fbpx
ICA - Học viện đào tạo pháp chế doanh nghiệp
Thế nào là hóa đơn bất hợp pháp? Cách nhận biết và phòng tránh dành cho kế toán

Trong hoạt động kế toán – thuế, hóa đơn là công cụ pháp lý quán trọng, đóng vai trò chứng minh giao dịch kinh tế, ghi nhận doanh thu – chi phí – thuế phải nộp. Tuy nhiên, nếu sử dụng hóa đơn bất hợp pháp, doanh nghiệp có thể bị xử phạt nặng, bị trừ thu thuế, kế toán có thể bị xem xét trách nhiệm dùng dắn đến hình sự. Vậy Thế nào là Hóa đơn bất hợp pháp – Cách nhận biết và phòng tránh dành cho kế toán. Hãy cùng làm rõ trong bài viết sau của Pháp chế ICA.

Hóa đơn bất hợp pháp – Cách nhận biết và phòng tránh dành cho kế toán

Hóa đơn bất hợp pháp là gì?

Theo quy định tại Khoản 9 Điều 3 NĐ 123/2020/NĐ-CP, hóa đơn bất hợp pháp là hóa đơn có một trong các dấu hiệu sau:

  • Hóa đơn không được cấp theo quy định hoặc do cơ quan thuế không có thẩm quyền cấp;
  • Hóa đơn giả (không có giao dịch thực);
  • Hóa đơn do doanh nghiệp “ma” phát hành;
  • Hóa đơn có nội dung sai lệch lớn, nhằm trục lợi hoặc tránh thuế;
  • Hóa đơn đã hủy theo quy định nhưng vẫn mang ra sử dụng.

Sử dụng hóa đơn bất hợp pháp có thể bị xử phạt theo NĐ 125/2020/NĐ-CP, thủ tục điều tra hình sự với các tội danh như: trốn thuế, mua bán hóa đơn giả, lừa đảo thuế nhà nước…

Dấu hiệu nhận biết hóa đơn bất hợp pháp

Hóa đơn bất hợp pháp là hóa đơn được sử dụng trong các trường hợp sau:

  • Hóa đơn giả: Là hóa đơn được làm giả mạo, không do tổ chức, cá nhân được phép phát hành in ấn, cung cấp.
  • Hóa đơn chưa có giá trị sử dụng, hết giá trị sử dụng: Hóa đơn chưa được thông báo phát hành hoặc đã hết hạn sử dụng.
  • Hóa đơn bị ngừng sử dụng: Hóa đơn bị cơ quan thuế thông báo ngừng sử dụng trong thời gian doanh nghiệp bị cưỡng chế bằng biện pháp ngừng sử dụng hóa đơn (trừ trường hợp được phép sử dụng theo thông báo của cơ quan thuế).
  • Hóa đơn điện tử không đăng ký sử dụng với cơ quan thuế: Hóa đơn điện tử không được đăng ký và quản lý bởi hệ thống của cơ quan thuế.
  • Hóa đơn khống: Hóa đơn mà các chỉ tiêu, nội dung nghiệp vụ kinh tế được ghi trên hóa đơn không có thật một phần hoặc toàn bộ. Tức là không có giao dịch mua bán hàng hóa, dịch vụ thực tế đi kèm.

Việc nhận biết hóa đơn bất hợp pháp là vô cùng quan trọng để tránh rủi ro pháp lý và tổn thất tài chính cho doanh nghiệp. Dưới đây là một số dấu hiệu nhận biết phổ biến:

  • Hóa đơn giả: Là hóa đơn được làm giả mạo, không do tổ chức, cá nhân được phép phát hành in ấn, cung cấp.
  • Hóa đơn chưa có giá trị sử dụng, hết giá trị sử dụng: Hóa đơn chưa được thông báo phát hành hoặc đã hết hạn sử dụng.
  • Hóa đơn bị ngừng sử dụng: Hóa đơn bị cơ quan thuế thông báo ngừng sử dụng trong thời gian doanh nghiệp bị cưỡng chế bằng biện pháp ngừng sử dụng hóa đơn (trừ trường hợp được phép sử dụng theo thông báo của cơ quan thuế).
  • Hóa đơn điện tử không đăng ký sử dụng với cơ quan thuế: Hóa đơn điện tử không được đăng ký và quản lý bởi hệ thống của cơ quan thuế.
  • Hóa đơn khống: Hóa đơn mà các chỉ tiêu, nội dung nghiệp vụ kinh tế được ghi trên hóa đơn không có thật một phần hoặc toàn bộ. Tức là không có giao dịch mua bán hàng hóa, dịch vụ thực tế đi kèm.
Thế nào là hóa đơn bất hợp pháp? Cách nhận biết và phòng tránh dành cho kế toán
Thế nào là hóa đơn bất hợp pháp? Cách nhận biết và phòng tránh dành cho kế toán

Để nhận biết hóa đơn bất hợp pháp, bạn có thể dựa vào các dấu hiệu sau:

Dấu hiệu về nội dung hóa đơn

Thông tin không khớp với thực tế giao dịch:

  • Tên, địa chỉ, mã số thuế của người bán hoặc người mua không đúng.
  • Tên hàng hóa, dịch vụ không đúng với thực tế giao dịch hoặc không rõ ràng.
  • Số lượng, đơn giá cao hoặc thấp bất thường so với giá thị trường hoặc giao dịch thực tế.
  • Giá trị hàng hóa, dịch vụ được ghi trên hóa đơn quá lớn so với năng lực sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp.

Thiếu hoặc sai các tiêu thức bắt buộc:

  • Thiếu hoặc sai các thông tin như: ký hiệu mẫu số hóa đơn, ký hiệu hóa đơn, số hóa đơn, tên, địa chỉ, mã số thuế của bên bán và bên mua, tên hàng hóa, dịch vụ, đơn vị tính, số lượng, đơn giá, thành tiền, thuế suất, tổng cộng tiền thanh toán, chữ ký và con dấu (đối với hóa đơn giấy).
  • Đối với hóa đơn điện tử, thiếu mã của cơ quan thuế (nếu thuộc loại hóa đơn có mã).

Chữ viết, chữ số không liên tục, bị ngắt quãng, tẩy xóa, sửa chữa: Đặc biệt đối với hóa đơn giấy, nếu có dấu hiệu tẩy xóa, sửa chữa hoặc chữ viết, chữ số không liền mạch, dễ gây nghi ngờ.

Không gạch chéo phần còn trống: (Đối với hóa đơn giấy, trừ hóa đơn tự in hoặc in qua máy tính).

Dấu hiệu về doanh nghiệp phát hành hóa đơn

Doanh nghiệp cung cấp hóa đơn có dấu hiệu hoạt động bất thường:

  • Thường xuyên thay đổi địa điểm kinh doanh, trụ sở ảo.
  • Ngành nghề kinh doanh không rõ ràng, không phù hợp với hàng hóa, dịch vụ trên hóa đơn.
  • Doanh nghiệp mới thành lập nhưng xuất hóa đơn với giá trị lớn, tần suất cao.
  • Doanh nghiệp đã ngừng hoạt động, giải thể hoặc bị cơ quan thuế đóng mã số thuế nhưng vẫn phát hành hóa đơn.
  • Doanh nghiệp có nhiều hóa đơn giá trị gia tăng đầu vào không đúng với ngành nghề kinh doanh.

Thông tin doanh nghiệp không tra cứu được hoặc không khớp trên cổng thông tin của cơ quan thuế.

Có thông tin về việc doanh nghiệp đó bị công khai là doanh nghiệp bỏ trốn, ngừng hoạt động.

Dấu hiệu về hành vi mua bán hóa đơn

  • Mua bán hóa đơn công khai trên mạng xã hội, các hội nhóm kín.
  • Giao dịch mua bán hóa đơn thông qua các đối tượng trung gian.

Kế toán cần làm gì để phòng tránh hóa đơn bất hợp pháp?

Để xác minh tính hợp pháp của hóa đơn, bạn nên thực hiện các bước sau:

  • Tra cứu thông tin doanh nghiệp: Truy cập cổng thông tin của Tổng cục Thuế để tra cứu thông tin về người bán (tình trạng hoạt động, mã số thuế, địa chỉ).
  • Tra cứu hóa đơn điện tử: Sử dụng cổng tra cứu hóa đơn điện tử của Tổng cục Thuế để kiểm tra thông tin chi tiết về hóa đơn (mã tra cứu, ngày lập, thông tin bên bán, bên mua, tổng tiền…).
  • Kiểm tra tính logic của giao dịch: So sánh thông tin trên hóa đơn với hợp đồng, biên bản giao nhận, chứng từ thanh toán và các tài liệu liên quan để đảm bảo tính hợp lệ của giao dịch.

Việc cẩn trọng trong việc kiểm tra hóa đơn sẽ giúp doanh nghiệp bạn tránh được những rủi ro đáng tiếc.

Việc sử dụng hóa đơn bất hợp pháp không chỉ gây hại cho doanh nghiệp về tài chính, mà còn đặt người kế toán vào rủi ro pháp lý nghiêm trọng. Trong thời đại doanh nghiệp bị thanh tra thuế liên tục, hiểu biết về hóa đơn đúng quy định và phòng ngừa ngay từ đầu chính là cách bảo vệ chính mình.

Hãy tham gia Khóa học Đào tạo Pháp luật cho kế toán doanh nghiệp do Pháp chế ICA tổ chức để:

  • Biết nhận biết hóa đơn bất hợp pháp nhanh chóng;
  • Trang bị kiến thức pháp lý để góp ý, đối chiếu hóa đơn;
  • Tránh liên đới trách nhiệm vô í do thiếu kiến thức.

Mời bạn xem thêm:

5/5 - (1 bình chọn)

Để lại một bình luận

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *

Bài viết liên quan

.
.
.
Sơ đồ bài viết