Tài liệu hướng dẫn tự học môn Lịch sử nhà nước và pháp luật là công cụ đắc lực dành cho những người muốn nghiên cứu sâu về sự hình thành và phát triển của nhà nước và pháp luật qua các thời kỳ. Tài liệu được biên soạn chi tiết, bám sát chương trình học, giúp người học nắm bắt kiến thức một cách hệ thống, dễ hiểu. Đây là tài liệu tự học lý tưởng, giúp bạn củng cố kiến thức, chuẩn bị tốt cho các kỳ thi, và có cái nhìn toàn diện hơn về các giai đoạn lịch sử pháp luật quan trọng.

Tài liệu hướng dẫn tự học môn Lịch sử nhà nước và pháp luật

Tóm tắt nội dung môn học Lịch sử nhà nước và pháp luật

A. Lịch sử nhà nước và pháp luật Việt Nam

Phần thứ nhất

Chương I. Quá trình hình thành nhà nước đầu tiên ở Việt Nam – Nhà nước Văn Lang – Âu Lạc

1. Tiền đề vật chất và yếu tố thúc đẩy sự ra đời của nhà nước
2. Nhà nước trong trạng thái đang hình thành ở thời Hùng Vương
3. Nhà nước sơ khai thời An Dương Vương
4. Sự ra đời của pháp luật

Phần thứ hai

Chương II. Nhà nước và pháp luật giai đoạn đấu tranh chống đồng hóa của phong kiến Trung Quốc

1. Bộ máy chính quyền đô hộ của phong kiến Trung Quốc ở nước ta
2. Những chính quyền độc lập tự chủ

Phần thứ ba: Nhà nước và pháp luật phong kiến Việt Nam (938 – 1884)

Chương III. Một số vấn đề chung về nhà nước và pháp luật phong kiến

1. Lược sử các triều đại
2. Cơ sở hình thành và phát triển của nhà nước và pháp luật phong kiến Việt Nam
3. Các yếu tố cấu thành thể chế chính trị quân chủ phong kiến Việt Nam

Chương IV. Nhà nước và pháp luật Ngô, Đinh, Tiền Lê giai đoạn củng cố nền độc lập dân tộc và bước đầu xác lập nhà nước trung ương tập quyền

1. Tổ chức bộ máy nhà nước
2. Tình hình pháp luật

Chương V. Nhà nước và pháp luật các triều đại Lý, Trần, Hồ trong giai đoạn củng cố và phát triển nhà nước trung ương tập quyền

1. Tổ chức bộ máy nhà nước
2. Pháp luật

Chương VI. Nhà nước phong kiến quân chủ tập quyền thời lê sơ đầu thế kỷ XV – đầu thế kỷ XVI

1. Tổ chức bộ máy nhà nước đầu Lê Sơ
2. Cuộc cải tổ bộ máy nhà nước của lê Thánh Tông

Chương VII. Nhà nước trong thời kỳ nội chiến phân liệt

1. Thể chế lưỡng đầu Lê – Trịnh ở Đàng Ngoài
2. Tổ chức chính quyền chúa Nguyễn ở Đàng Trong
3. Tổ chức bộ máy nhà nước của triều Đại Quang Trung

Chương VIII. Pháp luật thế kỷ thứ XV – thế kỷ thứ XVIII, bộ Quốc triều hình luật và bộ Chiều khám tốt điều lệ

1. Tình hình chung về pháp luật thế kỷ XV – XVIII, hoạt động xây dựng pháp luật
2. Bộ Quốc triều hình luật
3. Bộ Quốc triều khám tụng điều lệ

Chương IX. Nhà nước và pháp luật trong nền quân chủ chuyên chế triều Nguyễn

1. Tổ chức bộ máy nhà nước
2. Pháp luật triều Nguyễn
3. Nhận xét chung về nhà nước và pháp luật đại Việt

Phần thứ tư: Chính quyền và luật lệ thời pháp thuộc (1858 – 1945)

Chương X. Chính quyền

1. Liên bang Đông Dương và các quy chế chính trị, toàn quyền Đông Dương và các cơ quan phụ tá
2. Bộ máy cai trị của Pháp ở Bắc kỳ
3. Bộ máy cai trị của Pháp ở Trung kỳ
4. Bộ máy cai trị của Pháp ở Nam kỳ
5. Chính quyền triều Nguyễn
6. Việc đào tạo, sử dụng quan cai trị

Chương XI: Nhận xét chung về chính quyền và pháp luật thời Pháp thuộc

Phần thứ năm: Nhà nước và pháp luật từ cách mạng tháng Tám năm 1945 đến nay

Chương XII. Cách mạng tháng Tám và sự ra đời của Nhà nước Việt Nam dân chủ cộng hòa, nhà nước và pháp luật trong thời kỳ kháng chiến chống thực dân Pháp

1. Cuộc đấu tranh giành độc lập dân tộc và Cách mạng tháng Tám, sự thiết lập nhà nước dân chủ nhân dân
2. Bảo vệ, củng cố chính quyền dân chủ nhân dân non trẻ, bước đầu xây dựng hệ thống pháp luật trong năm đầu sau Cách mạng tháng Tám (1945 – 1954)
3. Nhà nước và pháp luật trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp

Chương XIII. Nhà nước và pháp luật trong thời kỳ chống Mỹ cứu nước, thống nhất tổ quốc

1. Nhà nước và pháp luật Việt Nam dân chủ cộng hòa
   1. Nhà nước
   2. Pháp luật
2. Chính quyền và pháp luật của ngụy quyền miền Nam
   1. Lược sử quá trình xác lập và tồn tại cùng ngụy quyền
   2. Tổ chức bộ máy của ngụy quyền
   3. Pháp luật của ngụy quyền
3. Đấu tranh và xây dựng chính quyền cách mạng ở miền Nam
   1. Mặt trận Dân tộc giải phóng miền Nam thực hiện chức năng chính quyền cách mạng (1960 – 1969)
   2. Nhà nước cộng hòa miền Nam Việt Nam (1969 – 1976)

Chương XIV. Sự thành lập Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam 1976), Nhà nước và pháp luật trong cơ chế tập trung quan liêu – bao cấp (1975 – 1986)

1. Sự thành lập Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam
   1. Thống nhất nhà nước về mặt nhà nước
   2. Việc thống nhất pháp luật
2. Nhà nước và pháp luật trong giai đoạn 1975 – 1986
   1. Nhà nước
   2. Pháp luật, hiến pháp năm 1980
3. Nhận xét chung và những bài học kinh nghiệm về nhà nước và pháp luật giai đoạn 1975 – 1986

Chương XV. Nhà nước và pháp luật thời kỳ đổi mới

1. Khái quát về quá trình đổi mới và quan điểm đổi mới về nhà nước và pháp luật
2. Thực tiễn xây dựng nhà nước và pháp luật trong thời kỳ đổi mới

B. Lịch sử nhà nước và pháp luật thế giới

Phần thứ nhất: Sự tan rã của công xã nguyên thủy quá trình hình thành nhà nước và pháp luật

1. Tổ chức của công xã nguyên thủy
2. Tổ chức công xã nguyên thủy tan rã và sự hình thành nhà nước. Đặc điểm con đường hình thành nhà nước ở phương Đông
3. Sự ra đời của pháp luật

Phần thứ hai: Nhà nước và pháp luật thời kì cổ đại

Chương I. Nhà nước và pháp luật Phương Đông cổ đại

1. Nhà nước Ai Cập cổ đại
   1. Quá trình hình thành nhà nước
   2. Tổ chức bộ máy nhà nước
2. Nhà nước và pháp luật lưỡng Hà cổ đại
   1. Quá trình hình thành nhà nước Lưỡng Hà
   2. Quốc gia cổ Babilon và tổ chức bộ máy nhà nước
   3. Pháp luật-bộ luật Hammurabi
3. Nhà nước và pháp luật Ấn Độ cổ đại
   1. Nhà nước
   2. Pháp luật – bộ luật Manu
4. Nhà nước và pháp luật Trung Quốc cổ đại
   1. Nhà nước
   2. Pháp luật

Chương II. Nhà nước và pháp luật Phương Tây cổ đại

1. Hy Lạp cổ đại
   1. Những nhà nước tối cổ. Khái quát chung lịch sử các nhà nước của những quốc gia – thành bang sau đó
   2. Nhà nước cộng hòa quý tộc chủ nô Xpác
   3. Nhà nước cộng hòa Dân chủ chủ nô Aten
2. La mã cổ đại
   1. Nhà nước
   2. Luật la mã

Phần thứ ba: Nhà nước và pháp luật thời kì trung đại

Chương III. Nhà nước và pháp luật phong kiến phương Đông

1. Trung Quốc
   1. Nhà nước
   2. Pháp luật
   3. Nhật Bản
2. Cuộc cải cách Tai ca và sự hình thành lập chế độ quân chủ chuyên chế phong kiến
   1. Quá trình tồn tại và phát triển của nhà nước phong kiến Nhật Bản
   2. Pháp luật

Chương IV. Nhà nước và pháp luật phong kiến Tây Âu

1. Nhà nước trong thời kỳ hình thành và phát triển của chế độ phong kiến tiêu. Nhà nước phong kiến Frăng và trạng thái phân quyền các cứ phong kiến.
2. Quá trình xác lập chính thể quân chủ chuyên chế trong thời kỳ suy vong của chế độ phong kiến
3. Giáo hội Thiên chúa với nhà nước phong kiến. Tòa án giáo hội
4. Pháp luật phong kiến Tây âu

Phần thứ tư: Nhà nước và pháp luật thời kì cận đại

Chương V. Nhà nước và pháp luật tư sản

1. Nhà nước quân chủ nghị viện Anh
   1. Cách mạng tư sản và sự ra đời Nhà nước tư sản Anh
   2. Nhà nước sau cách mạng tư sản. Sự thiết lập chính thể quân chủ nghị viện và tổ chức của bộ máy nhà nước
2. Nhà nước cộng hòa tổng thống ở Hợp chủng quốc Hoa Kỳ
   1. Cuộc chiến tranh giành độc lập ở Bắc Mỹ. Sự thành lập hợp chúng quốc Hoa Kỳ và nhà nước tư sản
   2. Nhà nước tư sản sau cuộc chiến tranh giành độc lập. Tổ chức bộ máy nhà nước
3. Nhà nước cộng hòa nghị viện Pháp
   1. Cách mạng tư sản và sự ra đời của nhà nước tư sản (1789 – 1794)
   2. Nhà nước sau cách mạng tư sản. Tổ chức bộ máy nhà nước
4. Nhà nước quân chủ nghị viện Nhật Bản
   1. Cách mạng tư sản và sự hình thành nhà nước tư sản Nhật Bản
   2. Hiến pháp 1889 và tổ chức bộ máy nhà nước Nhật Bản
5. Pháp luật tư sản thời kỳ cận đại
   1. Hai hệ thống chính của pháp luật tư sản
   2. Những chế định cơ bản của pháp luật tư sản

Phần thứ năm: Nhà nước và pháp luật thời kì hiện đại

Chương VI. Nhà nước và pháp luật tư sản thời kỳ hiện đại

1. Khái quát lịch sử và đặc điểm chung của nhà nước tư sản trong thời kỳ này
2. Mỹ
3. Anh
4. Pháp
5. Liên bang Đức
6. Italia
7. Nhật Bản
8. Pháp luật tư sản trong thời kỳ hiện đại

Chương VII. Nhà nước và pháp luật xã hội chủ nghĩa

1. Nhà nước và pháp luật Xô Viết
   1. Cách mạng xã hội chủ nghĩa tháng Mười. Nhà nước và pháp luật Xô Viết ở Nga (1917 – 1922)
   2. Nhà nước và pháp luật Liên bang. Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Xô Viết (Liên Xô)
2. Nhà nước và pháp luật các nước cộng hòa Dân Chủ nhân dân và Cộng hòa Cu Ba
   1. Các nhà nước xã hội chủ nghĩa Đông Âu (1945 – 1990)
   2. Các nhà nước xã hội chủ nghĩa châu Á
   3. Khái quát chung về pháp luật của các nhà nước dân chủ nhân dân
   4. Nhà nước và pháp luật Cộng hòa Cuba

Tham khảo trọn bộ tài liệu ôn thi môn học Lịch sử nhà nước và pháp luật: https://study.phapche.edu.vn/khoa-hoc-tim-hieu-mon-lich-su-nha-nuoc-va-phap-luat?ref=lnpc

Mời bạn xem thêm:

• Tốt nghiệp ngành luật thì sẽ trở thành luật sư?
• Câu hỏi đề cương ôn thi môn Luật dân sự 1
• Bộ câu hỏi trắc nghiệm môn học Lịch sử nhà nước và pháp luật