Sơ đồ bài viết
Trong quá trình thực hiện giao dịch mua bán hàng hóa, việc quan trọng nhất và đầu tiên mà chúng ta cần chú ý là quá trình xác lập và thực hiện hợp đồng. Hợp đồng chính là cơ sở pháp lý quan trọng, đặt ra các điều kiện và cam kết giữa các bên tham gia giao dịch. Để đảm bảo tính pháp lý của hợp đồng mua bán hàng hóa, việc tìm hiểu kỹ lưỡng các quy định của pháp luật là hết sức quan trọng. Quy định này không chỉ giúp định rõ các trách nhiệm và quyền lợi của mỗi bên mà còn đảm bảo rằng quá trình ký kết hợp đồng diễn ra theo đúng quy trình và quy định của pháp luật. Các điều khoản cần lưu ý trong hợp đồng mua bán hàng hóa sẽ được Học viện đào tạo pháp chế chia sẻ tại bài viết sau
Quy định pháp luật về hợp đồng mua bán hàng hóa
Hợp đồng mua bán hàng hóa không chỉ là một hiện thân của sự thỏa thuận giữa người mua và người bán mà còn là cơ sở pháp lý quan trọng, đặt ra những quyền và nghĩa vụ cụ thể để quy định quan hệ giữa hai bên trong quá trình giao dịch. Theo đó, “bên bán có nghĩa vụ giao hàng, chuyển quyền sở hữu hàng hóa cho bên mua và nhận thanh toán; bên mua có nghĩa vụ thanh toán cho bên bán, nhận hàng và quyền sở hữu hàng hoá theo thỏa thuận” (Khoản 8 Điều 3 Luật Thương mại 2005).
Hợp đồng này không chỉ là một giấy tờ pháp lý, mà còn là bản cam kết mà cả hai bên cam kết tuân thủ trong quá trình thực hiện giao dịch. Qua sự thỏa thuận, họ xác định rõ những quyền lợi và trách nhiệm của mình, tạo nên sự minh bạch và tính công bằng trong quan hệ kinh doanh.
Ngoài ra, hợp đồng mua bán còn phản ánh sự hiểu biết và tuân thủ của cả hai bên đối với các quy định pháp luật, đặt nền tảng cho việc thực hiện giao dịch một cách hợp pháp và minh bạch. Sự chính xác và rõ ràng trong việc xác định các điều khoản của hợp đồng là chìa khóa để tránh những tranh chấp sau này và đồng thời tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình giải quyết khi có sự không đồng ý giữa hai bên.
Do đó, việc hiểu rõ và tuân thủ đúng các quy định của hợp đồng mua bán hàng hóa không chỉ là trách nhiệm mà còn là đòi hỏi để tạo ra một môi trường kinh doanh lành mạnh và bền vững.
Điều kiện có hiệu lực của hợp đồng mua bán hàng hóa
Dựa vào Điều 117 Bộ luật dân sự 2015, để xác định hiệu lực của một giao dịch dân sự, ba điều kiện chính cần được đáp ứng. Trước hết, chủ thể tham gia giao dịch phải có đủ năng lực pháp luật dân sự và năng lực hành vi dân sự phù hợp với giao dịch cụ thể. Điều này đảm bảo rằng những người tham gia hợp đồng mua bán hàng hóa đều có khả năng chịu trách nhiệm theo quy định của pháp luật.
Thứ hai, sự tự nguyện là một yếu tố quan trọng, chủ thể tham gia giao dịch dân sự phải làm điều đó hoàn toàn tự nguyện. Điều này bảo đảm rằng mọi bên đều thực hiện giao dịch mua bán hàng hóa dưới sự chấp nhận tự do và không có áp lực hay sai lệch từ bất kỳ bên nào.
Cuối cùng, mục đích và nội dung của giao dịch phải tuân theo quy định của pháp luật và không được vi phạm các quy định cấm của luật, đồng thời không trái với đạo đức xã hội. Điều này đảm bảo tính hợp pháp và đạo đức của quá trình mua bán hàng hóa.
Do đó, áp dụng quy định trên, hợp đồng mua bán hàng hóa sẽ có hiệu lực khi mọi điều kiện về chủ thể, tự nguyện, mục đích và nội dung, cũng như hình thức của hợp đồng được đáp ứng đầy đủ và đúng đắn. Điều này làm tăng tính minh bạch, tính công bằng và tính chắc chắn trong quá trình thực hiện giao dịch, giúp bảo vệ quyền lợi của cả hai bên đồng thời duy trì sự uy tín trong các quan hệ kinh doanh.
Các điều khoản cần lưu ý trong hợp đồng mua bán hàng hóa
Thông tin Các Bên Tham Gia Hợp Đồng Mua Bán Hàng Hóa
Việc đặt ra và xác nhận thông tin liên quan đến các bên ký kết hợp đồng mua bán hàng hóa là bước cơ bản và quan trọng để đảm bảo tính minh bạch và chính xác trong quá trình giao dịch. Theo quy định tại Điều 117 Bộ luật dân sự 2015, hợp đồng chỉ có hiệu lực khi chúng đáp ứng đủ các điều kiện, và trong trường hợp hợp đồng mua bán hàng hóa, các thông tin cần được đặc tả gồm:
- Ngày, tháng, năm ký hợp đồng kinh tế.
- Địa chỉ của các bên tham gia giao dịch.
- Số tài khoản và thông tin ngân hàng của cả hai bên.
- Đối với bên ký kết là pháp nhân, cần có thông tin đầy đủ về họ, tên, người đại diện, và người đứng tên đăng ký kinh doanh.
- Đối với bên ký kết là cá nhân, thông tin cá nhân như giấy chứng minh nhân dân, căn cước công dân, ngày tháng năm sinh, chỗ ở hiện tại, hộ khẩu thường trú, và số điện thoại.
Người ký hợp đồng phải là đại diện hợp pháp của pháp nhân hoặc người đăng ký kinh doanh, và có quyền uỷ quyền bằng văn bản cho người khác thay mình ký hợp đồng, nhưng người được uỷ quyền chỉ được thực hiện trong phạm vi được uỷ quyền và không có quyền uỷ quyền lại cho bất kỳ bên thứ ba nào.
Hợp đồng mua bán hàng hóa có thể được ký kết qua nhiều hình thức, bao gồm văn bản, tài liệu giao dịch, công văn điện báo, đơn chào hàng, đơn đặt hàng. Việc này cũng nhấn mạnh rằng hợp đồng được coi là hình thành và có hiệu lực pháp lý ngay từ thời điểm các bên đã ký vào văn bản hoặc từ khi các bên nhận được tài liệu giao dịch và đã đồng thuận với tất cả các điều khoản quan trọng của hợp đồng, trừ khi có quy định khác của pháp luật.
Đối Tượng Của Hợp Đồng Mua Bán Hàng Hóa
Đối tượng của hợp đồng mua bán hàng hóa bao gồm các yếu tố quan trọng như tên hàng, số lượng, khối lượng hoặc giá trị quy ước đã thoả thuận. Trong đó:
- Đối tượng của hợp đồng: Là điều khoản xác định về tên hàng, mô tả chi tiết về sản phẩm cụ thể mà các bên đang thương lượng.
- Số lượng: Là yếu tố xác định thông qua các đơn vị tính như số lượng, trọng lượng, khối lượng, chiều dài, diện tích, phản ánh rõ số lượng hàng hóa được giao dịch.
Chất Lượng, Chủng Loại, Quy Cách, Tính Đồng Bộ của Sản Phẩm
Điều khoản này tập trung vào việc đảm bảo chất lượng hàng hóa được mua bán, và nó được xác định chi tiết trong hợp đồng. Thông tin về chất lượng bao gồm các đặc tính, quy cách, và yêu cầu kỹ thuật của sản phẩm. Các thông tin này không chỉ xác định về mặt “chất” của hàng hóa mà còn nói lên mọi yếu tố quan trọng liên quan đến tính chất hữu ích và hình thái bên ngoài của hàng hoá.
Chất lượng hàng hóa được xác định bằng cách mô tả đặc tính, quy cách, tác dụng hiệu suất, và các yếu tố khác có thể ảnh hưởng đến sản phẩm. Điều này đặt nền tảng cho sự đồng thuận giữa các bên về chất lượng và tính đồng bộ của sản phẩm.
Giá Cả Hàng Hóa
Điều khoản về giá cả là một trong những yếu tố quan trọng nhất của hợp đồng mua bán hàng hóa. Giá cả được xác định theo nhiều đơn vị khác nhau như trọng lượng, chiều dài, bề mặt, khối lượng, chiếc, hoặc theo tá hoặc hàng trăm đơn vị. Đối với hàng giao gồm nhiều loại chất lượng khác nhau, giá có thể được quy định cho từng loại và mác khác nhau.
Quy định cụ thể về cách tính giá, bao gồm việc xác định trọng lượng cả bì, quy định rõ về việc tính giá cả bao bì, cũng như các điều kiện khác liên quan đến giá, cần được thảo luận và đồng thuận giữa các bên để tránh hiểu lầm và tranh chấp sau này.
Thời Hạn và Phương Thức Thanh Toán
Điều khoản này quy định các điều kiện liên quan đến thanh toán tiền hàng và được thỏa thuận giữa hai bên. Thời hạn thanh toán có thể là trả trước, trả sau, hoặc trả ngay, và cũng cần xác định rõ đồng tiền thanh toán, hình thức thanh toán và các tài liệu chứng từ sẽ là cơ sở để thực hiện thanh toán.
- Thời hạn thanh toán: Các bên có thể đặt ra một khoảng thời gian phù hợp nhất để thanh toán tiền hàng, có thể là trả trước, trả sau, hoặc trả ngay, phụ thuộc vào thoả thuận cụ thể của họ.
- Hình thức thanh toán: Có nhiều phương thức thanh toán khác nhau như L/C, Clean collection, D/A, D/P, T/T, M/T, CAD, tiền mặt, cheque, và mỗi phương thức có những ưu và nhược điểm riêng. Việc chọn phương thức thanh toán thích hợp giữa các bên là quan trọng để đảm bảo sự thuận lợi và minh bạch trong giao dịch thanh toán.
Câu hỏi thường gặp
Có tính đền bù: cụ thể khi bên bán thực hiện nghĩa vụ giao hàng hóa cho bên mua thì sẽ nhận từ bên mua một lợi ích tương đương với giá trị hàng hóa theo thỏa thuận dưới dạng khoản tiền thanh toán.
Là hợp đồng song vụ: mỗi bên trong hợp đồng mua bán hàng hóa đều bị ràng buộc bởi nghĩa vụ đối với bên kia, đồng thời lại cũng là bên có quyền đòi hỏi bên kia thực hiện nghĩa vụ đối với mình. Trong hợp đồng mua bán hàng hóa tồn tại hai nghĩa vụ chính mang tính chất qua lại và liên quan mật thiết với nhau: nghĩa vụ của bên bánphải bàngiao hàng hóa cho bên mua và nghĩa vụ của bên mua là thanh toán cho bên bán.