Sơ đồ bài viết
Chưa lên chức danh kế toán viên có được nâng lên kế toán viên chính không? Đây là thắc mắc của nhiều cán bộ, công chức, viên chức đang làm việc trong lĩnh vực kế toán tại các cơ quan, đơn vị nhà nước. Vậy nếu chưa được bổ nhiệm vào ngạch kế toán viên, có thể được xét hoặc thi nâng lên kế toán viên chính hay không? Bài viết “Kế toán viên cao cấp là gì?” dưới đây của Pháp chế ICA sẽ làm rõ căn cứ pháp lý và hướng dẫn cụ thể cho trường hợp này.
Bước đi đúng luật ngay từ sổ sách – Đăng ký khóa học pháp lý cho kế toán doanh nghiệp tại: https://phapche.edu.vn/courses/khoa-hoc-dao-tao-phap-luat-cho-ke-toan-cong-ty/
Kế toán viên cao cấp là gì?
Theo khoản 1 Điều 5 Thông tư 29/2022/TT-BTC, kế toán viên cao cấp là công chức, cụ thể được quy định như sau:
“Kế toán viên cao cấp là công chức có trình độ chuyên môn nghiệp vụ cao nhất trong lĩnh vực kế toán, bố trí đối với các chức danh lãnh đạo cấp Vụ, Cục và tương đương tại các Bộ, ngành, cơ quan, đơn vị ở Trung ương, thực hiện chức năng quản lý về công tác kế toán…”
Kế toán viên cao cấp có những nhiệm vụ gì?
Kế toán viên cao cấp là công chức có trình độ chuyên môn nghiệp vụ cao nhất trong lĩnh vực kế toán tại các cơ quan nhà nước cấp trung ương. Theo quy định tại Thông tư 29/2022/TT-BTC, họ được giao thực hiện các nhiệm vụ trọng yếu mang tính chiến lược, cụ thể như sau:
- Chủ trì nghiên cứu, xây dựng văn bản quy phạm pháp luật: Kế toán viên cao cấp là người chủ trì xây dựng các văn bản quy phạm pháp luật trong lĩnh vực tài chính – kế toán, tham mưu cho lãnh đạo cấp Bộ, ngành trong việc hoàn thiện hệ thống pháp luật kế toán, đồng thời phát triển các đề án chiến lược liên quan đến công tác kế toán trong ngành hoặc lĩnh vực được phân công phụ trách.
- Tổ chức phối hợp nghiệp vụ giữa các cấp và ngành: Họ đóng vai trò điều phối trong việc kết nối nghiệp vụ kế toán giữa các cấp quản lý, giữa các ngành và địa phương, đảm bảo sự thống nhất, đồng bộ và hiệu lực quản lý nhà nước về kế toán trong phạm vi toàn quốc.
- Xây dựng chương trình, tài liệu đào tạo chuyên môn: Kế toán viên cao cấp tham gia xây dựng giáo trình, tài liệu hướng dẫn đào tạo, bồi dưỡng, nhằm chuẩn hóa và nâng cao trình độ cho đội ngũ công chức ngành kế toán, đảm bảo chất lượng nhân sự trong toàn hệ thống.
- Tổ chức và kiểm tra nghiệp vụ kế toán: Là người đứng đầu trong chỉ đạo và thực hiện công tác kế toán, họ có trách nhiệm giám sát, kiểm tra tính tuân thủ pháp luật, phát hiện và xử lý kịp thời các sai phạm trong hoạt động kế toán tại các đơn vị thuộc phạm vi quản lý.
- Phân tích tài chính và đề xuất hoàn thiện nghiệp vụ kế toán: Kế toán viên cao cấp tổ chức tổng hợp, đánh giá và phân tích tài chính, từ đó rút ra những bất cập trong thực tiễn thi hành, đề xuất sửa đổi, bổ sung quy trình nghiệp vụ kế toán, giúp nâng cao hiệu quả quản lý, minh bạch và tiết kiệm nguồn lực tài chính công.
Kế toán viên cao cấp không chỉ là người thực hiện nghiệp vụ kế toán mà còn là người hoạch định, điều phối và kiểm tra toàn bộ hệ thống kế toán trong phạm vi ngành hoặc lĩnh vực quản lý. Vai trò này đòi hỏi năng lực chuyên môn cao, kinh nghiệm dày dặn và khả năng lãnh đạo nghiệp vụ trong lĩnh vực tài chính – kế toán nhà nước.
Tiêu chuẩn về trình độ đào tạo, bồi dưỡng của Kế toán viên cao cấp
Theo quy định hiện hành, để được bổ nhiệm hoặc dự thi nâng ngạch lên chức danh Kế toán viên cao cấp (mã số 06.029), người dự thi cần đáp ứng đầy đủ các tiêu chuẩn về trình độ đào tạo, bồi dưỡng như sau:
Bằng tốt nghiệp đại học trở lên chuyên ngành phù hợp: Người dự thi phải có bằng tốt nghiệp từ đại học trở lên, thuộc các chuyên ngành kế toán, kiểm toán hoặc tài chính – là điều kiện cơ bản và tiên quyết để đảm bảo năng lực chuyên môn nghiệp vụ trong lĩnh vực kế toán nhà nước.
Trình độ lý luận chính trị đạt chuẩn yêu cầu phải có một trong các loại văn bằng, chứng chỉ sau:
- Bằng cao cấp lý luận chính trị,
- Bằng cao cấp lý luận chính trị – hành chính,
- Bằng cử nhân chính trị,
- Hoặc giấy xác nhận trình độ lý luận tương đương cao cấp lý luận chính trị do cơ quan có thẩm quyền cấp. Đây là tiêu chuẩn bắt buộc đối với công chức lãnh đạo, quản lý cấp cao trong hệ thống chính trị.
Chứng chỉ chương trình bồi dưỡng ngạch Kế toán viên cao cấp: Người dự thi phải hoàn thành chương trình bồi dưỡng theo tiêu chuẩn ngạch kế toán viên cao cấp và có chứng chỉ tương ứng do cơ sở đào tạo có thẩm quyền cấp. Chứng chỉ này là căn cứ xác nhận người dự thi đã được trang bị đầy đủ kiến thức, kỹ năng cần thiết phù hợp với yêu cầu của ngạch.
Chứng chỉ ngoại ngữ đạt trình độ bậc 4/6: Phải có chứng chỉ ngoại ngữ tương đương bậc 4 theo Khung năng lực ngoại ngữ 6 bậc dùng cho Việt Nam, được quy định tại Thông tư 01/2014/TT-BGDĐT của Bộ Giáo dục và Đào tạo. Bậc 4 tương ứng với trình độ trung cấp – cao cấp, đủ khả năng sử dụng ngoại ngữ phục vụ công tác chuyên môn và hội nhập quốc tế.
Chứng chỉ tin học đạt chuẩn kỹ năng công nghệ thông tin cơ bản: Người dự thi cần có chứng chỉ ứng dụng CNTT cơ bản theo quy định tại Thông tư 03/2014/TT-BTTTT của Bộ Thông tin và Truyền thông. Ngoài ra, có thể thay thế bằng các chứng chỉ tin học ứng dụng tương đương (nếu được công nhận hợp lệ). Đây là điều kiện bảo đảm công chức có năng lực sử dụng thành thạo máy tính, phần mềm kế toán và các ứng dụng tin học trong công việc hành chính hiện đại.
Tiêu chuẩn trình độ đào tạo, bồi dưỡng của kế toán viên cao cấp không chỉ đòi hỏi trình độ chuyên môn sâu trong lĩnh vực kế toán – tài chính, mà còn yêu cầu kiến thức về lý luận chính trị, khả năng sử dụng ngoại ngữ và tin học. Điều này thể hiện yêu cầu toàn diện đối với đội ngũ kế toán cấp cao trong bộ máy nhà nước – vừa có năng lực chuyên môn, vừa đáp ứng điều kiện hội nhập và quản lý hiện đại.
Tiêu chuẩn về năng lực chuyên môn, nghiệp vụ của Kế toán viên cao cấp
Để được bổ nhiệm vào ngạch kế toán viên cao cấp (mã số 06.029) trong hệ thống công chức nhà nước, cá nhân phải đáp ứng đầy đủ các tiêu chuẩn về năng lực chuyên môn, nghiệp vụ theo quy định của pháp luật hiện hành. Cụ thể như sau:
Nắm vững chủ trương, đường lối, chính sách và pháp luật: Kế toán viên cao cấp cần am hiểu sâu sắc về chủ trương, đường lối của Đảng, pháp luật của Nhà nước, đặc biệt là những nội dung liên quan đến quản lý hành chính, cải cách hành chính, và chiến lược phát triển kinh tế – xã hội của Chính phủ, bộ, ngành nơi mình công tác. Đồng thời, phải hiểu rõ cơ cấu tổ chức bộ máy hành chính và các quy định pháp luật chuyên ngành về kế toán.
Thành thạo hệ thống pháp luật và chế độ kế toán bao gồm:
- Luật Kế toán, các văn bản hướng dẫn thi hành;
- Chuẩn mực kế toán, chế độ tài chính kế toán nhà nước;
- Luật pháp quốc tế liên quan đến lĩnh vực kế toán;
- Các chế độ kế toán chuyên ngành áp dụng trong lĩnh vực tài chính công, ngân sách, sự nghiệp công lập, doanh nghiệp nhà nước, v.v.
Có năng lực tham mưu chính sách và chủ trì xây dựng văn bản pháp luật. Kế toán viên cao cấp phải có khả năng:
- Đề xuất các chính sách liên quan đến tổ chức và hoạt động kế toán;
- Chủ trì hoặc tham gia xây dựng các dự án luật, pháp lệnh, đề án, chiến lược lớn, đặc biệt trong lĩnh vực tài chính – kế toán, trình các cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định.
Có chuyên môn sâu, am hiểu xu hướng kế toán trong nước và quốc tế: Đòi hỏi người giữ ngạch này phải nắm vững lý thuyết và thực tiễn chuyên sâu về kế toán – kiểm toán, đồng thời cập nhật các phương pháp hiện đại và xu hướng phát triển kế toán toàn cầu nhằm vận dụng linh hoạt, hiệu quả vào thực tiễn Việt Nam.
Có năng lực nghiên cứu và tổ chức cải tiến hệ thống kế toán. Ngoài kiến thức chuyên môn, kế toán viên cao cấp cần có khả năng:
- Nghiên cứu khoa học trong lĩnh vực kế toán, tài chính công;
- Tổ chức, chỉ đạo ứng dụng các tiến bộ kỹ thuật, công nghệ thông tin, phần mềm quản lý kế toán hiện đại;
- Cải tiến quy trình nghiệp vụ, chế độ báo cáo tài chính, nâng cao hiệu lực và hiệu quả của hệ thống kế toán trong cơ quan, đơn vị.
Tiêu chuẩn năng lực chuyên môn, nghiệp vụ của kế toán viên cao cấp phản ánh yêu cầu toàn diện và cao nhất đối với đội ngũ công chức trong lĩnh vực kế toán nhà nước. Đây là vị trí giữ vai trò chủ chốt trong hoạch định chính sách, quản lý nghiệp vụ và dẫn dắt đổi mới trong công tác kế toán – tài chính tại các cơ quan nhà nước, bộ ngành trung ương. Vì vậy, ngoài chuyên môn vững chắc, người đảm nhiệm chức danh này còn cần có tầm nhìn chiến lược và năng lực lãnh đạo nghiệp vụ.
Mời bạn xem thêm: