Sơ đồ bài viết
Trong mọi loại hình doanh nghiệp, vai trò của người phụ trách kế toán là cực kỳ quan trọng để đảm bảo công tác tài chính minh bạch và tuân thủ quy định pháp luật. Tuy nhiên, không phải ai cũng có thể đảm nhiệm vị trí này nếu không đáp ứng đủ điều kiện về trình độ chuyên môn và bằng cấp theo quy định. Vậy người phụ trách kế toán phải có bằng cấp gì, có cần chứng chỉ hành nghề không và quy định hiện hành cụ thể ra sao? Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn làm rõ các yêu cầu pháp lý và hướng dẫn áp dụng thực tế cho từng loại doanh nghiệp.
Phụ trách kế toán là gì?
Phụ trách kế toán là vị trí được bổ nhiệm tạm thời để đảm nhận các công việc của kế toán trưởng trong trường hợp đơn vị chưa tìm được người chính thức.
Theo quy định, một người chỉ được giữ vị trí phụ trách kế toán tối đa 12 tháng. Sau khoảng thời gian này, đơn vị phải bổ nhiệm kế toán trưởng chính thức để đảm bảo hoạt động kế toán được ổn định và tuân thủ pháp luật.
Người phụ trách kế toán phải có bằng cấp gì?
Theo Luật Kế toán 2015, người phụ trách kế toán được bổ nhiệm để thay thế kế toán trưởng phải đáp ứng đầy đủ các tiêu chuẩn và điều kiện sau đây:
Về bằng cấp và chuyên môn:
- Phải có trình độ chuyên môn, nghiệp vụ về kế toán từ trung cấp trở lên.
- Phải có chứng chỉ bồi dưỡng kế toán trưởng.
Về kinh nghiệm làm việc:
- Có ít nhất 2 năm kinh nghiệm thực tế về kế toán nếu có trình độ từ đại học trở lên.
- Có ít nhất 3 năm kinh nghiệm thực tế về kế toán nếu có trình độ trung cấp hoặc cao đẳng.
Về phẩm chất đạo đức:
- Phải có đạo đức nghề nghiệp, trung thực và liêm khiết.
- Có ý thức tuân thủ pháp luật.
Việc đáp ứng các tiêu chuẩn trên là bắt buộc để đảm bảo người phụ trách kế toán có đủ năng lực và phẩm chất để thực hiện các nhiệm vụ cũng như chịu trách nhiệm tương đương với kế toán trưởng.
Người phụ trách kế toán có trách nhiệm và quyền như thế nào?
Theo Luật Kế toán 2015, người phụ trách kế toán có các trách nhiệm và quyền hạn được quy định cụ thể, nhằm đảm bảo công việc kế toán được thực hiện đúng quy định pháp luật và có hiệu quả.
1. Trách nhiệm
Người phụ trách kế toán phải:
- Tuân thủ các quy định của pháp luật về kế toán và tài chính.
- Tổ chức và điều hành bộ máy kế toán của đơn vị một cách hiệu quả.
- Lập báo cáo tài chính chính xác, tuân thủ các chế độ và chuẩn mực kế toán hiện hành.
2. Quyền hạn
Người phụ trách kế toán có quyền độc lập về chuyên môn và nghiệp vụ kế toán. Ngoài ra, tại các cơ quan nhà nước, tổ chức sử dụng ngân sách nhà nước và doanh nghiệp có vốn nhà nước chiếm trên 50%, người phụ trách kế toán còn có những quyền đặc biệt sau:
- Đề xuất và đóng góp ý kiến: Có quyền đưa ra ý kiến bằng văn bản về việc tuyển dụng, luân chuyển, tăng lương, khen thưởng hay kỷ luật đối với nhân sự làm kế toán, thủ kho, thủ quỹ.
- Yêu cầu cung cấp thông tin: Có quyền yêu cầu các phòng ban liên quan cung cấp đầy đủ, kịp thời các tài liệu cần thiết cho công việc kế toán và giám sát tài chính.
- Bảo lưu ý kiến: Nếu có ý kiến chuyên môn khác với người ra quyết định, người phụ trách kế toán có quyền bảo lưu ý kiến của mình bằng văn bản.
- Báo cáo vi phạm: Khi phát hiện các hành vi vi phạm pháp luật về tài chính, kế toán trong đơn vị, người phụ trách kế toán có trách nhiệm báo cáo bằng văn bản cho người đại diện theo pháp luật. Trong trường hợp vẫn phải thực hiện theo quyết định vi phạm, người này có thể báo cáo lên cấp trên trực tiếp hoặc cơ quan nhà nước có thẩm quyền và sẽ không phải chịu trách nhiệm về hậu quả.
Phụ trách kế toán có cần chứng chỉ kế toán trưởng không?
Không, người phụ trách kế toán không bắt buộc phải có chứng chỉ bồi dưỡng kế toán trưởng như vị trí kế toán trưởng. Tuy nhiên, họ vẫn phải đáp ứng các tiêu chuẩn cơ bản về trình độ chuyên môn và không thuộc các trường hợp bị cấm làm kế toán.
Những trường hợp bị cấm làm công tác kế toán
Theo quy định của pháp luật, những người thuộc các trường hợp sau đây không được phép làm công tác kế toán:
- Bị cấm hành nghề: Những người đang chịu án phạt hoặc quyết định cấm hành nghề kế toán của tòa án, cơ quan có thẩm quyền.
- Không đủ năng lực hành vi: Người chưa thành niên, người bị hạn chế hoặc mất năng lực hành vi dân sự.
- Đang chấp hành hình phạt: Người đang ở trong tù hoặc bị tước quyền làm việc liên quan đến tài chính, kế toán.
- Quan hệ gia đình: Những người có quan hệ huyết thống hoặc hôn nhân (cha, mẹ, vợ, chồng, con, anh, chị, em ruột) với người đứng đầu hoặc giám đốc đơn vị kế toán (quy định này không áp dụng cho doanh nghiệp tư nhân và doanh nghiệp siêu nhỏ).
- Kiêm nhiệm: Người đang giữ các chức vụ quản lý, thủ kho, thủ quỹ hoặc các vị trí có liên quan trực tiếp đến việc mua bán tài sản trong cùng một đơn vị kế toán.
Những quy định này được đặt ra để đảm bảo tính minh bạch, độc lập và khách quan cho hoạt động kế toán.
Mời bạn xem thêm: