Doanh nghiệp và kinh doanh là hai khái niệm phổ biến nhưng cũng đòi hỏi sự hiểu biết cụ thể để thực hiện một cách hợp pháp và hiệu quả. Việc nắm rõ quy định pháp luật khi bắt đầu thành lập doanh nghiệp hay kinh doanh là rất quan trọng để tránh vi phạm và đảm bảo hoạt động doanh nghiệp được thực hiện hợp pháp, đáng tin cậy và bền vững. Các doanh nghiệp cần phải tuân thủ các quy định liên quan đến thành lập, đăng ký kinh doanh, thuế, lao động, môi trường… Dưới đây là nội dung tìm hiểu về Doanh nghiệp và kinh doanh là gì? Mời bạn đọc theo dõi

Căn cứ pháp lý

Luật Doanh nghiệp năm 2020

Doanh nghiệp và kinh doanh là gì ?

Khái niệm doanh nghiệp được định nghĩa trong mục 7 điều 1 chương 1 Luật Doanh nghiệp năm 2020 như sau:

Doanh nghiệp là một tổ chức kinh tế, có tên riêng, có tài sản, có trụ sở giao dịch ổn định, được đăng ký kinh doanh theo quy định của pháp luật nhằm mục đích thực hiện các hoạt động kinh doanh.

Hiện nay, trên thị trường, đa số các doanh nghiệp thực hiện quá trình sản xuất và kinh doanh, cung cấp các dịch vụ thế mạnh để đạt lợi nhuận. Những doanh nghiệp này được xem là một tổ chức kinh tế vì lợi ích của chủ sở hữu hoặc các cổ đông. Chúng hoạt động trong khuôn khổ pháp luật và thường theo đuổi mục tiêu tối đa hóa lợi nhuận.

Bên cạnh đó, có những doanh nghiệp hoạt động không vì mục đích thu lợi nhuận. Những doanh nghiệp này thường được gọi là các tổ chức phi lợi nhuận hoặc tổ chức từ thiện. Chúng không tập trung vào việc kiếm lời mà hướng đến mục tiêu cụ thể như cung cấp các dịch vụ xã hội, giáo dục, y tế, môi trường, v.v. Đây là những tổ chức có ý nghĩa cộng đồng cao, đóng góp tích cực vào xã hội và được miễn thuế hoặc hưởng các ưu đãi thuế theo quy định pháp luật.

Tùy thuộc vào mục tiêu và mục đích hoạt động, các doanh nghiệp có thể phân loại thành hai nhóm chính: doanh nghiệp vì lợi nhuận và doanh nghiệp phi lợi nhuận, và cả hai đều đóng góp quan trọng vào sự phát triển và thịnh vượng của nền kinh tế và xã hội.

Tại khoản 21 Điều 4 Luật Doanh nghiệp năm 2020 đã quy định về kinh doanh như sau: Kinh doanh là việc thực hiện liên tục một, một số hoặc tất cả công đoạn của quá trình từ đầu tư, sản xuất đến tiêu thụ sản phẩm hoặc cung ứng dịch vụ trên thị trường nhằm mục đích tìm kiếm lợi nhuận.

Điều này có nghĩa rằng, kinh doanh bao gồm việc thực hiện các công đoạn từ đầu tư, sản xuất đến tiêu thụ sản phẩm hoặc cung ứng dịch vụ liên tục và nhất quán trên thị trường với mục đích tìm kiếm lợi nhuận. Các hoạt động kinh doanh này có thể liên quan đến việc mua bán, trao đổi hàng hoá, cung cấp dịch vụ, sản xuất, đầu tư và các quá trình khác liên quan đến cung ứng sản phẩm và dịch vụ cho thị trường.

Tuy theo quy định của Luật Doanh nghiệp, việc kinh doanh chỉ cần mục tiêu tìm kiếm lợi nhuận, và không nhất thiết phải thực hiện đầy đủ các bước trong việc tiêu thụ hoặc cung ứng sản phẩm, dịch vụ trên thị trường. Điều này có nghĩa là, kinh doanh có thể là một quá trình dài và phức tạp, bao gồm nhiều giai đoạn, từ việc đầu tư, sản xuất, tiếp thị, quảng bá, đến việc bán hàng hoặc cung ứng dịch vụ và thu lợi nhuận từ việc này.

Tuy nhiên, trong nghĩa phổ thông, nhiều người thường chỉ hiểu kinh doanh là hoạt động buôn bán hàng hoá, dịch vụ nhằm tạo ra lợi nhuận. Mặc dù điều này có đúng, nhưng cần nhận thức rằng theo quy định của pháp luật, kinh doanh còn bao gồm nhiều hoạt động và giai đoạn khác nhau trong quá trình tạo ra lợi nhuận.

Như vậy, theo quy định theo nghĩa thông thường hay theo pháp luật, phân biệt hoạt động kinh doanh với các hành vi khác là mục đích tạo nên lợi nhuận. Các hành vi khác, dù có thể giống kinh doanh về mặt hình thức, nhưng nếu không nhằm tạo ra lợi nhuận thì không được coi là kinh doanh theo quy định của Luật Doanh nghiệp năm 2020.

Doanh nghiệp có đặc điểm như thế nào?

Mỗi loại hình doanh nghiệp hoạt động đều sẽ mang những đặc điểm riêng nổi bật, tuy nhiên chúng đều có những đặc điểm chung sau đây:

1. Doanh nghiệp có tính hợp pháp: Để thành lập doanh nghiệp, chủ sở hữu cần thực hiện nộp hồ sơ đến cơ quan nhà nước có thẩm quyền để đăng ký kinh doanh và nhận giấy phép đăng ký thành lập. Khi doanh nghiệp được cấp phép kinh doanh, nó được công nhận hoạt động hợp pháp, được pháp luật bảo hộ và chịu sự ràng buộc bởi các quy định pháp luật có liên quan.
2. Doanh nghiệp có hoạt động kinh doanh hoặc cung cấp dịch vụ thường xuyên: Các doanh nghiệp hầu hết khi thành lập đều hướng đến mục tiêu tạo ra lợi nhuận thông qua việc mua bán, sản xuất, kinh doanh hàng hóa hoặc cung ứng dịch vụ để phục vụ người tiêu dùng. Bên cạnh đó, có một số doanh nghiệp đặc thù, hoạt động không vì mục tiêu lợi nhuận mà hướng đến yếu tố vì cộng đồng, vì xã hội và môi trường, ví dụ như các doanh nghiệp về điện, nước, vệ sinh và các tổ chức phi chính phủ hoạt động vì mục tiêu từ thiện, giáo dục, và công ích.
3. Doanh nghiệp có tính tổ chức: Tính tổ chức thể hiện qua việc có cơ cấu quản lý, tổ chức điều hành và tổ chức nhân sự. Doanh nghiệp thường có trụ sở giao dịch hoặc đăng ký, có tài sản riêng để quản lý, và có tư cách pháp nhân trừ loại hình doanh nghiệp tư nhân.

Tổ chức doanh nghiệp theo các đặc điểm chung này giúp đảm bảo tính chuyên nghiệp, pháp lý và bền vững của hoạt động kinh doanh. Đồng thời, điều này cũng định hình sự đối tượng pháp lý riêng biệt, có khả năng chịu trách nhiệm pháp lý về các hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp.

Kinh doanh có đặc điểm như thế nào?

Mục tiêu có lợi nhuận có lẽ là đặc điểm nổi bật nhất của kinh doanh khi được hỏi về đặc điểm của kinh doanh. Đây cũng là đặc điểm dùng để phân biệt hành vi kinh doanh với các hành vi dân sự khác.

Mục tiêu lợi nhuận đóng vai trò quan trọng trong xác định mục đích của các hoạt động kinh doanh. Đây là điểm cuối cùng mà người kinh doanh hướng đến, là thành quả của cả quá trình kinh doanh sản phẩm hoặc cung cấp dịch vụ.

Đồng thời, kinh doanh cũng là quá trình trao đổi hàng hoá và dịch vụ. Đặc điểm này có thể tương tự với một số hành vi khác, nhưng cũng là điều kiện cần để xác định hành vi kinh doanh.

Tất cả hoạt động kinh doanh này đều liên quan trực tiếp hoặc gián tiếp đến việc mua bán hàng hoá và dịch vụ. Mục tiêu của việc trao đổi hàng hoá, dịch vụ đó chính là đổi lấy tiền hoặc những vật, tài sản tương đương với tiền, hay còn gọi là lợi nhuận.

Ngoài ra, kinh doanh còn có các đặc điểm gồm hai đối tượng chính là người mua và người bán; quá trình tiếp thị và phân phối hàng hoá; các chương trình ưu đãi trong kinh doanh; và đáp ứng nhu cầu tiêu dùng của người tiêu dùng. Các yếu tố này đóng vai trò quan trọng trong việc tạo lập môi trường kinh doanh và xác định sự thành công của một doanh nghiệp.

Trên đây là nội dung “Doanh nghiệp và kinh doanh là gì ?” được Học viện đào tạo pháp chế ICA biên soạn gửi đến quý bạn đọc.

Câu hỏi thường gặp