Sơ đồ bài viết
Từ ngày 01/7/2025, quy định mới về thanh toán không dùng tiền mặt chính thức có hiệu lực, ảnh hưởng đến nhiều nhóm đối tượng trong hoạt động sản xuất, kinh doanh và tiêu dùng. Vậy ai bắt buộc phải thực hiện thanh toán không dùng tiền mặt? Quy định này áp dụng cho những trường hợp nào? Cùng tìm hiểu chi tiết trong bài viết ”Thanh toán không dùng tiền mặt từ ngày 01/7/2025 áp dụng với đối tượng nào?” để tránh vi phạm và đảm bảo tuân thủ đúng pháp luật.
Thanh toán không dùng tiền mặt từ ngày 01/7/2025 áp dụng với đối tượng nào?
Theo Điều 26 Nghị định 181/2025/NĐ-CP, từ ngày 01/7/2025, các cơ sở kinh doanh khi mua hàng hóa, dịch vụ có giá trị từ 5 triệu đồng trở lên (đã bao gồm thuế GTGT) bắt buộc phải sử dụng chứng từ thanh toán không dùng tiền mặt để được tính chi phí được trừ khi xác định nghĩa vụ thuế.
Cụ thể:
Chứng từ thanh toán không dùng tiền mặt phải là chứng từ chứng minh giao dịch đã thực hiện theo đúng quy định tại Nghị định 52/2024/NĐ-CP về thanh toán không dùng tiền mặt. Không chấp nhận chứng từ nộp tiền mặt vào tài khoản của bên bán.
Đối với các trường hợp đặc thù như thanh toán bù trừ giữa hàng hóa, dịch vụ mua vào với hàng hóa, dịch vụ bán ra, hoặc vay mượn hàng:
- Phải có biên bản đối chiếu số liệu và xác nhận bằng văn bản giữa các bên.
- Trường hợp bù trừ qua bên thứ ba cần có biên bản bù trừ công nợ của ba bên để làm căn cứ khấu trừ thuế.
Theo Điều 4 Luật Thuế giá trị gia tăng 2024, các đối tượng nộp thuế GTGT gồm:
- Tổ chức,
- Hộ kinh doanh,
- Cá nhân sản xuất, kinh doanh hàng hóa, dịch vụ thuộc diện chịu thuế GTGT.
Như vậy, từ ngày 01/7/2025, quy định về thanh toán không dùng tiền mặt sẽ được áp dụng đối với tất cả cơ sở kinh doanh, bao gồm tổ chức, hộ và cá nhân sản xuất, kinh doanh hàng hóa, dịch vụ chịu thuế GTGT. Việc thanh toán bằng tiền mặt từ 5 triệu đồng trở lên sẽ không còn được chấp nhận khi quyết toán thuế, nếu không có chứng từ hợp lệ theo quy định.
Các trường hợp đặc thù theo quy định Chính phủ được thanh toán tiền mặt gồm những trường hợp nào?
Từ ngày 01/7/2025, quy định về chứng từ thanh toán không dùng tiền mặt chính thức áp dụng để làm căn cứ khấu trừ thuế giá trị gia tăng đầu vào đối với hàng hóa, dịch vụ từ 5 triệu đồng trở lên. Tuy nhiên, theo Điều 26 Nghị định 181/2025/NĐ-CP, vẫn có một số trường hợp đặc thù được thanh toán bằng tiền mặt hoặc có hình thức thanh toán khác vẫn được chấp nhận để khấu trừ thuế. Cụ thể gồm:
(1) Thanh toán bù trừ hàng hóa, dịch vụ
Áp dụng khi có thỏa thuận bằng văn bản trong hợp đồng và có biên bản đối chiếu công nợ giữa hai bên. Trường hợp bù trừ qua bên thứ ba cần có biên bản xác nhận ba bên.
(2) Bù trừ công nợ bằng tiền
Trường hợp bên mua vay/mượn tiền từ bên bán hoặc từ bên thứ ba, nếu có hợp đồng vay, mượn bằng văn bản lập trước và có chứng từ chuyển tiền hợp lệ thì vẫn được tính chi phí hợp lý để khấu trừ thuế.
(3) Thanh toán ủy quyền qua bên thứ ba
Khi bên mua thanh toán cho bên thứ ba theo ủy quyền hoặc chỉ định của bên bán, nếu có hợp đồng quy định rõ và bên thứ ba là tổ chức/cá nhân hợp pháp thì được chấp nhận.
(4) Thanh toán bằng cổ phiếu, trái phiếu
Phải có hợp đồng mua bán bằng văn bản ghi rõ phương thức thanh toán bằng cổ phiếu hoặc trái phiếu.
(5) Thanh toán kết hợp nhiều hình thức
Nếu đã áp dụng các hình thức thanh toán nêu trên nhưng phần còn lại vẫn còn thanh toán bằng tiền từ 5 triệu đồng trở lên thì phần đó phải có chứng từ thanh toán không dùng tiền mặt mới được khấu trừ thuế.
(6) Thanh toán qua tài khoản Kho bạc Nhà nước
Trường hợp bị cưỡng chế thi hành theo quyết định của cơ quan nhà nước có thẩm quyền, số tiền chuyển vào tài khoản của bên thứ ba tại Kho bạc Nhà nước vẫn được coi là thanh toán không dùng tiền mặt hợp lệ.
(7) Mua trả chậm, trả góp
Được khấu trừ thuế GTGT đầu vào căn cứ theo:
- Hợp đồng mua bán có điều khoản trả chậm,
- Hóa đơn GTGT,
- Chứng từ thanh toán không dùng tiền mặt.
Nếu chưa đến thời điểm thanh toán, vẫn được khấu trừ. Tuy nhiên, nếu đến hạn mà chưa có chứng từ thanh toán không dùng tiền mặt thì phải điều chỉnh giảm thuế GTGT được khấu trừ trong kỳ phát sinh.
(8) Giao dịch nhỏ hoặc hàng biếu tặng
Không yêu cầu chứng từ thanh toán không dùng tiền mặt đối với:
- Hàng hóa, dịch vụ mua vào từng lần dưới 5 triệu đồng (giá đã bao gồm thuế GTGT),
- Hàng nhập khẩu là quà tặng, hàng mẫu không phải trả tiền từ tổ chức, cá nhân ở nước ngoài.
(9) Thanh toán qua người lao động
Trường hợp cơ sở kinh doanh ủy quyền cho người lao động thanh toán không dùng tiền mặt, sau đó hoàn lại cho họ bằng hình thức không dùng tiền mặt thì vẫn được tính vào khoản chi hợp lý để khấu trừ thuế.
Điều kiện khấu trừ thuế giá trị gia tăng đầu vào từ ngày 01/7/2025 là gì?
Theo khoản 2 Điều 14 Luật Thuế giá trị gia tăng 2024, có hiệu lực từ ngày 01/7/2025, cơ sở kinh doanh muốn được khấu trừ thuế GTGT đầu vào cần đáp ứng đồng thời các điều kiện sau:
1. Có hóa đơn hợp lệ hoặc chứng từ nộp thuế
- Phải có hóa đơn giá trị gia tăng khi mua hàng hóa, dịch vụ trong nước.
- Hoặc có chứng từ nộp thuế GTGT ở khâu nhập khẩu.
- Hoặc có chứng từ nộp thuế thay cho phía nước ngoài (áp dụng trong các trường hợp cung ứng dịch vụ xuyên biên giới, nhà thầu nước ngoài,…).
→ Bộ Tài chính sẽ quy định cụ thể về loại chứng từ này.
2. Có chứng từ thanh toán không dùng tiền mặt
- Đối với hàng hóa, dịch vụ có giá trị từ 5 triệu đồng trở lên, bắt buộc phải thanh toán qua các hình thức không dùng tiền mặt (chuyển khoản, thẻ, ví điện tử, ủy nhiệm chi…).
- Không chấp nhận chứng từ nộp tiền mặt vào tài khoản người bán, trừ một số trường hợp đặc thù được Chính phủ quy định riêng.
3. Trường hợp hàng hóa, dịch vụ xuất khẩu, ngoài 2 điều kiện trên, cần bổ sung thêm:
- Hợp đồng ký kết với bên nước ngoài về bán hàng, cung ứng dịch vụ hoặc gia công.
- Hóa đơn bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ theo quy định.
- Tờ khai hải quan điện tử đối với hàng hóa xuất khẩu.
- Chứng từ thanh toán không dùng tiền mặt từ phía nước ngoài.
- Các chứng từ đi kèm như: phiếu đóng gói, vận đơn, chứng từ bảo hiểm (nếu có).
Ngoài ra, với hàng xuất khẩu qua sàn thương mại điện tử nước ngoài hoặc một số trường hợp đặc biệt, Chính phủ sẽ có hướng dẫn chi tiết riêng.
4. Không đủ điều kiện → không được khấu trừ thuế
- Nếu không đáp ứng các điều kiện trên hoặc sử dụng hóa đơn, chứng từ bất hợp pháp, cơ sở kinh doanh không được khấu trừ thuế GTGT.
- Trường hợp vi phạm còn có thể bị truy thu và xử phạt theo quy định pháp luật.
Mời bạn xem thêm: