Sơ đồ bài viết
Pháp lý được ví như “hệ miễn dịch” của doanh nghiệp. Một hệ thống pháp lý vững chắc không chỉ giúp công ty tránh được các án phạt, kiện tụng mà còn là đòn bẩy để kinh doanh an toàn. Tuy nhiên, khi đứng trước bài toán nhân sự, hầu hết các CEO đều đau đầu với câu hỏi: “Doanh nghiệp nên thuê luật sư hay thuê pháp chế nội bộ?”.
Liệu tuyển một nhân viên pháp chế ngồi tại văn phòng sẽ tốt hơn, hay ký hợp đồng với một văn phòng luật sư chuyên nghiệp sẽ hiệu quả hơn? Bài viết này của phapche.edu.vn sẽ phân tích chi tiết ưu – nhược điểm của từng phương án để bạn có quyết định chính xác nhất cho quy mô doanh nghiệp của mình.
Hiểu đúng: Luật sư (External) và Pháp chế (In-house) khác nhau thế nào?
Trước khi đưa ra lựa chọn, chúng ta cần phân biệt rõ vai trò của hai vị trí này.
Luật sư tư vấn (External Lawyer)
Đây là những luật sư hành nghề độc lập tại các Văn phòng luật sư hoặc Công ty luật.
- Đặc điểm: Họ là chuyên gia xử lý các vấn đề pháp lý cụ thể, chuyên sâu (như tranh tụng, mua bán sáp nhập M&A, sở hữu trí tuệ).
- Cách làm việc: Họ làm việc theo vụ việc hoặc theo hợp đồng tư vấn thường xuyên, không nằm trong bảng lương nhân sự của doanh nghiệp.
Pháp chế nội bộ (In-house Counsel)
Đây là nhân sự (có thể là cử nhân luật hoặc luật sư) được tuyển dụng chính thức vào doanh nghiệp.
- Đặc điểm: Họ là “người nhà”, am hiểu sâu sắc văn hóa, mô hình kinh doanh và quy trình vận hành nội bộ.
- Cách làm việc: Họ xử lý các công việc pháp lý hằng ngày, kiểm soát tuân thủ (compliance) và chịu sự quản lý trực tiếp của Ban Giám đốc.
Khi nào doanh nghiệp nên thuê luật sư (Tư vấn ngoài)?
Không phải lúc nào nuôi một bộ máy nhân sự cũng là tốt. Doanh nghiệp nên ưu tiên thuê luật sư bên ngoài trong các trường hợp sau:
Doanh nghiệp Khởi nghiệp (Startup) và SME
Với quy mô nhỏ, ngân sách hạn chế và khối lượng công việc pháp lý chưa nhiều (chủ yếu là đăng ký kinh doanh, hợp đồng lao động mẫu…), việc tuyển một nhân viên pháp chế toàn thời gian là lãng phí. Thuê luật sư theo giờ hoặc theo vụ việc sẽ giúp biến chi phí cố định (lương) thành chi phí biến đổi, tối ưu dòng tiền.
Khi gặp vụ việc mang tính chuyên môn sâu
Pháp chế nội bộ thường là “bác sĩ đa khoa”, biết rộng nhưng có thể không sâu ở các mảng đặc thù. Khi doanh nghiệp vướng vào tranh chấp tại Tòa án, trọng tài thương mại hoặc thực hiện các thương vụ M&A phức tạp, bạn bắt buộc phải thuê luật sư chuyên ngành để đảm bảo tỷ lệ thắng cao nhất.
Cần sự khách quan và linh hoạt
Luật sư bên ngoài có cái nhìn độc lập, không bị chi phối bởi các mối quan hệ nội bộ hay áp lực từ các phòng ban khác. Điều này rất cần thiết khi thẩm định các dự án đầu tư rủi ro hoặc tái cấu trúc nhân sự cấp cao.
Khi nào doanh nghiệp nên xây dựng bộ phận Pháp chế nội bộ?
Ngược lại, bạn nên cân nhắc tuyển dụng pháp chế nội bộ khi:
Doanh nghiệp quy mô lớn, giao dịch phức tạp
Khi số lượng hợp đồng phát sinh hàng ngày quá lớn, hoặc doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực kinh doanh có điều kiện (Y tế, Bất động sản, Tài chính…), việc có người túc trực 8 tiếng/ngày để rà soát là bắt buộc để đảm bảo tiến độ kinh doanh.
Yêu cầu kiểm soát rủi ro liên tục (Compliance)
Pháp chế nội bộ không chỉ “chữa cháy” mà còn “phòng cháy”. Họ tham gia vào các cuộc họp chiến lược, nắm bắt ý định của Ban Giám đốc ngay từ đầu để cảnh báo rủi ro trước khi nó xảy ra. Điều này luật sư bên ngoài khó làm được vì họ không có mặt tại công ty thường xuyên.
Bài toán chi phí dài hạn
Nếu doanh nghiệp chi trả cho dịch vụ luật sư bên ngoài vượt quá mức lương của một nhân sự cấp cao (ví dụ >30 triệu/tháng) cho các công việc lặp đi lặp lại, thì việc tuyển dụng nhân sự cơ hữu sẽ kinh tế hơn.
Bảng so sánh: Thuê Luật sư và Thuê Pháp chế
Để dễ dàng ra quyết định, hãy xem bảng so sánh dưới đây:
| Tiêu chí | Thuê Luật sư (External) | Thuê Pháp chế (In-house) |
| Chi phí | Tính theo giờ/vụ việc/gói tháng. Linh hoạt. | Lương + Thưởng + BHXH + Phúc lợi. Cố định. |
| Mức độ sẵn sàng | Phản hồi theo thời gian thỏa thuận. | Luôn có mặt trong giờ làm việc. |
| Am hiểu doanh nghiệp | Hiểu vấn đề pháp lý, ít hiểu văn hóa nội bộ. | Hiểu sâu văn hóa, quy trình, con người nội bộ. |
| Chuyên môn | Chuyên sâu, đa dạng kinh nghiệm từ nhiều khách hàng. | Hiểu rộng, tập trung vào lĩnh vực của công ty. |
| Trách nhiệm | Chịu trách nhiệm theo hợp đồng dịch vụ. | Chịu trách nhiệm kỷ luật lao động. |
Giải pháp “lai”: Xu hướng tối ưu cho doanh nghiệp hiện đại
Thực tế, câu trả lời cho việc “Doanh nghiệp nên thuê luật sư hay thuê pháp chế?” không nhất thiết phải là chọn một trong hai. Nhiều doanh nghiệp thông minh đang áp dụng mô hình kết hợp:
Mô hình kết hợp (Hybrid)
Doanh nghiệp duy trì 01 chuyên viên pháp chế để xử lý các vấn đề hành chính, hợp đồng thông thường. Đồng thời, ký hợp đồng tư vấn thường xuyên với một Hãng luật để hỗ trợ pháp chế này trong các vụ việc phức tạp hoặc khi quá tải.
Dịch vụ Pháp chế thuê ngoài (Legal Outsourcing)
Đây là giải pháp xu hướng 2025. Doanh nghiệp không tuyển nhân sự, mà thuê một Công ty luật đóng vai trò như một “Phòng pháp chế thuê ngoài”.
- Ưu điểm: Chi phí rẻ hơn tuyển dụng nhân sự chất lượng cao; Được phục vụ bởi cả một đội ngũ luật sư đa lĩnh vực; Không lo nhân sự nghỉ việc hay đóng bảo hiểm.
Tóm lại, doanh nghiệp nên thuê luật sư hay thuê pháp chế phụ thuộc hoàn toàn vào giai đoạn phát triển của bạn:
- Chọn Luật sư/Dịch vụ pháp chế thuê ngoài: Nếu bạn là SME, Startup hoặc cần giải quyết tranh chấp, vụ việc chuyên sâu.
- Chọn Pháp chế nội bộ: Nếu bạn là Tập đoàn lớn, khối lượng công việc pháp lý khổng lồ và cần kiểm soát tuân thủ hàng ngày.
- Chọn Kết hợp: Để tối ưu hóa điểm mạnh của cả hai nguồn lực.
Đừng để rủi ro pháp lý trở thành rào cản tăng trưởng. Hãy đánh giá đúng nhu cầu và lựa chọn người đồng hành pháp lý phù hợp nhất ngay hôm nay.
Mời bạn xem thêm:
