nhiều hoạt động tố tụng quan trọng.
Trường hợp nào sẽ thay đổi Thư ký Tòa án trong tố tụng dân sự?
Theo Điều 54 của Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015, Thư ký Tòa án và Thẩm tra viên phải từ chối tiến hành tố tụng hoặc bị thay đổi trong các trường hợp sau đây:
- Thuộc một trong những trường hợp được quy định tại Điều 52 của Bộ luật này. Điều này áp dụng cho các trường hợp mà người tiến hành tố tụng có mối liên quan đến vụ việc hoặc đương sự trong một số tư cách khác, như là Thẩm phán, Hội thẩm nhân dân, Kiểm sát viên, Kiểm tra viên, hay người tham gia tố tụng dưới tư cách người bảo vệ quyền và lợi ích của đương sự.
- Họ đã từng tham gia tố tụng trong vụ việc đó với tư cách là Thẩm phán, Hội thẩm nhân dân, Thẩm tra viên, Thư ký Tòa án, Kiểm sát viên, Kiểm tra viên. Điều này nhằm đảm bảo tính công bằng và độc lập trong quá trình xét xử, tránh sự ảnh hưởng không tương xứng đến quyết định của Tòa án.
- Họ là người thân thích (người có mối quan hệ thân thiết, như gia đình, người thân, bạn bè) với một trong những người tiến hành tố tụng khác trong vụ việc đó. Điều này nhằm tránh xung đột lợi ích và đảm bảo tính công bằng và khách quan trong quá trình xét xử.
Trong khi đó, theo Điều 52 của Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015, người tiến hành tố tụng phải từ chối hoặc bị thay đổi trong các trường hợp sau đây:
- Họ đồng thời là đương sự, người đại diện hoặc người thân thích của đương sự. Điều này đảm bảo tính công bằng và độc lập trong quá trình xét xử và tránh xung đột lợi ích.
- Họ đã tham gia tố tụng với tư cách là người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của đương sự, người làm chứng, người giám định hoặc người phiên dịch trong cùng vụ việc đó. Điều này giữ cho quá trình xét xử công bằng và đảm bảo rằng người tiến hành tố tụng không có quyền lợi chủ quan đối với các bên liên quan.
- Có căn cứ rõ ràng cho rằng họ có thể không vô tư trong khi làm nhiệm vụ. Điều này đảm bảo tính khách quan và đáng tin cậy trong quá trình xét xử.
Những quy định này nhằm đảm bảo quyền lợi của các bên liên quan và đảm bảo tính công bằng, độc lập và khách quan trong quá trình tố tụng.
Trên đây là tư vấn của Học viện đào tạo pháp chế ICA về nội dung “Vai trò của Thư ký Tòa án trong quá trình xét xử vụ án là gì?“. Hy vọng bài viết bổ ích với bạn đọc
Câu hỏi thường gặp
Theo quy định hiện nay thì Thư ký Tòa án có các ngạch:
– Thư ký viên;
– Thư ký viên chính;
– Thư ký viên cao cấp.
Các tiêu chuẩn chung của Thư ký Tòa án được quy định tại Điều 3 Quyết định 1718/QĐ-TANDTC năm 2017, bao gồm:
– Có bản lĩnh chính trị vững vàng, kiên định với Chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh; nắm vững và chấp hành chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước; trung thành với Tổ quốc và Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam; bảo vệ công lý, lợi ích của Tổ quốc và Nhân dân.
– Thực hiện đầy đủ nghĩa vụ của công chức theo quy định của pháp luật; nghiêm túc chấp hành sự phân công nhiệm vụ của cấp trên; gương mẫu thực hiện nội quy, quy chế của cơ quan, đơn vị và quy định của Tòa án nhân dân.
– Tận tụy, liêm khiết, trung thực, khách quan, công tâm và gương mẫu trong thực thi công vụ; chấp hành quy tắc ứng xử của công chức Tòa án nhân dân, lịch sự, văn hóa, chuẩn mực trong giao tiếp và phục vụ nhân dân.
– Có phẩm chất, đạo đức, lối sống và sinh hoạt lành mạnh, khiêm tốn, đoàn kết; cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư; không lợi dụng việc công để mưu cầu lợi ích cá nhân; không quan liêu, tham nhũng, lãng phí, tiêu cực.
– Thường xuyên có ý thức rèn luyện phẩm chất, học tập nâng cao trình độ, năng lực bảo đảm hoàn thành nhiệm vụ được giao.
