Sơ đồ bài viết
Trong hệ thống trợ giúp pháp lý của Nhà nước, Trợ giúp viên pháp lý hạng 1 (hay còn gọi là Trợ giúp viên pháp lý cao cấp) là chức danh nghề nghiệp có yêu cầu chuyên môn cao nhất. Đây là những người giữ vai trò chủ chốt trong việc bảo vệ quyền lợi cho người nghèo, đối tượng chính sách trước pháp luật. Tuy nhiên, với những yêu cầu khắt khe của chức danh này, nhiều người vẫn băn khoăn: Liệu Trợ giúp viên pháp lý hạng 1 có bắt buộc phải có bằng cử nhân luật không hay có thể thay thế bằng các bằng cấp chuyên môn khác? Bài viết dưới đây sẽ làm rõ vấn đề này dựa trên các quy định pháp luật mới nhất.
Trợ giúp viên pháp lý hạng 1 có bắt buộc phải có bằng cử nhân luật không?
Câu trả lời khẳng định là: CÓ. Vị trí Trợ giúp viên pháp lý hạng 1 (và cả hạng 2, hạng 3) BẮT BUỘC phải có bằng Cử nhân Luật trở lên.
Theo quy định tại Luật Trợ giúp pháp lý 2017 và các Thông tư quy định mã số, tiêu chuẩn chức danh nghề nghiệp viên chức trợ giúp pháp lý, “Bằng tốt nghiệp đại học trở lên chuyên ngành Luật” là điều kiện tiên quyết đầu tiên.
Lý giải: Trợ giúp viên pháp lý được ví như “Luật sư của Nhà nước”. Họ trực tiếp thực hiện các hoạt động tố tụng như: tham gia bào chữa, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho đương sự tại Tòa án, đại diện ngoài tố tụng và tư vấn pháp luật. Do tính chất công việc liên quan trực tiếp đến sinh mạng pháp lý, tài sản và quyền tự do của công dân, nên người thực hiện bắt buộc phải có nền tảng kiến thức pháp luật chuyên sâu và hệ thống – điều mà chỉ có chương trình đào tạo Cử nhân Luật (hoặc cao hơn) mới cung cấp đầy đủ.
Điều kiện cụ thể để trở thành Trợ giúp viên pháp lý (bao gồm hạng 1)
Để được bổ nhiệm vào ngạch Trợ giúp viên pháp lý (đặc biệt là thăng hạng lên Hạng 1), ngoài việc trả lời câu hỏi Trợ giúp viên pháp lý hạng 1 có bắt buộc phải có bằng cử nhân luật không, ứng viên cần đáp ứng một loạt các tiêu chuẩn khắt khe sau:
Trình độ chuyên môn
- Yêu cầu cứng: Có bằng tốt nghiệp Đại học trở lên thuộc chuyên ngành Luật.
- Đối với Hạng 1: Thông thường, các viên chức giữ ngạch này thường đã có trình độ Thạc sĩ Luật hoặc Tiến sĩ Luật, cùng với các chứng chỉ bồi dưỡng nghiệp vụ cao cấp, chứng chỉ ngoại ngữ và tin học phù hợp với yêu cầu của vị trí lãnh đạo chuyên môn.
Đào tạo nghề luật sư
Khác với các công chức hành chính thông thường, Trợ giúp viên pháp lý phải trải qua quy trình đào tạo tương tự Luật sư:
- Phải có Giấy chứng nhận tốt nghiệp đào tạo nghề luật sư (tại Học viện Tư pháp).
- Hoặc thuộc trường hợp được miễn đào tạo nghề luật sư theo quy định (ví dụ: đã là Thẩm phán, Kiểm sát viên, Điều tra viên… chuyển ngạch).
Tập sự trợ giúp pháp lý
Sau khi học xong nghề luật sư, ứng viên phải trải qua thời gian tập sự trợ giúp pháp lý và đạt yêu cầu kiểm tra kết quả tập sự hành nghề (tương tự như tập sự hành nghề luật sư).
Phẩm chất và Sức khỏe
- Có phẩm chất đạo đức tốt, tuân thủ Hiến pháp và pháp luật.
- Không đang trong thời gian bị truy cứu trách nhiệm hình sự hoặc bị xử lý kỷ luật.
- Có đủ sức khỏe để đảm nhận khối lượng công việc lớn, thường xuyên phải di chuyển để tham gia tố tụng hoặc tư vấn lưu động.
Lưu ý quan trọng: Phân biệt với Cộng tác viên
Khi tìm hiểu trợ giúp viên pháp lý hạng 1 có bắt buộc phải có bằng cử nhân luật không, nhiều người thường nhầm lẫn với vị trí Cộng tác viên trợ giúp pháp lý.
Sự khác biệt nằm ở chỗ:
- Trợ giúp viên pháp lý (Viên chức nhà nước): BẮT BUỘC 100% phải có bằng Cử nhân Luật.
- Cộng tác viên trợ giúp pháp lý: Quy định linh hoạt hơn. Ngoài những người có bằng Cử nhân Luật, thì những người có bằng đại học chuyên ngành khác có liên quan đến quyền và nghĩa vụ công dân (như Tâm lý học, Xã hội học…) cũng có thể được xem xét làm cộng tác viên tư vấn ở một số lĩnh vực nhất định (tùy theo quy định cụ thể của địa phương và nhu cầu thực tế).
Tuy nhiên, đối với chức danh nghề nghiệp chính thức là Trợ giúp viên pháp lý hạng 1, không có bất kỳ ngoại lệ nào về bằng cấp chuyên môn.
Tóm lại, đối với câu hỏi “Trợ giúp viên pháp lý hạng 1 có bắt buộc phải có bằng cử nhân luật không?”, câu trả lời là BẮT BUỘC. Đây là tiêu chuẩn nền tảng không thể thay thế.
Để đạt đến ngạch Hạng 1 (Chuyên viên cao cấp), ngoài tấm bằng Cử nhân Luật, bạn còn cần tích lũy thâm niên công tác, hoàn thành các chứng chỉ bồi dưỡng nghiệp vụ chuyên sâu và có nhiều đóng góp thực tế trong hoạt động trợ giúp pháp lý.
Dù mục tiêu của bạn là trở thành Trợ giúp viên pháp lý, Luật sư hay Chuyên viên pháp chế doanh nghiệp, kiến thức thực chiến là yếu tố then chốt. Hãy tham khảo ngay Khóa học Pháp chế Doanh nghiệp của Pháp chế ICA. Chương trình đào tạo cung cấp tư duy pháp lý sắc bén, kỹ năng xử lý hồ sơ và soạn thảo văn bản chuyên nghiệp – những hành trang quý giá giúp bạn tiến xa trên con đường sự nghiệp ngành Luật.
Mời bạn xem thêm:
