Sơ đồ bài viết
Việc bàn giao kế toán trưởng là một quy trình quan trọng nhằm đảm bảo tính liên tục, minh bạch và tuân thủ pháp luật trong công tác kế toán của doanh nghiệp. Vậy quy định về bàn giao kế toán trưởng năm 2025 có gì mới? Bài viết sau của Pháp chế ICA sẽ giúp bạn cập nhật đầy đủ các yêu cầu pháp lý, trình tự thủ tục bàn giao, trách nhiệm giữa người kế toán trưởng cũ và mới theo quy định hiện hành. Đây là thông tin cần thiết cho các doanh nghiệp và tổ chức đang có sự thay đổi nhân sự ở vị trí quan trọng này.
Kế toán trưởng là ai và phải đáp ứng những tiêu chuẩn nào?
Theo quy định tại Điều 53 Luật Kế toán 2015, kế toán trưởng là người đứng đầu bộ máy kế toán của đơn vị, có trách nhiệm tổ chức và thực hiện toàn bộ công tác kế toán. Đối với các cơ quan nhà nước, đơn vị sự nghiệp công lập, hoặc doanh nghiệp nhà nước, kế toán trưởng còn có nhiệm vụ hỗ trợ người đứng đầu trong việc giám sát tài chính nội bộ.
Về tiêu chuẩn, kế toán trưởng phải đáp ứng đầy đủ điều kiện quy định tại Luật Kế toán 2015 và Nghị định 174/2016/NĐ-CP, cụ thể như sau:
Về đạo đức và tư cách nghề nghiệp: Không thuộc các trường hợp bị cấm hành nghề kế toán (theo Điều 19 Nghị định 174).
Về trình độ chuyên môn:
- Các đơn vị thuộc khối nhà nước, doanh nghiệp có vốn nhà nước trên 50%, tổ chức chính trị – xã hội… yêu cầu kế toán trưởng phải có trình độ đại học trở lên về chuyên ngành kế toán.
- Các đơn vị ở cấp huyện, xã hoặc doanh nghiệp không có vốn nhà nước, có quy mô nhỏ, hợp tác xã… có thể chỉ yêu cầu trình độ từ trung cấp chuyên nghiệp trở lên.
Về kinh nghiệm: Một số vị trí, như kế toán trưởng của công ty mẹ là doanh nghiệp nhà nước hoặc có vốn nhà nước chiếm trên 50%, yêu cầu tối thiểu 05 năm kinh nghiệm thực tế làm công tác kế toán.
Về chứng chỉ hành nghề: Kế toán trưởng phải có chứng chỉ bồi dưỡng kế toán trưởng do Bộ Tài chính quy định.
Ngoài ra, trong trường hợp đơn vị chưa bố trí được kế toán trưởng, người được cử phụ trách kế toán vẫn phải đảm bảo đủ điều kiện, tiêu chuẩn tương tự và thực hiện đầy đủ trách nhiệm như kế toán trưởng theo luật định.
Tóm lại, tùy vào loại hình và quy mô đơn vị kế toán, tiêu chuẩn đối với kế toán trưởng sẽ có sự khác nhau. Tuy nhiên, tất cả đều phải đảm bảo về phẩm chất đạo đức nghề nghiệp, trình độ chuyên môn và kinh nghiệm công tác phù hợp với yêu cầu của pháp luật kế toán hiện hành.
Quy định về bàn giao kế toán trưởng năm 2025
Việc bàn giao kế toán trưởng là một quy trình bắt buộc nhằm đảm bảo tính minh bạch, liên tục và đầy đủ trong công tác kế toán của doanh nghiệp. Dù khối lượng công việc của kế toán trưởng có thể khác nhau tùy theo quy mô, lĩnh vực hoạt động và cơ cấu tổ chức, nhưng khi thay đổi nhân sự ở vị trí này, thủ tục bàn giao cần tuân thủ các nguyên tắc sau:
1. Biên bản bàn giao phải có đầy đủ chữ ký
Biên bản bàn giao công việc kế toán trưởng cần được lập thành văn bản và có chữ ký của Giám đốc, kế toán trưởng cũ và kế toán trưởng mới để xác nhận tính hợp pháp, rõ ràng trong trách nhiệm.
2. Nội dung bàn giao cần đầy đủ và chi tiết
Các tài liệu, hồ sơ cần bàn giao thường bao gồm:
- Điều lệ công ty, Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp, mã số thuế;
- Giấy chứng nhận mẫu dấu (nếu kế toán trưởng cũ đang giữ);
- Biên bản làm việc với cơ quan thuế;
- Danh sách lao động, sổ BHXH của nhân viên;
- Các sổ sách kế toán, tờ khai thuế, biên bản kiểm tra – quyết toán thuế các năm trước.
3. Bàn giao số liệu kế toán tại thời điểm chốt sổ
Thời điểm bàn giao nên chọn khi đã chốt số liệu kế toán, có số dư đầy đủ các tài khoản. Đi kèm phải có:
- Biên bản kiểm kê tài sản, kiểm quỹ;
- Đối chiếu công nợ với khách hàng, nhà cung cấp;
- Các bảng biểu có chữ ký của kế toán phần hành để xác nhận số liệu.
Lưu ý: Trong thời gian từ ngày chốt số liệu đến ngày thực tế bàn giao, nếu có phát sinh chứng từ, kế toán trưởng mới sẽ hạch toán, nhưng người lập chứng từ vẫn là kế toán trưởng cũ, và cần ghi rõ trách nhiệm trong biên bản.
4. Ghi nhận các tồn đọng và đề xuất hướng xử lý
Kế toán trưởng cũ nên lập danh sách các công việc đang còn tồn đọng, chưa xử lý hoặc cần tiếp tục theo dõi, đồng thời ghi rõ kiến nghị, hướng xử lý để kế toán trưởng mới tiếp nhận thuận lợi.
Bàn giao kế toán trưởng không chỉ là thủ tục hành chính mà còn là yếu tố then chốt đảm bảo sự ổn định trong hoạt động tài chính – kế toán của doanh nghiệp. Do đó, việc thực hiện đầy đủ, chi tiết và có xác nhận của các bên liên quan là yêu cầu bắt buộc theo quy định hiện hành, giúp doanh nghiệp tránh những rủi ro không đáng có khi thay đổi nhân sự ở vị trí trọng yếu này.
Kế toán trưởng không tổ chức bàn giao công tác kế toán trong trường hợp thay đổi kế toán xử lý như thế nào?
Khi có sự thay đổi về kế toán trưởng, việc tổ chức bàn giao công tác kế toán là bắt buộc nhằm đảm bảo tính minh bạch, chính xác và liên tục trong hoạt động tài chính – kế toán của đơn vị. Nếu kế toán trưởng không thực hiện việc bàn giao theo đúng quy định, cá nhân hoặc tổ chức liên quan sẽ bị xử phạt hành chính.
Căn cứ điểm c khoản 1 Điều 17 Nghị định 41/2018/NĐ-CP, hành vi không tổ chức bàn giao công tác kế toán khi có thay đổi về người làm kế toán, kế toán trưởng hoặc phụ trách kế toán sẽ bị xử phạt như sau:
- Mức phạt đối với cá nhân: từ 5.000.000 đồng đến 10.000.000 đồng;
- Mức phạt đối với tổ chức: gấp 2 lần mức phạt đối với cá nhân, tức từ 10.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng (theo khoản 2 Điều 5 Nghị định 102/2021/NĐ-CP).
Việc bàn giao công tác kế toán bao gồm:
- Bàn giao sổ sách, chứng từ kế toán;
- Bàn giao tài sản, công nợ, báo cáo tài chính, báo cáo thuế;
- Bàn giao các công việc đang xử lý dang dở;
- Biên bản bàn giao có chữ ký của kế toán trưởng cũ, kế toán trưởng mới và người đại diện pháp luật của đơn vị.
Việc không bàn giao đầy đủ có thể dẫn đến rủi ro pháp lý, thất thoát tài sản, sai lệch dữ liệu kế toán, thậm chí ảnh hưởng đến quá trình kiểm toán, thanh tra thuế.
Kế toán trưởng là người chịu trách nhiệm tổ chức thực hiện toàn bộ công tác kế toán của đơn vị. Trong trường hợp có thay đổi nhân sự ở vị trí này, việc không tổ chức bàn giao công tác kế toán là hành vi vi phạm hành chính và sẽ bị xử phạt theo quy định pháp luật. Để tránh bị xử lý, các đơn vị cần thực hiện đầy đủ, đúng quy trình bàn giao khi có thay đổi kế toán trưởng hoặc phụ trách kế toán.
Mời bạn xem thêm: