Cán bộ, trong đó bao gồm công dân Việt Nam, được xác định qua quá trình bầu cử, phê chuẩn, và bổ nhiệm, đảm bảo sự minh bạch và công bằng trong quá trình đánh giá và chọn lựa người giữ chức vụ, chức danh. Các quy trình này diễn ra theo nhiệm kỳ tại cơ quan của Đảng Cộng sản Việt Nam, Nhà nước, và tổ chức chính trị – xã hội ở cấp trung ương, cấp tỉnh, và cấp huyện. Các cấp này bao gồm ở trung ương, tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương và ở huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh. Hiện nay “Cán bộ, công chức ứng xử thế nào khi nhận được quà” là nội dung được quan tâm nhiều:

Quy định về việc tặng quà và nhận quà tặng tại cơ quan nhà nước

Theo Điều 22 của Luật Phòng, chống tham nhũng 2018, quy định rõ về việc tặng quà và nhận quà tặng, nhấn mạnh đến nguyên tắc giữ gìn sự trong sạch và minh bạch trong hoạt động của cơ quan, tổ chức, đơn vị và người có chức vụ, quyền hạn. Điều này không chỉ là một nguyên tắc quan trọng mà còn là bước quan trọng để xây dựng một xã hội công bằng và minh bạch.

Theo quy định cụ thể, cơ quan, tổ chức, đơn vị, người có chức vụ, quyền hạn không được sử dụng tài chính công, tài sản công để làm quà tặng, trừ trường hợp tặng quà vì mục đích từ thiện, đối ngoại và trong những trường hợp cần thiết khác theo quy định của pháp luật. Điều này nhấn mạnh đến việc tạo điều kiện cho việc tặng quà có tính chất tích cực, hỗ trợ cộng đồng và phát triển quan hệ ngoại giao, đồng thời ngăn chặn tình trạng lạm dụng quyền lực và tài nguyên công.

Ngoài ra, Điều 22 còn quy định rằng cơ quan, tổ chức, đơn vị, người có chức vụ, quyền hạn không được phép trực tiếp hoặc gián tiếp nhận quà tặng dưới mọi hình thức từ cơ quan, tổ chức, đơn vị, cá nhân có liên quan đến công việc do mình giải quyết hoặc thuộc phạm vi quản lý của mình. Điều này nhằm đảm bảo tính độc lập và công bằng trong quyết định và xử lý công việc, ngăn chặn rủi ro tham nhũng và xâm phạm quyền lợi công dân.

Cuối cùng, chính phủ sẽ quy định chi tiết hơn về nội dung của Điều 22 này, tạo ra cơ sở hợp pháp và quy chuẩn cụ thể để thực hiện và tuân thủ các quy định về tặng quà và nhận quà tặng, nhằm đảm bảo rằng mọi hoạt động diễn ra trong ranh giới pháp luật và đạo đức. Điều này đồng thời là sự cam kết mạnh mẽ của chính phủ trong việc xây dựng một hệ thống pháp luật chặt chẽ và hiệu quả để chống lại tham nhũng.

Bên cạnh đó, theo Nghị định 59/2019/NĐ-CP, Điều 24 và Điều 25 đã đặt ra những quy định chi tiết về việc tặng quà và nhận quà tặng, nhằm bảo đảm tính minh bạch, công bằng và chặt chẽ trong quản lý tài chính công, tài sản công của cơ quan, tổ chức, đơn vị, người có chức vụ và quyền hạn.

Điều 24 tập trung vào quy định về việc tặng quà. Cụ thể, chỉ có thể sử dụng tài chính công, tài sản công để tặng quà vì mục đích từ thiện, đối ngoại và thực hiện chế độ, chính sách theo quy định của pháp luật. Điều này là một biện pháp quan trọng nhằm ngăn chặn việc lạm dụng quyền lực và tài nguyên công, đồng thời thúc đẩy việc tặng quà theo hình thức tích cực, hỗ trợ cộng đồng và phát triển quan hệ quốc tế. Quy định rõ ràng về chế độ, định mức, tiêu chuẩn, và đối tượng của việc tặng quà cũng giúp đảm bảo tính minh bạch và công bằng trong các hoạt động này.

Điều 25, tập trung vào quy định về việc nhận quà tặng, đặt ra nguyên tắc cơ quan, tổ chức, đơn vị, người có chức vụ, quyền hạn không được phép trực tiếp hoặc gián tiếp nhận quà tặng từ các liên quan đến công việc do họ giải quyết hoặc thuộc phạm vi quản lý của họ. Trong trường hợp không thể từ chối quà, quy định yêu cầu cơ quan, tổ chức, đơn vị phải tổ chức quản lý và xử lý quà tặng theo quy định tại Điều 27 của Nghị định này, nhằm đảm bảo tính minh bạch và trách nhiệm trong quản lý quà tặng.

Tổng thể, những quy định này đặt nền tảng cho một hệ thống quản lý tặng quà và nhận quà tặng trong cộng đồng, thể hiện cam kết của pháp luật đối với sự công bằng, minh bạch, và trách nhiệm trong sử dụng tài chính công và tài sản công.

Cán bộ, công chức ứng xử thế nào khi nhận được quà?

Điều 27 của Nghị định 59/2019/NĐ-CP chi tiết hóa cách thức xử lý quà tặng, đặt ra các quy định cụ thể nhằm đảm bảo quy trình minh bạch và trách nhiệm trong việc quản lý và xử lý các loại quà tặng khác nhau.

Đối với quà tặng bằng tiền, giấy tờ có giá, Thủ trưởng cơ quan, tổ chức, đơn vị sẽ tiếp nhận, bảo quản và thực hiện các thủ tục nộp vào ngân sách nhà nước theo quy định của pháp luật. Quy định này nhấn mạnh vào việc đảm bảo tính minh bạch và công bằng trong việc xử lý quà tặng có giá trị tài chính.

Với quà tặng bằng hiện vật, quy trình xử lý bao gồm việc xác định giá trị dựa trên giá cả do bên tặng cung cấp hoặc giá trị tương tự trên thị trường. Sau đó, Thủ trưởng cơ quan, tổ chức, đơn vị sẽ quyết định bán quà tặng và tổ chức công khai bán theo quy định pháp luật, nộp số tiền thu được vào ngân sách nhà nước sau khi trừ chi phí liên quan trong thời hạn 30 ngày. Điều này nhằm đảm bảo tính minh bạch và công bằng trong quá trình xử lý.

Đối với quà tặng là dịch vụ, Thủ trưởng cơ quan, tổ chức, đơn vị cần thông báo không sử dụng dịch vụ đó đến cơ quan, tổ chức, đơn vị cung cấp dịch vụ. Điều này nhằm đảm bảo quá trình xử lý đồng nhất và tránh tình trạng lạm dụng dịch vụ.

Với quà tặng là động vật, thực vật, thực phẩm tươi và sống, Thủ trưởng cơ quan, tổ chức, đơn vị sẽ căn cứ vào tình hình cụ thể và quy định pháp luật để quyết định xử lý theo thẩm quyền hoặc báo cáo Cấp có thẩm quyền xem xét và quyết định xử lý, nhằm đảm bảo đối ứng với đặc điểm của từng loại quà tặng.

Trong thời hạn 05 ngày làm việc, cơ quan, tổ chức, đơn vị xử lý quà tặng có trách nhiệm thông báo bằng văn bản cho cơ quan, tổ chức, đơn vị quản lý người tặng quà hoặc cấp trên trực tiếp. Điều này làm tăng tính minh bạch và trách nhiệm trong quá trình xử lý quà tặng, giúp đưa ra quyết định chính xác và công bằng từ cơ quan quản lý.

Xử lý thế nào khi vi phạm quy định về tặng quà và nhận quà tặng?

Điều 28 của Nghị định 59/2019/NĐ-CP đã quy định rõ các biện pháp xử lý trong trường hợp vi phạm quy định về tặng quà và nhận quà tặng. Đối với cơ quan, tổ chức, đơn vị sử dụng tài chính công, tài sản công tặng quà không đúng quy định, họ phải chịu trách nhiệm bồi hoàn giá trị quà tặng cho Nhà nước. Cá nhân thực hiện hành vi này sẽ phải bồi hoàn giá trị quà tặng và bị xử lý tùy thuộc vào tính chất và mức độ vi phạm, theo quy định của pháp luật về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực quản lý, sử dụng tài nhà nước.

Người đứng đầu cơ quan, tổ chức, đơn vị cũng không nằm ngoại lệ. Trong trường hợp vi phạm quy định về nhận quà tặng, xử lý quà tặng, họ cũng phải chịu trách nhiệm và tuân thủ quy định của pháp luật. Người có chức vụ, quyền hạn thực hiện việc báo cáo, nộp lại quà tặng sai quy định cũng sẽ phải đối mặt với xử lý theo tính chất và mức độ vi phạm. Quy định này đặt ra nguyên tắc rõ ràng về trách nhiệm và xử lý đối với những cá nhân có liên quan đến việc tặng và nhận quà tặng trong các cơ quan, tổ chức, đơn vị nhà nước.

Tóm lại, việc quản lý và xử lý vi phạm liên quan đến tặng quà và nhận quà tặng là một phần quan trọng trong hệ thống pháp luật. Điều 28 của Nghị định 59/2019/NĐ-CP làm rõ trách nhiệm và hình thức xử lý, từ đó đảm bảo tính minh bạch, công bằng, và đúng đắn trong quản lý tài chính công và tài sản công của Nhà nước.

Câu hỏi thường gặp: