Để trở thành quản tài viên, cá nhân cần đáp ứng các tiêu chuẩn chặt chẽ về pháp lý và đạo đức. Cụ thể, người hành nghề phải có chứng chỉ hành nghề quản tài viên, năng lực hành vi dân sự đầy đủ, phẩm chất đạo đức tốt, và kinh nghiệm chuyên môn cần thiết. Luật Phá sản 2014 cùng các quy định bổ sung đã thiết lập một hệ thống yêu cầu nghiêm ngặt nhằm đảm bảo chất lượng và trách nhiệm của những người đảm nhận vai trò quan trọng này trong việc quản lý và thanh lý tài sản của các doanh nghiệp và hợp tác xã gặp khó khăn tài chính.

Quản tài viên là gì?

Theo quy định tại khoản 7 Điều 4 Luật Phá sản 2014, quản tài viên được định nghĩa như sau:

“7. Quản tài viên là cá nhân hành nghề quản lý, thanh lý tài sản của doanh nghiệp, hợp tác xã mất khả năng thanh toán trong quá trình giải quyết phá sản.”

Điều kiện trở thành quản tài viên năm 2024

Theo khoản 2 Điều 12 Luật Phá sản 2014, để được hành nghề quản tài viên, bạn phải đáp ứng các điều kiện sau:

1. Có năng lực hành vi dân sự đầy đủ.
2. Có phẩm chất đạo đức tốt, ý thức trách nhiệm, liêm khiết, trung thực, khách quan.
3. Có chứng chỉ hành nghề quản tài viên.

Để có chứng chỉ hành nghề quản tài viên, theo khoản 1 Điều 12 Luật Phá sản 2014, các đối tượng sau đây được cấp chứng chỉ:

• Luật sư.
• Kiểm toán viên.
• Người có trình độ cử nhân luật, kinh tế, kế toán, tài chính, ngân hàng và có ít nhất 5 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực được đào tạo.

Vì vậy, nếu bạn có trình độ cử nhân luật và 6 năm kinh nghiệm làm việc trong lĩnh vực này, bạn đủ điều kiện để được cấp chứng chỉ hành nghề quản tài viên theo quy định tại điểm c khoản 1 Điều 12 Luật Phá sản 2014. Sau khi được cấp chứng chỉ, bạn có thể thực hiện thủ tục đăng ký hành nghề quản tài viên.

Hồ sơ đăng ký hành nghề quản tài viên

Theo khoản 2 Điều 9 Nghị định 22/2015/NĐ-CP, hồ sơ đăng ký hành nghề quản lý, thanh lý tài sản với tư cách cá nhân bao gồm:

• Giấy đề nghị đăng ký hành nghề quản lý, thanh lý tài sản với tư cách cá nhân: Theo mẫu TP-QTV-04 ban hành kèm theo Nghị định này.
• Bản chụp chứng chỉ hành nghề quản tài viên.

Nếu cần thiết, Sở Tư pháp có thể yêu cầu người đề nghị đăng ký nộp Phiếu lý lịch tư pháp. Khi nộp hồ sơ trực tiếp tại Sở Tư pháp, người nộp phải xuất trình bản chính chứng chỉ hành nghề để đối chiếu. Nếu gửi hồ sơ qua đường bưu điện, người nộp phải xuất trình bản chính chứng chỉ hành nghề khi có yêu cầu từ Sở Tư pháp.

Quyền và nghĩa vụ của Quản tài viên

Quản tài viên có các quyền và nghĩa vụ theo Điều 16 Luật Phá sản 2014 như sau:

1. Quản lý và giám sát:
   • Quản lý tài sản, giám sát hoạt động kinh doanh, thanh lý tài sản của doanh nghiệp, hợp tác xã mất khả năng thanh toán.
   • Đại diện cho doanh nghiệp, hợp tác xã trong trường hợp không có người đại diện theo pháp luật.
2. Báo cáo và tham gia xây dựng kế hoạch:
   • Báo cáo về tình trạng tài sản, công nợ và hoạt động của doanh nghiệp, hợp tác xã.
   • Tham gia xây dựng kế hoạch phục hồi hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp, hợp tác xã mất khả năng thanh toán.
3. Đề nghị Thẩm phán tiến hành các công việc:
   • Thu thập tài liệu, chứng cứ.
   • Tuyên bố giao dịch vô hiệu và quyết định thu hồi tài sản của doanh nghiệp, hợp tác xã bị bán hoặc chuyển giao bất hợp pháp.
   • Áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời, biện pháp xử phạt hành chính, chuyển hồ sơ sang cơ quan có thẩm quyền xử lý về hình sự theo quy định của pháp luật.
4. Thù lao và bảo hiểm:
   • Được hưởng thù lao và thực hiện trách nhiệm bảo hiểm nghề nghiệp theo quy định của pháp luật.
5. Báo cáo và trách nhiệm:
   • Báo cáo việc thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn của mình theo yêu cầu của Thẩm phán và cơ quan thi hành án dân sự.
   • Chịu trách nhiệm trước Thẩm phán, cơ quan thi hành án dân sự và pháp luật về việc thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn của mình.

Thủ tục cấp chứng chỉ hành nghề quản tài viên

Thủ tục cấp chứng chỉ hành nghề quản tài viên được quy định tại Điều 4 Nghị định 22/2015/NĐ-CP như sau:

• Hồ sơ đề nghị cấp chứng chỉ hành nghề Quản tài viên:
  1. Đối với người thuộc khoản 1 Điều 12 Luật Phá sản 2014:
     • Đơn đề nghị cấp chứng chỉ hành nghề Quản tài viên theo mẫu TP-QTV-01 ban hành kèm theo Nghị định 22/2015/NĐ-CP.
     • Bản chụp các chứng chỉ hành nghề theo quy định.
     • Giấy tờ chứng minh có ít nhất 05 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực được đào tạo, có xác nhận của cơ quan, tổ chức nơi làm việc.
     • 2 ảnh màu cỡ 3cm x 4cm.
     • Phiếu lý lịch tư pháp nếu có yêu cầu từ Bộ Tư pháp.
  2. Đối với luật sư và kiểm toán viên nước ngoài:
     • Đơn đề nghị cấp chứng chỉ hành nghề Quản tài viên theo mẫu TP-QTV-02 ban hành kèm theo Nghị định 22/2015/NĐ-CP.
     • Bản chụp Giấy phép hành nghề luật sư tại Việt Nam do Bộ Tư pháp cấp hoặc Chứng chỉ kiểm toán viên do Bộ Tài chính cấp.
     • Bản tóm tắt lý lịch (tự khai).
     • 2 ảnh màu cỡ 3cm x 4cm.
• Nộp hồ sơ:
  • Gửi 01 bộ hồ sơ qua đường bưu điện hoặc trực tiếp đến Bộ Tư pháp và nộp lệ phí theo quy định.
  • Nếu nộp trực tiếp tại Bộ Tư pháp, xuất trình bản chính giấy tờ để đối chiếu.
  • Nếu gửi qua đường bưu điện, xuất trình bản chính giấy tờ khi có yêu cầu.
• Thời gian xử lý:
  • Trong thời hạn 20 ngày kể từ ngày nhận đủ hồ sơ hợp lệ, Bộ Tư pháp sẽ cấp chứng chỉ hành nghề Quản tài viên theo mẫu TP-QTV-08 ban hành kèm theo Nghị định 22/2015/NĐ-CP hoặc thông báo lý do từ chối bằng văn bản.
• Trường hợp không được cấp chứng chỉ:
  • Không đủ điều kiện hành nghề theo quy định tại điểm a, điểm b khoản 2 Điều 12 Luật Phá sản 2014.
  • Thuộc các trường hợp quy định tại Điều 14 của Luật Phá sản 2014.

Người bị từ chối cấp chứng chỉ hành nghề quản tài viên có quyền khiếu nại, khởi kiện theo quy định của pháp luật. Như vậy, để được cấp chứng chỉ hành nghề quản tài viên, cá nhân cần đáp ứng các điều kiện và thực hiện đầy đủ thủ tục theo quy định trên.

Mời bạn xem thêm:

• Khóa học pháp chế doanh nghiệp
• Khoá học Pháp chế công ty đại chúng, công ty chứng khoán
• Khoá đào tạo pháp chế doanh nghiệp chuyên sâu

Câu hỏi thường gặp: