Trong bối cảnh kinh tế như hiện nay, một cá nhân kiêm nhiệm hai vai trò kế toán và pháp chế không còn là điều lạ lẫm, đặc biệt tại các doanh nghiệp vừa và nhỏ. Vị trí rất quan trọng bởi vừa chịu trách nhiệm quản lý dòng tiền, đảm bảo mọi con số thật chính xác, vừa phải nắm vững luật pháp để bảo vệ doanh nghiệp khỏi những rủi ro tiềm ẩn. Kế toán kiêm pháp chế không chỉ là người làm việc với những con số mà còn là người phải hiểu từng điều khoản pháp luật. Tuy nhiên, đi kèm với vai trò quan trọng là vô vàn thách thức khó khăn và áp lực. Vậy, Khó khăn thường gặp khi làm kế toán kiêm pháp chế là gì và làm thế nào để vượt qua những khó khăn đó?

1.Công việc của một kế toán kiêm pháp chế

Để hiểu rõ những khó khăn mà một kế toán kiêm pháp chế gặp phải, thì cần phải hiểu được công việc của vị trí này. Công việc của một kế toán kiêm pháp chế đó là xử lý các con số và là người bảo vệ doanh nghiệp trước các rủi ro pháp lý. Cụ thể về công việc như sau:

Về phần công việc kế toán và tài chính: Công việc kế toán bao gồm toàn bộ các hoạt động kế toán truyền thống, từ việc ghi chép sổ sách kế toán, lập báo cáo tài chính định kỳ (theo tháng, quý, năm) đến quản lý các khoản thu chi, công nợ của doanh nghiệp. Ngoài ra, kế toán còn phải trực tiếp làm việc với cơ quan thuế để kê khai và nộp thuế đúng hạn, phân tích số liệu để đưa ra những tư vấn hữu ích về tình hình tài chính của công ty cho ban lãnh đạo doanh nghiệp.

Về phần công việc của pháp chế: Nhiệm vụ của bộ phận pháp chế là tư vấn pháp lý về các vấn đề liên quan đến hoạt động của doanh nghiệp, soạn thảo và rà soát các hợp đồng kinh tế, hợp đồng lao động để đảm bảo tính chặt chẽ và an toàn.  Khi có tranh chấp phát sinh, pháp chế sẽ là người phối hợp xử lý. Và công việc đặc biệt quan trọng của pháp chế nữa là phải liên tục theo dõi, cập nhật những thay đổi trong các quy định pháp luật để đảm bảo doanh nghiệp luôn tuân thủ.

Sự kết hợp hai vai trò: Đây chính là điểm đặc biệt nhất của vị trí này. Kiến thức về kế toán giúp họ dễ dàng phát hiện các rủi ro pháp lý từ những con số, và ngược lại, sự am hiểu luật pháp giúp họ tối ưu hóa các quyết định tài chính. Chẳng hạn như một kế toán viên kiêm pháp chế có thể ngay lập tức phát hiện một khoản chi phí chưa có đầy đủ hóa đơn hợp lệ và cảnh báo về nguy cơ bị truy thu thuế.

2. Khó khăn thường gặp khi làm kế toán kiêm pháp chế

Khi gánh trên vai trọng trách kép, những người làm kế toán kiêm pháp chế phải đối mặt với nhiều thách thức, và đây là những khó khăn phổ biến nhất:

Khối lượng công việc nhiều và áp lực cao: Phải đảm đương công việc của hai phòng ban, một kế toán kiêm pháp chế thường xuyên rơi vào tình trạng quá tải công việc. Kế toán kiêm pháp chế luôn phải chạy đua với các công việc gấp gáp, từ nộp báo cáo thuế cuối tháng đến hoàn thiện hợp đồng quan trọng. Áp lực về công việc này dễ khiến họ bị căng thẳng, mệt mỏi và quan trọng hơn là dễ bỏ sót những chi tiết nhỏ nhưng lại vô cùng quan trọng dẫn tới gây ra hậu quả nghiêm trọng.

Mâu thuẫn giữa mục tiêu kế toán và mục tiêu pháp chế: Trong công việc, hai vai trò này có thể có sự xung đột. Kế toán thường muốn tối ưu chi phí để giảm thuế, còn pháp chế lại ưu tiên sự an toàn và tuân thủ tuyệt đối. Chẳng hạn như, một khoản chi có thể giúp giảm thuế nhưng lại không có đầy đủ chứng từ pháp lý, khiến người làm phải đứng giữa hai lựa chọn: tiết kiệm cho công ty hay đảm bảo an toàn về mặt luật pháp.

Không thể chuyên sâu về cả hai lĩnh vực: Trên thực tế một người rất khó có thể trở thành “chuyên gia” tuyệt đối trong cả hai lĩnh vực. Do đó, dù có kiến thức rộng, họ vẫn có thể mắc lỗi nghiệp vụ ở một trong hai mảng. Một kế toán giỏi nhưng lại soạn hợp đồng không chặt chẽ, hoặc ngược lại, một người nắm vững luật có thể gặp khó khăn trong việc làm việc với các con số.

Khó khăn trong việc cập nhật thay đổi pháp luật: Các văn bản pháp luật có sự thay đổi liên tục và thường xuyên. Do vậy yêu cầu đặt ra là phải liên tục cập nhật, mà công việc của vị trí kế toán kiêm pháp chế quá nhiều, đôi khi không liên tục cập nhật. Nếu không cập nhật kịp thời, doanh nghiệp có thể mắc sai lầm và phải chịu các hình phạt không đáng có.

Khó khắn về giao tiếp trong công việc: Đôi khi, những lời khuyên pháp lý từ pháp chế có thể bị ban lãnh đạo hoặc các phòng ban khác xem nhẹ, đặc biệt khi lời khuyên đó không mang lại lợi ích tài chính trực tiếp cho doanh nghiệp. Việc phải giải thích những vấn đề phức tạp một cách đơn giản và thuyết phục cũng là một thử thách lớn.

3. Giải pháp giúp vượt qua khó khăn để trở thành kế toán kiêm pháp chế giỏi

Phân bổ công việc và quản lý thời gian hiệu quả: Thay vì để bản thân bị cuốn vào guồng quay công việc, hãy chủ động kiểm soát công việc. Người làm kế toán kiêm pháp chế nên sử dụng các công cụ quản lý để sắp xếp công việc, ưu tiên những nhiệm vụ quan trọng và khẩn cấp. Có thể ủy quyền hoặc nhờ sự hỗ trợ từ các đồng nghiệp cũng là một giải pháp hữu hiệu.

Xây dựng mối quan hệ và phối hợp ăn ý với các phòng ban: Thường xuyên trao đổi với các phòng ban khác, đặc biệt là ban lãnh đạo, để họ hiểu tầm quan trọng của việc tuân thủ pháp luật. Mối quan hệ tốt sẽ giúp vị trí kế toán kiêm pháp chế nhận được sự hợp tác và tôn trọng hơn.

Hãy chủ động xây dựng mối quan hệ tốt với ban lãnh đạo và các phòng ban khác.  Thay vì chỉ đưa ra những lời khuyên về luật pháp, hãy giải thích điều luật một cách dễ hiểu, kèm theo những lợi ích cụ thể cho từng phòng ban.

Tăng cường học hỏi và cập nhật kiến thức: Luôn cập nhật những thay đổi của luật pháp bằng cách theo dõi các trang tin tức uy tín như Cổng thông tin điện tử của Chính phủ, Bộ Tư pháp, hoặc các trang báo chuyên ngành. Tham gia các khóa học chuyên sâu (chẳng hạn như khoá học Pháp chế đa nhiệm cho Kế toán – Hành chính – Nhân sự tại Học viện Pháp chế ICA ) hoặc tham gia hội thảo là một cách hiệu quả để học hỏi từ các chuyên gia. Bạn cũng nên xây dựng một mạng lưới quan hệ với các đồng nghiệp và chuyên gia trong ngành để có thể trao đổi, học hỏi kinh nghiệm.

Ứng dụng công nghệ vào công việc: Trong thời đại 4.0, công nghệ chính là trợ thủ đắc lực. Kế toán kiêm pháp chế nên tận dụng các phần mềm kế toán hiện đại có khả năng cập nhật quy định thuế, tự động hóa các báo cáo. Ngoài ra, hãy sử dụng các công cụ tra cứu văn bản pháp lý trực tuyến để tìm kiếm thông tin nhanh chóng, chính xác.  Việc này sẽ giúp giảm đáng kể thời gian cho các công việc lặp lại, từ đó có thêm thời gian để tập trung vào những nhiệm vụ mang tính chiến lược hơn.

Mời bạn xem thêm:

• Sự khác biệt giữa kế toán thuế, kế toán tổng hợp và kiểm toán
• Xu hướng pháp chế trong doanh nghiệp SME
• Mức lương pháp chế doanh nghiệp 2025

Vị trí kế toán kiêm pháp chế là một công việc đầy thử thách nhưng cũng mang lại cơ hội thăng tiến vượt trội. Bằng cách đối mặt và vượt qua những khó khăn trên, họ không chỉ bảo vệ doanh nghiệp mà còn khẳng định giá trị của bản thân, trở thành một chuyên gia toàn diện, được đánh giá cao trong thị trường lao động. Về lâu dài, đây là một vị trí có tiềm năng phát triển lớn, mở ra nhiều cánh cửa sự nghiệp hấp dẫn.