Sơ đồ bài viết
Trình độ chuẩn trở thành giáo viên được pháp luật quy định như thế nào? Đây là câu hỏi quan trọng và là nền tảng nghề nghiệp với những ai đang hoặc sẽ theo nghề giáo.
Trình độ chuẩn (hay tiêu chuẩn trình độ đào tạo) là cơ sở pháp lý để cơ quan quản lý xác định giáo viên đủ điều kiện giảng dạy, được tuyển dụng, xếp lương, và thăng hạng chức danh nghề nghiệp. Việc quy định trình độ chuẩn giúp đảm bảo chất lượng đội ngũ nhà giáo, nâng cao uy tín của hệ thống giáo dục quốc gia và tính chuyên nghiệp của người làm nghề.
Tiêu chuẩn này được quy định chi tiết căn cứ theo Luật Giáo dục 2019 và các nghị định, thông tư hướng dẫn của Chính phủ, Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT).
CƠ SỞ PHÁP LÝ VỀ TRÌNH ĐỘ CHUẨN GIÁO VIÊN
Căn cứ pháp lý chính quy định về trình độ chuẩn của nhà giáo bao gồm:
- Luật Giáo dục năm 2019: Điều 72 quy định về trình độ chuẩn được đào tạo của nhà giáo các cấp.
- Nghị định 71/2020/NĐ-CP: Quy định chi tiết một số điều của Luật Giáo dục về trình độ chuẩn.
- Các Thông tư của Bộ Giáo dục và Đào tạo: Hướng dẫn lộ trình cụ thể về việc nâng chuẩn trình độ đối với giáo viên hiện đang công tác.
Ý nghĩa pháp lý: Các văn bản này là cơ sở bắt buộc để thực hiện các thủ tục hành chính như tuyển dụng, bổ nhiệm, xếp lương, và đào tạo bồi dưỡng cho đội ngũ giáo viên các cấp, đảm bảo sự thống nhất và minh bạch trong tiêu chuẩn nghề nghiệp trên toàn quốc.
TRÌNH ĐỘ CHUẨN CỦA GIÁO VIÊN THEO TỪNG CẤP HỌC
Luật Giáo dục 2019 đã nâng chuẩn trình độ đào tạo của giáo viên lên mức tối thiểu, có hiệu lực áp dụng theo lộ trình:
Giáo viên mầm non
- Trình độ chuẩn: Phải có bằng tốt nghiệp cao đẳng sư phạm trở lên.
- Hiện nay, Bộ GD&ĐT đang triển khai lộ trình nâng chuẩn đến năm 2030 nhằm đảm bảo toàn bộ giáo viên đạt trình độ này.
Giáo viên tiểu học, THCS, THPT
- Trình độ chuẩn: Phải có bằng tốt nghiệp cử nhân thuộc ngành đào tạo giáo viên trở lên (ví dụ: cử nhân Sư phạm Toán, Sư phạm Ngữ văn…).
- Trường hợp đặc biệt: Nếu giáo viên tốt nghiệp cử nhân ngành gần (không phải ngành Sư phạm), phải hoàn thành thêm chứng chỉ bồi dưỡng nghiệp vụ sư phạm theo quy định.
- Giáo viên các cấp này sẽ được xếp hạng theo chức danh nghề nghiệp (hạng II, III, I…) tùy thuộc vào trình độ và năng lực.
Giáo viên đại học
- Trình độ chuẩn: Phải có bằng thạc sĩ trở lên, tùy theo chuyên ngành và vị trí giảng dạy.
- Nếu không tốt nghiệp chuyên ngành sư phạm, phải hoàn thành chứng chỉ bồi dưỡng nghiệp vụ sư phạm đại học.
Giáo viên giảng dạy sau đại học
- Trình độ chuẩn: Phải có bằng tiến sĩ, đồng thời đáp ứng yêu cầu về kinh nghiệm nghiên cứu khoa học và khả năng hướng dẫn luận văn, luận án.
- Đối với người hướng dẫn nghiên cứu sinh, pháp luật yêu cầu có bề dày nghiên cứu và công bố khoa học quốc tế theo chuẩn của Bộ GD&ĐT.
CÁC TRƯỜNG HỢP ĐẶC THÙ VÀ NGOẠI LỆ
Luật pháp cũng có quy định riêng biệt cho một số trường hợp nhằm phù hợp với tính chất chuyên môn:
- Giáo viên dạy tiếng dân tộc thiểu số: Có thể được miễn hoặc giảm yêu cầu về bằng cấp, nhưng phải hoàn thành chương trình bồi dưỡng đặc thù về ngôn ngữ và văn hóa dân tộc.
- Giáo viên trong lĩnh vực nghệ thuật, thể thao, y tế: Chính phủ có thể quy định riêng về tiêu chuẩn trình độ để phù hợp với tính chất đặc thù của từng ngành.
- Giáo viên nước ngoài giảng dạy tại Việt Nam: Phải có bằng đại học trở lên, chứng chỉ nghiệp vụ sư phạm quốc tế và được cơ quan có thẩm quyền của Việt Nam công nhận.
LỘ TRÌNH NÂNG CHUẨN TRÌNH ĐỘ GIÁO VIÊN
Bộ GD&ĐT đã ban hành kế hoạch và lộ trình cụ thể về việc nâng chuẩn trình độ giáo viên hiện hành đến năm 2030, bao gồm:
- Đào tạo, bồi dưỡng: Tổ chức các chương trình đào tạo theo từng giai đoạn, có hỗ trợ kinh phí, ưu tiên giáo viên vùng khó khăn.
- Chứng nhận: Cấp chứng nhận hoàn thành chương trình đào tạo chuẩn cho giáo viên.
Mục tiêu của lộ trình:
- Đảm bảo 100% giáo viên đạt chuẩn trình độ đào tạo tối thiểu theo Luật Giáo dục 2019.
- Nâng cao năng lực nghề nghiệp, đáp ứng yêu cầu đổi mới chương trình giáo dục phổ thông.
Ý NGHĨA CỦA VIỆC QUY ĐỊNH TRÌNH ĐỘ CHUẨN GIÁO VIÊN
Việc quy định trình độ chuẩn có ý nghĩa chiến lược:
- Đảm bảo Chất lượng: Củng cố chất lượng và uy tín của nền giáo dục quốc gia, tạo niềm tin cho xã hội.
- Cơ sở Hành chính: Là căn cứ pháp lý để thực hiện các chính sách về tiền lương, phụ cấp, và thăng hạng chức danh nghề nghiệp.
- Thúc đẩy Phát triển: Thúc đẩy giáo viên chủ động học tập, nâng cao năng lực chuyên môn và nghiệp vụ sư phạm.
- Hội nhập: Góp phần xây dựng đội ngũ nhà giáo chuyên nghiệp, hiện đại, đáp ứng yêu cầu hội nhập quốc tế.
Pháp luật đã quy định rõ trình độ chuẩn trở thành giáo viên được pháp luật quy định như thế nào theo từng cấp học, từ Mầm non đến Đại học và Sau đại học. Đây là căn cứ bắt buộc trong quá trình tuyển dụng, đào tạo và đánh giá chất lượng giáo viên. Việc hiểu đúng và tuân thủ các quy định pháp lý này là trách nhiệm và nghĩa vụ của mỗi nhà giáo.
Bài viết được biên soạn bởi phapche.edu.vn – đơn vị đào tạo và tư vấn chuyên sâu trong lĩnh vực pháp lý và hành chính. Độc giả quan tâm có thể tham khảo thêm “khóa học pháp chế doanh nghiệp” của Pháp chế ICA để hiểu sâu hơn về cách vận dụng pháp luật trong môi trường tổ chức, giáo dục và doanh nghiệp.
Mời bạn xem thêm:
