Sơ đồ bài viết
Trong kỷ nguyên số hóa và bảo mật dữ liệu, thông tin cá nhân – đặc biệt là thông tin liên quan đến nhân sự trong doanh nghiệp – đã trở thành tài sản “nhạy cảm” cần được bảo vệ nghiêm ngặt. Tuy nhiên, trên thực tế, không ít cán bộ hành chính – nhân sự vô tình hoặc chủ quan làm lộ thông tin nhân sự và đối mặt với những hậu quả pháp lý nghiêm trọng. Vậy khi nào hành chính bị truy cứu trách nhiệm khi lộ thông tin nhân sự? Ranh giới giữa lỗi hành chính và vi phạm pháp luật nằm ở đâu? Cùng tìm hiểu cụ thể qua bài viết dưới đây.
Thông tin nhân sự là gì và tại sao phải bảo mật?
Thông tin nhân sự bao gồm toàn bộ dữ liệu liên quan đến người lao động trong doanh nghiệp, bao gồm:
- Họ tên, ngày sinh, địa chỉ, số CMND/CCCD;
- Thông tin tài khoản ngân hàng, thuế, bảo hiểm;
- Hợp đồng lao động, lương thưởng, đánh giá năng lực;
- Hồ sơ kỷ luật, lịch sử công tác;
- Thông tin sức khỏe hoặc các nội dung liên quan đến đời tư.
Theo Điều 2, Luật An toàn thông tin mạng 2015, đây là dữ liệu cá nhân, cần được bảo mật. Đồng thời, theo Điều 17 Bộ luật Lao động 2019, người sử dụng lao động phải có trách nhiệm bảo mật thông tin của người lao động, trừ trường hợp được người lao động đồng ý hoặc do pháp luật yêu cầu.
Khi nào hành chính bị truy cứu trách nhiệm khi lộ thông tin nhân sự?
Trách nhiệm hành chính (phạt tiền)
Theo Điều 84 Nghị định 15/2020/NĐ-CP, hành vi thu thập, sử dụng, phát tán hoặc tiết lộ thông tin cá nhân của người khác mà không có sự đồng ý có thể bị phạt từ 10 triệu đến 70 triệu đồng tùy theo mức độ vi phạm.
Nếu hành vi gây hậu quả nghiêm trọng (thiệt hại đến uy tín, tài sản, quyền lợi của người lao động), người tiết lộ có thể phải bồi thường dân sự.
Trách nhiệm kỷ luật nội bộ
Tại doanh nghiệp, hành vi làm lộ thông tin nhân sự có thể bị xem là vi phạm quy chế bảo mật. Các hình thức kỷ luật bao gồm:
- Khiển trách;
- Hạ bậc lương;
- Chấm dứt hợp đồng (nếu gây thiệt hại nghiêm trọng hoặc lặp lại nhiều lần).
Trách nhiệm hình sự
Trường hợp thông tin bị lộ gây hậu quả nghiêm trọng, người vi phạm có thể bị truy cứu theo:
- Điều 288 Bộ luật Hình sự 2015: Tội đưa hoặc sử dụng trái phép thông tin mạng máy tính, mạng viễn thông – phạt tù từ 6 tháng đến 7 năm.
- Điều 289 – 290: Nếu hành vi tấn công, truy cập trái phép hệ thống lưu trữ dữ liệu nhân sự, mức phạt có thể cao hơn.
Tuy không phổ biến, nhưng trong các vụ tranh chấp lao động có yếu tố bôi nhọ danh dự, hủy hoại uy tín, thông tin bị lộ có thể trở thành căn cứ khởi kiện ra tòa.
Các hành vi khiến hành chính làm lộ thông tin nhân sự
Dưới đây là một số hành vi phổ biến khiến thông tin nhân sự bị lộ lọt, dù đôi khi xuất phát từ thói quen vô ý hoặc quy trình yếu kém:
Gửi nhầm email hoặc công văn
- Gửi file chứa dữ liệu nhân sự cho sai người, sai bộ phận;
- Quên ẩn danh (ẩn cột thông tin nhạy cảm) khi trích xuất dữ liệu.
Lưu trữ dữ liệu không an toàn
- Lưu hồ sơ lương hoặc hợp đồng lao động trên máy tính cá nhân không có mật khẩu;
- Lưu file lên ổ USB, Google Drive, Zalo… mà không giới hạn quyền truy cập.
Chia sẻ thông tin không được phép
- Cung cấp thông tin người lao động cho đối tác, đơn vị bảo hiểm, ngân hàng… mà không có sự đồng ý hoặc ủy quyền hợp pháp;
- Chia sẻ thông tin về mức lương, đánh giá công việc của nhân sự với đồng nghiệp khác.
Đăng thông tin nội bộ lên mạng xã hội
- Chụp ảnh văn bản có tên, mã số nhân viên hoặc hồ sơ nhân sự rồi đăng Facebook, Zalo, TikTok…;
- Bình luận, đồn đoán về việc kỷ luật, nghỉ việc… làm ảnh hưởng uy tín của người lao động.
Lộ thông tin nhân sự không còn là lỗi hành chính nhỏ – đó có thể là hành vi vi phạm pháp luật, làm ảnh hưởng uy tín doanh nghiệp và gây hậu quả nghiêm trọng cho người lao động. Hành chính – kế toán – nhân sự cần ý thức được trách nhiệm pháp lý cá nhân và luôn trang bị kiến thức để làm đúng, đủ, tránh sai sót dù là nhỏ nhất.
Nếu bạn đang làm trong bộ phận hành chính, kế toán, nhân sự và kiêm nhiệm pháp chế tại doanh nghiệp vừa và nhỏ – hãy chủ động học tập để bảo vệ chính mình và doanh nghiệp khỏi rủi ro.
Tham khảo ngay khóa học “Pháp luật cho kế toán, hành chính, nhân sự kiêm nhiệm pháp chế tại doanh nghiệp vừa và nhỏ” của Pháp chế ICA tại: https://phapche.edu.vn/courses/khoa-dao-tao-phap-luat-cho-ke-toan-hanh-chinh-nhan-su-kiem-nhiem-phap-che-tai-doanh-nghiep-vua-va-nho/
Khóa học được thiết kế thực tiễn, cập nhật theo pháp luật mới nhất, giúp bạn:
- Hiểu luật – làm đúng – tự tin hành nghề;
- Tránh rủi ro cá nhân và cho doanh nghiệp;
- Tăng cơ hội phát triển nghề nghiệp lâu dài.
Mời bạn xem thêm: