Tội dùng nhục hình theo Bộ luật Hình sự 2015 là một trong những tội phạm nghiêm trọng xâm phạm quyền con người, thường được áp dụng đối với những người có chức vụ, quyền hạn trong hoạt động tố tụng. Việc hiểu rõ quy định pháp luật về tội danh này, bao gồm dấu hiệu pháp lý, khung hình phạt và thực tiễn áp dụng, có ý nghĩa quan trọng trong học tập, hành nghề và phòng ngừa vi phạm. Bài viết dưới đây sẽ phân tích chi tiết các nội dung liên quan đến tội dùng nhục hình theo quy định hiện hành của Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017).

Chinh phục Luật Hình sự 2 dễ dàng hơn bao giờ hết!

Khóa học chuyên sâu – hệ thống – dễ hiểu, bám sát chương trình đào tạo giúp bạn nắm chắc kiến thức và tự tin vượt qua mọi kỳ thi.

Tham gia ngay tại: https://study.phapche.edu.vn/khoa-hoc-tim-hieu-mon-luat-hinh-su-2?ref=lnpc

Tội dùng nhục hình theo Bộ luật Hình sự 2015

Theo nội dung tại Điều 373 Bộ luật Hình sự 2015, tội dùng nhục hình được phân thành 4 khung hình phạt chính:

• Khoản 1: Người có thẩm quyền trong hoạt động tố tụng, thi hành án, giáo dưỡng… mà dùng nhục hình hoặc đối xử tàn bạo, hạ nhục nhân phẩm người khác dưới bất kỳ hình thức nào, thì bị phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm.
• Khoản 2: Phạt tù từ 02 năm đến 07 năm nếu thuộc một trong các trường hợp sau:
  • Phạm tội 2 lần trở lên;
  • Đối với 2 người trở lên;
  • Dùng thủ đoạn tinh vi, xảo quyệt;
  • Đối với người yếu thế như trẻ em, phụ nữ có thai, người già yếu, người khuyết tật;
  • Gây thương tích từ 11% đến 60%.
• Khoản 3: Phạt tù từ 07 năm đến 12 năm nếu:
  • Gây thương tích từ 61% trở lên;
  • Làm nạn nhân tự sát.
• Khoản 4: Nếu hành vi dẫn đến cái chết, người phạm tội bị phạt tù từ 12 năm đến 20 năm hoặc tù chung thân.
• Ngoài ra, người phạm tội có thể bị cấm đảm nhiệm chức vụ từ 01 năm đến 05 năm.

Dấu hiệu pháp lý của tội dùng nhục hình

• Khách thể: Xâm phạm hoạt động tư pháp và quyền con người.
• Chủ thể: Là người có chức vụ, quyền hạn trong hoạt động tố tụng, thi hành án, giáo dục bắt buộc, cai nghiện bắt buộc…
• Mặt khách quan: Hành vi sử dụng biện pháp trái pháp luật, gây đau đớn thể xác hoặc xúc phạm nhân phẩm người khác.
• Mặt chủ quan: Người phạm tội cố ý trực tiếp, nhận thức rõ hành vi vi phạm pháp luật nhưng vẫn thực hiện.

Quyền không bị dùng nhục hình trong tố tụng hình sự

Quyền không bị dùng nhục hình trong tố tụng hình sự là một trong những nguyên tắc cơ bản, thể hiện tinh thần nhân đạo và bảo vệ quyền con người trong pháp luật Việt Nam. Bộ luật Tố tụng hình sự 2015 đã có các quy định chặt chẽ nhằm bảo đảm quyền này, đặc biệt tại các Điều 10, 183 và 313.

Quyền bất khả xâm phạm về thân thể (Điều 10 BLTTHS 2015)

Tại nội dung Điều 10 của Bộ luật Tố tụng hình sự 2015 khẳng định nguyên tắc bất khả xâm phạm về thân thể:

• Mọi người đều có quyền bất khả xâm phạm về thân thể.
• Không ai bị bắt nếu không có quyết định của Tòa án hoặc phê chuẩn của Viện kiểm sát, trừ trường hợp phạm tội quả tang.
• Việc bắt, tạm giữ, tạm giam phải đúng quy định của pháp luật.
• Nghiêm cấm mọi hành vi tra tấn, bức cung, dùng nhục hình hoặc bất kỳ hình thức đối xử nào xâm phạm thân thể, tính mạng, sức khỏe con người.

Đây là nền tảng pháp lý quan trọng nhằm ngăn chặn lạm quyền và đảm bảo quyền con người trong suốt quá trình tố tụng.

Trách nhiệm hình sự đối với hành vi bức cung, dùng nhục hình (Điều 183)

Tại nội dung khoản 5 Điều 183 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015, quy định:

“Điều tra viên, Cán bộ điều tra, Kiểm sát viên, Kiểm tra viên bức cung, dùng nhục hình đối với bị can thì phải chịu trách nhiệm hình sự theo quy định của Bộ luật Hình sự.”

Quy định này nhằm ràng buộc trách nhiệm cá nhân và tăng tính răn đe đối với những người có chức năng tố tụng nếu vi phạm quyền con người. Những hành vi dùng nhục hình sẽ bị xử lý theo Điều 373 Bộ luật Hình sự 2015.

Bảo đảm quyền tố cáo và kiểm tra chứng cứ liên quan đến hành vi dùng nhục hình (Điều 313)

Trong quá trình xét xử, nếu bị cáo tố cáo bị bức cung hoặc dùng nhục hình, Hội đồng xét xử có quyền:

“Quyết định cho nghe, xem nội dung được ghi âm hoặc ghi hình có âm thanh liên quan ngay tại phiên tòa.”

Đây là quy định mang tính minh bạch, giúp bảo vệ quyền của người bị buộc tội, đồng thời bảo đảm việc đánh giá chứng cứ công bằng và khách quan.

Quyền không bị dùng nhục hình trong tố tụng hình sự là một trong những nguyên tắc cốt lõi của pháp luật Việt Nam, góp phần xây dựng một nền tư pháp công bằng, văn minh và tôn trọng nhân phẩm con người. Việc hiểu rõ các quy định tại Điều 10, Điều 183 và Điều 313 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015 sẽ giúp người học, người hành nghề cũng như công dân nói chung nhận thức và bảo vệ quyền lợi hợp pháp của mình trong quá trình tố tụng

Mời bạn xem thêm:

• Bài giảng môn học Luật hình sự 2 chương III
• Bài giảng môn học Luật hình sự 2 chương VII
• Bài tập bán Trắc nghiệm Luật hình sự 2 phần 2