
Sơ đồ bài viết
Trong hệ thống pháp luật Việt Nam, thi hành án dân sự là giai đoạn quan trọng để đưa các bản án, quyết định của Tòa án vào đời sống. Và ở vị trí tuyến đầu của quá trình này chính là chấp hành viên sơ cấp – những người trực tiếp tổ chức, cưỡng chế và bảo đảm bản án được thực thi đúng quy định. Đây là chức danh tư pháp có vai trò nền tảng, là bước khởi đầu quan trọng đối với những ai theo đuổi sự nghiệp trong ngành thi hành án dân sự.
Vậy chấp hành viên sơ cấp là gì? Tiêu chuẩn bổ nhiệm, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ hội nghề nghiệp ra sao? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết qua bài viết dưới đây.
Chấp hành viên sơ cấp là gì?
Chấp hành viên sơ cấp là chức danh tư pháp thuộc hệ thống cơ quan Thi hành án dân sự. Đây là cấp chấp hành viên đầu tiên trong ngạch chấp hành viên, bên cạnh các cấp cao hơn như chấp hành viên trung cấp và chấp hành viên cao cấp.
Theo Luật Thi hành án dân sự, chấp hành viên sơ cấp có trách nhiệm tổ chức thi hành bản án, quyết định có hiệu lực pháp luật của Tòa án, đồng thời thực hiện các nhiệm vụ, quyền hạn được pháp luật quy định.
Có thể nói, đây là vị trí nền tảng trong ngành thi hành án, đảm bảo cho công lý được thực thi, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của Nhà nước, tổ chức, công dân.
Tiêu chuẩn bổ nhiệm chấp hành viên sơ cấp
Theo quy định pháp luật hiện hành, người được bổ nhiệm làm chấp hành viên sơ cấp phải đáp ứng các tiêu chuẩn sau:
Về phẩm chất chính trị và đạo đức: Trung thành với Tổ quốc, Hiến pháp và pháp luật. Có phẩm chất đạo đức tốt, bản lĩnh vững vàng. Không trong thời gian bị truy cứu trách nhiệm hình sự, kỷ luật.
Về trình độ chuyên môn: Có bằng cử nhân luật trở lên. Đã được đào tạo nghiệp vụ về thi hành án dân sự tại cơ sở được Bộ Tư pháp công nhận
Về kinh nghiệm thực tiễn: Có ít nhất 3 năm công tác trong lĩnh vực pháp luật. Đạt yêu cầu tại kỳ thi tuyển chấp hành viên sơ cấp do Bộ Tư pháp tổ chức.
Về quy trình bổ nhiệm: Người đạt yêu cầu thi tuyển sẽ được xem xét, bổ nhiệm theo quyết định của cơ quan có thẩm quyền. Trước khi nhận nhiệm vụ, chấp hành viên sơ cấp phải thực hiện lễ tuyên thệ: trung thành, liêm chính, công tâm trong công vụ.

Nhiệm vụ và quyền hạn của chấp hành viên sơ cấp
Chấp hành viên sơ cấp có trách nhiệm chính trong hoạt động thi hành án dân sự. Một số nhiệm vụ, quyền hạn cụ thể gồm:
Tổ chức thi hành án
- Ra các quyết định thi hành án theo thẩm quyền.
- Triệu tập đương sự, làm việc với các bên liên quan.
- Xác minh điều kiện thi hành án của người phải thi hành án.
Cưỡng chế thi hành án
- Quyết định và tổ chức cưỡng chế tài sản, kê biên, bán đấu giá theo quy định.
- Thực hiện các biện pháp bảo đảm thi hành án.
- Phối hợp với chính quyền, cơ quan công an khi tiến hành cưỡng chế.
Giải quyết khiếu nại, kiến nghị
- Tiếp nhận, xử lý kiến nghị, khiếu nại liên quan đến hoạt động thi hành án trong phạm vi thẩm quyền.
- Báo cáo, đề xuất cấp trên đối với những vấn đề vượt thẩm quyền.
Thực hiện nhiệm vụ khác
- Lập biên bản, báo cáo định kỳ, tổng kết công tác.
- Tham gia các khóa đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ.
- Hướng dẫn tập sự viên hoặc cán bộ mới trong lĩnh vực thi hành án.
Vai trò của chấp hành viên sơ cấp trong hệ thống thi hành án
Chấp hành viên sơ cấp giữ vai trò quan trọng trong việc:
- Đảm bảo hiệu lực pháp luật: đưa các bản án, quyết định của Tòa án vào thực tiễn.
- Bảo vệ quyền lợi của công dân và tổ chức: giúp bên được thi hành án thực sự nhận được quyền lợi hợp pháp.
- Nâng cao uy tín của Nhà nước: góp phần xây dựng niềm tin của nhân dân đối với công lý và pháp luật.
- Đặt nền móng cho hệ thống thi hành án: là đội ngũ trực tiếp, đông đảo, tạo sức mạnh thực thi trong toàn ngành.
Hồ sơ bổ nhiệm chấp hành viên sơ cấp
Việc bổ nhiệm chấp hành viên sơ cấp không chỉ dựa vào kết quả thi tuyển mà còn yêu cầu ứng viên nộp hồ sơ đầy đủ để cơ quan có thẩm quyền xem xét. Nội dung hồ sơ được quy định tại Luật Thi hành án dân sự và hướng dẫn của Bộ Tư pháp.
Một bộ hồ sơ bổ nhiệm chấp hành viên sơ cấp thường bao gồm:
- Đơn xin bổ nhiệm (theo mẫu thống nhất của Bộ Tư pháp).
- Sơ yếu lý lịch có xác nhận của cơ quan, chính quyền địa phương nơi cư trú.
- Bản sao văn bằng cử nhân luật hoặc cao hơn (có chứng thực).
- Giấy chứng nhận đã qua đào tạo nghiệp vụ thi hành án dân sự tại cơ sở được Bộ Tư pháp công nhận.
- Giấy xác nhận thời gian công tác pháp luật (tối thiểu 03 năm).
- Giấy chứng nhận sức khỏe do cơ sở y tế cấp quận/huyện trở lên cấp.
- Bản kiểm điểm cá nhân, nhận xét, đánh giá của cơ quan công tác về phẩm chất chính trị, đạo đức, năng lực chuyên môn.
- Các giấy tờ khác theo yêu cầu của Hội đồng tuyển chọn (nếu có).
Trình tự – thủ tục nộp hồ sơ
Ứng viên sau khi trúng tuyển kỳ thi chấp hành viên sơ cấp sẽ chuẩn bị hồ sơ. Hồ sơ được nộp về Cục Thi hành án dân sự tỉnh nơi ứng viên đang công tác. Cơ quan này sẽ rà soát, thẩm định hồ sơ, sau đó trình Bộ Tư pháp xem xét, quyết định bổ nhiệm.
Việc bổ nhiệm được thực hiện theo đợt, căn cứ vào nhu cầu biên chế, chỉ tiêu được giao và kết quả thi tuyển.
Sau khi có quyết định bổ nhiệm, chấp hành viên sơ cấp phải thực hiện lễ tuyên thệ theo Điều 18 Luật Thi hành án dân sự: trung thành với Tổ quốc, tận tụy phục vụ nhân dân, công tâm, liêm chính trong công vụ.
Mời bạn xem thêm:
- Có thể làm Kiểm sát viên khi không tốt nghiệp đại học chuyên ngành luật?
- Có thể trở thành kiểm sát viên khi vừa tốt nghiệp cử nhân luật không?
- Bộ Quy tắc ứng xử của Kiểm sát viên
Có thể thấy, chấp hành viên sơ cấp không chỉ là một chức danh trong bộ máy tư pháp, mà còn là người bảo vệ công lý và quyền lợi hợp pháp của công dân, tổ chức, Nhà nước. Công việc này đòi hỏi sự vững vàng về chuyên môn pháp luật, bản lĩnh nghề nghiệp và đạo đức trong sáng.
Đối với những ai đang quan tâm đến lĩnh vực pháp lý, đây chính là bước khởi đầu vững chắc để gắn bó lâu dài với ngành thi hành án dân sự. Đồng thời, việc nâng cao chất lượng đội ngũ chấp hành viên sơ cấp cũng là nền tảng để bảo đảm pháp luật được thực thi nghiêm minh, góp phần xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam.