Kế toán viên phải có chứng chỉ bồi dưỡng thì mới được làm kế toán trưởng? Đây là câu hỏi được nhiều người trong ngành kế toán – tài chính quan tâm khi có nhu cầu thăng tiến lên vị trí kế toán trưởng. Bài viết dưới đây của Học viện đào tạo pháp chế ICA sẽ giúp bạn hiểu rõ các điều kiện, quy trình và cơ sở pháp lý liên quan đến việc cấp chứng chỉ, cũng như vai trò quan trọng của chứng chỉ này trong việc phát triển sự nghiệp kế toán.

Bạn là kế toán? Đừng bỏ lỡ khóa học pháp luật thiết thực này! Xem chi tiết tại: https://phapche.edu.vn/courses/khoa-hoc-dao-tao-phap-luat-cho-ke-toan-cong-ty/

Đối tượng nào không được làm kế toán?

Theo nội dung quy định tại Điều 52 Luật Kế toán năm 2015, có một số đối tượng bị cấm đảm nhiệm công việc kế toán nhằm đảm bảo tính minh bạch, khách quan và trung thực trong hoạt động tài chính – kế toán. Cụ thể, các đối tượng không được làm kế toán bao gồm:

1. Người chưa thành niên (dưới 18 tuổi theo quy định của Bộ luật Dân sự);
2. Người bị hạn chế hoặc mất năng lực hành vi dân sự theo tuyên bố của Tòa án;
3. Người đang bị áp dụng biện pháp xử lý hành chính bắt buộc như đưa vào cơ sở giáo dục bắt buộc hoặc cơ sở cai nghiện bắt buộc;
4. Người đang bị cấm hành nghề kế toán theo bản án hoặc quyết định của Tòa án đã có hiệu lực pháp luật;
5. Người đang bị truy cứu trách nhiệm hình sự;
6. Người đang chấp hành án phạt tù hoặc đã từng bị kết án về các tội danh xâm phạm trật tự quản lý kinh tế, tội phạm về chức vụ liên quan đến tài chính – kế toán nhưng chưa được xóa án tích;
7. Người thân trong gia đình của lãnh đạo đơn vị kế toán, bao gồm: cha mẹ, vợ chồng, con, anh chị em ruột của người đại diện theo pháp luật, người đứng đầu, giám đốc/tổng giám đốc hoặc cấp phó của những người này, nếu cùng làm việc tại cùng một đơn vị kế toán và người thân giữ vị trí kế toán trưởng, phụ trách tài chính – kế toán. Lưu ý: Quy định này không áp dụng đối với doanh nghiệp tư nhân, công ty TNHH do một cá nhân làm chủ sở hữu, và các trường hợp khác theo quy định của Chính phủ.
8. Người đang giữ các vị trí quản lý, điều hành, thủ kho, thủ quỹ hoặc người mua – bán tài sản trong cùng một đơn vị kế toán, nhằm tránh xung đột lợi ích và gian lận. Trừ trường hợp đặc biệt tương tự như mục 7 ở trên.

Tóm lại, quy định về đối tượng không được làm kế toán được xây dựng nhằm đảm bảo tính độc lập, trung thực và khách quan trong hoạt động kế toán, đồng thời ngăn ngừa rủi ro gian lận, lợi dụng chức vụ để trục lợi trong đơn vị kế toán.

Kế toán viên phải có chứng chỉ bồi dưỡng thì mới được làm kế toán trưởng?

Căn cứ theo nội dung tại Điều 54 Luật Kế toán năm 2015, một người muốn được bổ nhiệm làm kế toán trưởng cần đáp ứng đầy đủ các tiêu chuẩn và điều kiện sau:

• Đáp ứng các tiêu chuẩn được quy định tại khoản 1 Điều 51 của Luật Kế toán (bao gồm phẩm chất đạo đức nghề nghiệp, trung thực, có trình độ chuyên môn,…);
• Có trình độ chuyên môn, nghiệp vụ kế toán từ trung cấp trở lên;
• Phải có chứng chỉ bồi dưỡng kế toán trưởng;
• Có kinh nghiệm làm kế toán thực tế: ít nhất 2 năm nếu có trình độ đại học trở lên, và ít nhất 3 năm nếu trình độ trung cấp hoặc cao đẳng.

Ngoài ra, Chính phủ sẽ có quy định chi tiết hơn về tiêu chuẩn, điều kiện của kế toán trưởng tùy theo từng loại hình đơn vị kế toán.

Chứng chỉ bồi dưỡng kế toán trưởng là điều kiện bắt buộc để được bổ nhiệm vào vị trí kế toán trưởng. Nếu doanh nghiệp bổ nhiệm một kế toán viên chưa có chứng chỉ này vào vị trí kế toán trưởng, thì đó là hành vi vi phạm pháp luật và có thể bị xử phạt hành chính theo quy định.

Bổ nhiệm kế toán viên làm kế toán trưởng khi chưa có chứng chỉ bồi dưỡng bị phạt bao nhiêu tiền?

Theo nội dung quy định tại Điều 17 Nghị định 41/2018/NĐ-CP (được sửa đổi bởi Nghị định 102/2021/NĐ-CP), hành vi bố trí kế toán trưởng không đủ tiêu chuẩn, điều kiện, trong đó bao gồm việc bổ nhiệm người chưa có chứng chỉ bồi dưỡng kế toán trưởng, sẽ bị xử phạt như sau:

• Mức phạt đối với cá nhân: từ 20.000.000 đồng đến 30.000.000 đồng.
• Mức phạt đối với tổ chức (doanh nghiệp): theo Khoản 2 Điều 6 Nghị định 41/2018/NĐ-CP, mức phạt đối với tổ chức gấp đôi mức phạt đối với cá nhân, tức là từ 40.000.000 đồng đến 60.000.000 đồng.

Ngoài hình thức phạt tiền, doanh nghiệp còn phải áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả: buộc phải bổ nhiệm hoặc thuê người làm kế toán trưởng có đầy đủ tiêu chuẩn và điều kiện theo quy định pháp luật.

Nếu doanh nghiệp bổ nhiệm kế toán viên chưa có chứng chỉ bồi dưỡng kế toán trưởng, thì không chỉ vi phạm quy định về tổ chức bộ máy kế toán, mà còn có thể bị xử phạt từ 40 triệu đến 60 triệu đồng, đồng thời phải thay thế bằng người đủ điều kiện hợp pháp.

Mời bạn xem thêm:

• Ủy ban nhân dân cấp tỉnh có quyền kiểm tra kế toán không?
• Hướng dẫn kế toán thông tin xuất hóa đơn
• Tìm hiểu công việc của kế toán tài chính