Vốn pháp định, hay còn được gọi là vốn luật hoặc vốn pháp lý, là một yếu tố quan trọng trong phát triển kinh tế của một quốc gia. Nó đóng vai trò tạo ra một môi trường ổn định và bảo vệ quyền lợi của các cá nhân và tổ chức trong quá trình kinh doanh. Bài viết này sẽ bàn luận về tầm quan trọng của vốn pháp định và tác động của nó đối với sự phát triển kinh tế. Mời bạn đọc tham khảo thêm trong bài viết “Điều kiện về vốn pháp định trong việc đăng ký thành lập doanh nghiệp” của Học viện đào tạo pháp chế ICA.

Vốn pháp định có phải vốn điều lệ không?

Vốn pháp định là một hệ thống luật pháp và quy định mà xã hội xây dựng và thực thi để đảm bảo sự công bằng, minh bạch và ổn định trong hoạt động kinh tế. Nó cung cấp khung pháp lý cho việc thành lập và quản lý doanh nghiệp, giao dịch thương mại và giải quyết tranh chấp. Vốn pháp định tạo ra một môi trường dựa trên quy tắc và nguyên tắc, đảm bảo sự tuân thủ và đáng tin cậy trong các hoạt động kinh doanh.

Theo khoản 34 Điều 4 Luật Doanh nghiệp 2020, vốn điều lệ là tổng giá trị tài sản do các thành viên công ty, chủ sở hữu công ty đã góp hoặc cam kết góp khi thành lập công ty trách nhiệm hữu hạn, công ty hợp danh; là tổng mệnh giá cổ phần đã bán hoặc được đăng ký mua khi thành lập công ty cổ phần.

Mặc dù đều là số vốn phải có khi thành lập doanh nghiệp nhưng giữa vốn điều lệ và vốn pháp định có một số điểm khác nhau cơ bản như sau:

• Vốn điều lệ áp dụng theo loại hình doanh nghiệp, trong khi đó, vốn pháp định chỉ áp dụng với một số ngành nghề, lĩnh vực (như ngân hàng, bảo hiểm,…).
• Vốn điều lệ không có mức tối thiểu hay tối đa, còn vốn pháp định là con số cố định với từng ngành nghề.
• Vốn điều lệ phải góp đủ trong thời gian 90 ngày kể từ ngày được cấp Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp, còn vốn pháp định phải được góp đủ từ khi bắt đầu hoạt động kinh doanh.

Điều kiện về vốn pháp định trong việc đăng ký thành lập doanh nghiệp

Vốn pháp định ổn định và đáng tin cậy tạo ra một môi trường thuận lợi cho các nhà đầu tư. Người đầu tư cần có sự tin tưởng rằng quyền sở hữu và các hợp đồng của họ sẽ được bảo vệ và không bị vi phạm. Vốn pháp định đảm bảo rằng các quy định và quyền lợi của doanh nghiệp được xác định rõ ràng và áp dụng công bằng và minh bạch. Điều này tạo ra sự ổn định và dự đoán cho các doanh nghiệp, khuyến khích sự đầu tư và thúc đẩy sự phát triển kinh tế.

Vốn pháp định không chỉ phụ thuộc vào ngành nghề kinh doanh mà tùy thuộc vào quy mô và hình thức đăng ký mà doanh nghiệp sẽ có từng mức quy định cụ thể.

• Lĩnh vực Kinh doanh cảng hàng không, sân bay từ 100 tỷ – 200 tỷ đồng.
• Lĩnh vực Kinh doanh vận tải hàng không từ 100 tỷ – 1300 tỷ đồng
• Lĩnh vực Kinh doanh dịch vụ hàng không – 30 tỷ đồng
• Lĩnh vực Cung cấp dịch vụ thiết lập, vận hành, duy trì, bảo trì báo hiệu hàng hải khu nước, vùng nước, luồng hàng hải chuyên dùng – 20 tỷ đồng
• Lĩnh vực Cung cấp dịch vụ khảo sát khu nước, vùng nước, luồng hàng hải chuyên dùng phục vụ công bố Thông báo hàng hải – 10 tỷ đồng
• Lĩnh vực Cung cấp dịch vụ điều tiết bảo đảm an toàn hàng hải trong khu nước, vùng nước, luồng hàng hải chuyên dùng – 20 tỷ đồng
• Lĩnh vực Cung cấp dịch vụ thanh thải chướng ngại vật – 5 tỷ đồng
• Lĩnh vực Kinh doanh dịch vụ nhập khẩu pháo hiệu hàng hải – 2 tỷ đồng
• Lĩnh vực Cung ứng dịch vụ thông tin tín dụng – 30 tỷ đồng
• Lĩnh vực Kinh doanh dịch vụ môi giới mua bán nợ, tư vấn mua bán nợ – 5 tỷ đồng
• Lĩnh vực Kinh doanh hoạt động mua bán nợ – 100 tỷ đồng
• Lĩnh vực Kinh doanh dịch vụ sàn giao dịch nợ – 500 tỷ đồng
• Lĩnh vực Kinh doanh dịch vụ kiểm toán – 6 tỷ đồng
• Lĩnh vực Kinh doanh chứng khoán từ 10 tỷ – 100 tỷ đồng
• Lĩnh vực Ngân hàng thanh toán – 10.000 tỷ đồng
• Lĩnh vực Kinh doanh bảo hiểm phi nhân thọ từ 200 – 400 tỷ đồng
• Lĩnh vực Kinh doanh bảo hiểm nhân thọ từ 600 – 1.000 tỷ đồng
• Lĩnh vực Kinh doanh bảo hiểm sức khỏe – 300 tỷ đồng
• Lĩnh vực Kinh doanh tái bảo hiểm từ 400 – 1.100 tỷ đồng
• Lĩnh vực Kinh doanh môi giới bảo hiểm từ 4 – 8 tỷ đồng

Một số lưu ý về vốn pháp định 

Vốn pháp định đóng vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế. Nó tạo ra một môi trường ổn định, bảo vệ quyền lợi của các cá nhân và tổ chức, khuyến khích sự đầu tư và thúc đẩy sự phát triển kinh tế. Tuy nhiên, để đảm bảo hiệu quả của vốn pháp định, cần có các biện pháp nhất quán và hiệu quả như xây dựng và cải thiện hệ thống pháp luật, thực thi nghiêm túc và tăng cường giáo dục công chúng về vốn pháp định. Chỉ khi các yếu tố này được thực hiện, vốn pháp định mới thực sự có thể đóng góp vào sự phát triển kinh tế bền vững của một quốc gia.

Khi tìm hiểu về vốn pháp định, có một số lưu ý mà bạn đọc cần quan tâm:

• Vốn pháp định là mức vốn tối thiểu bắt buộc phải có với một số đơn vị hoạt động trong nhóm ngành nhất định, được nhà nước quy định. Loại vốn này không bắt buộc với các nhóm ngành khác ngoài danh sách.
• Vốn pháp định được quy định cụ thể cho từng nhóm ngành, lĩnh vực trong nền kinh tế quốc dân. Không phải nhóm ngành nào cũng có vốn pháp định giống nhau, ví dụ như: Hợp tác xã kinh doanh vận tải cần vốn pháp định 10 tỷ, nhóm ngành vận tải hàng không vốn pháp định tối thiểu 50 tỷ đồng… Trong vận tải hàng không nội địa và quốc tế cũng có quy định khác nhau về vốn pháp định.
• Với công ty có vốn đầu tư nước ngoài, quy định về vốn pháp định sẽ không phụ thuộc vào nhóm ngành mà sẽ dựa trên cơ sở tổng vốn đầu tư.
• Vốn pháp định nhằm đảm bảo và cam kết tài sản tối thiểu của doanh nghiệp. Có nghĩa, công ty tối thiểu sẽ phải có số lượng tiền theo quy định, để bảo vệ quyền lợi của bạn hàng. Bởi các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực có nhiều rủi ro, người tiêu dùng, khách hàng, đối tác có thể gặp rắc rối, thua thiệt khi công ty gặp vấn đề. Với vốn pháp định, công ty vẫn đảm bảo khả năng chi trả cho khách hàng chịu thiệt hại.

Câu hỏi thường gặp: