Hiện nay, việc thực hiện chế độ dân chủ tại cơ sở làm việc đang nhận được sự chú trọng và quan tâm cao từ các tổ chức, doanh nghiệp, và cơ quan chức năng. Chế độ dân chủ cơ sở tại nơi làm việc được coi là một trong những yếu tố quan trọng để tạo ra môi trường làm việc cởi mở, minh bạch, và công bằng. Dưới đây là mẫu quy chế dân chủ ở cơ sở tại nơi làm việc, mời bạn đọc tham khảo

Căn cứ pháp lý

• Luật Thực hiện dân chủ ở cơ sở năm 2022
• Nghị định 145/2020/NĐ-CP

Thế nào là dân chủ cơ sở tại nơi làm việc?

Luật Thực hiện dân chủ ở cơ sở đã được thông qua bởi Quốc hội vào ngày 10/11/2022, và hiện đang chờ được triển khai và có hiệu lực. Luật này đặt ra các quy định rõ ràng về nội dung và cách thức thực hiện dân chủ tại cơ sở, cũng như xác định trách nhiệm của các cơ quan, đơn vị và cá nhân trong việc thực hiện dân chủ.

Theo quy định tại Khoản 2 Điều 2 của Luật Thực hiện dân chủ ở cơ sở, dân chủ cơ sở là một phương thức nhằm mục đích phát huy quyền làm chủ của nhân dân. Nó cho phép công dân, công chức, viên chức, và người lao động có cơ hội tự chủ động thể hiện nguyện vọng, ý chí, và quan điểm riêng của bản thân. Điều này được thực hiện thông qua việc thảo luận, tham gia ý kiến, quyết định, kiểm tra, và giám sát các vấn đề tại cơ sở, dựa trên sự hướng dẫn của Hiến pháp và pháp luật.

Mục tiêu của dân chủ cơ sở là đảm bảo sự tham gia tích cực của các cá nhân và tập thể trong quá trình quyết định các vấn đề ở cơ sở, đồng thời tạo điều kiện thuận lợi cho công dân thể hiện và bảo vệ quyền lợi của mình. Thông qua việc tham gia và đóng góp ý kiến, mọi người có cơ hội chia sẻ quan điểm và đề xuất các giải pháp hữu ích để giải quyết các vấn đề phát sinh tại cơ sở, từ đó cùng nhau đưa ra quyết định phù hợp với tình hình cụ thể.

Luật Thực hiện dân chủ ở cơ sở đánh dấu một bước tiến quan trọng trong việc thúc đẩy và phát triển dân chủ ở cơ sở, góp phần nâng cao hiệu quả quản lý và phục vụ cộng đồng, đồng thời gìn giữ và bảo vệ quyền và lợi ích của người dân.

Người nào có trách nhiệm ban hành quy chế dân chủ ở cơ sở tại nơi làm việc?

Căn cứ theo Điều 48 Nghị định 145/2020/NĐ-CP quy định như sau:

” Trách nhiệm ban hành quy chế dân chủ ở cơ sở tại nơi làm việc

1. Người sử dụng lao động có trách nhiệm ban hành quy chế dân chủ ở cơ sở tại nơi làm việc để thực hiện các nội dung quy định về đối thoại tại nơi làm việc và thực hiện dân chủ ở cơ sở tại nơi làm việc quy định tại Nghị định này.

2. Khi xây dựng, sửa đổi, bổ sung quy chế dân chủ ở cơ sở tại nơi làm việc, người sử dụng lao động phải tham khảo ý kiến của tổ chức đại diện người lao động tại cơ sở (nếu có) và nhóm đại diện đối thoại của người lao động (nếu có) để hoàn thiện và ban hành. Đối với những góp ý của tổ chức đại diện người lao động tại cơ sở và nhóm đại diện đối thoại của người lao động mà người sử dụng lao động không tiếp thu thì phải nêu rõ lý do.

3. Quy chế dân chủ ở cơ sở tại nơi làm việc phải được phổ biến công khai tới người lao động.“

Như vậy, để thực hiện các nội dung quy định về đối thoại và dân chủ tại nơi làm việc, người sử dụng lao động sẽ có trách nhiệm ban hành quy chế dân chủ ở cơ sở tại nơi làm việc. Quy chế này sẽ chi tiết hóa cách thức thực hiện đối thoại và dân chủ tại cơ sở, đồng thời đảm bảo quyền và lợi ích của người lao động trong quá trình làm việc.

Việc xây dựng, sửa đổi, bổ sung quy chế dân chủ ở cơ sở tại nơi làm việc cần tuân thủ một số nguyên tắc. Đầu tiên, người sử dụng lao động phải tham khảo ý kiến của tổ chức đại diện người lao động tại cơ sở (nếu có). Tổ chức này đại diện cho quyền lợi và ý kiến của toàn bộ nhân viên trong công ty. Bằng cách tham khảo ý kiến của tổ chức đại diện người lao động, quy chế dân chủ có thể được thiết kế sao cho phù hợp với điều kiện và nhu cầu cụ thể của công ty, từ đó giúp tăng cường tính minh bạch và công bằng trong quá trình đối thoại.

Ngoài ra, người sử dụng lao động cũng cần tham khảo ý kiến của nhóm đại diện đối thoại của người lao động (nếu có). Nhóm này bao gồm các đại diện được bầu cử hoặc đại diện do người lao động tại cơ sở tự nguyện đăng ký. Thông qua việc tham gia đối thoại và đóng góp ý kiến vào quy chế dân chủ, nhóm đại diện đối thoại có thể đảm bảo rằng quy chế này phản ánh đúng ý kiến và quan ngại của người lao động, đồng thời giúp tăng cường sự tham gia và chủ động trong công tác quản lý và hoạt động tại nơi làm việc.

Những quy định này nhằm đảm bảo tính minh bạch, công bằng và sự tham gia của người lao động trong quá trình quyết định và thực hiện các chính sách, quy trình và quy chế tại cơ sở. Bằng cách thực hiện đúng những nguyên tắc này, người sử dụng lao động đồng thời tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển bền vững của doanh nghiệp và cải thiện chất lượng cuộc sống của người lao động.

Quy chế dân chủ cơ sở có những nội dung gì?

Mẫu quy chế dân chủ cơ sở tại nơi làm việc, theo Hướng dẫn số 41/HD-TLĐ công đoàn tham gia đối thoại và thực hiện quy chế dân chủ ở cơ sở tại nơi làm việc, bao gồm 4 chương với 17 điều, chia thành 03 nội dung chính:

1. Nội dung được người sử dụng lao động công khai, người lao động tham gia đóng góp ý kiến, quyết định, kiểm tra, giám sát:

Trong nội dung này, quy chế dân chủ cơ sở tại nơi làm việc quy định rõ quy trình và cách thức công khai các thông tin, chính sách, quyết định, và kế hoạch của người sử dụng lao động đến tất cả người lao động. Đồng thời, quy chế này đảm bảo quyền tham gia ý kiến của người lao động trong quá trình ra quyết định, cũng như quyền kiểm tra và giám sát việc thực hiện các quyết định, chính sách đã được đưa ra.

2. Tổ chức Hội nghị người lao động:

Công đoàn chủ động bám sát và đề xuất hình thức, nội dung, và quy trình tổ chức Hội nghị người lao động. Trường hợp có dưới 10 người lao động, công đoàn sẽ không bắt buộc tổ chức Hội nghị.

3. Tổ chức đối thoại tại nơi làm việc:

– Trường hợp doanh nghiệp có 100% người lao động là đoàn viên công đoàn: Công đoàn sẽ lựa chọn hoặc bầu thành viên để tham gia đối thoại, sau đó lập danh sách và công khai đến tất cả người lao động.

– Trường hợp doanh nghiệp có người lao động không là đoàn viên công đoàn: Công đoàn phải tự chủ động gặp gỡ, trao đổi và hỗ trợ thành lập nhóm đại diện đối thoại của người lao động.

Số lượng thành viên thực hiện tham gia đối thoại sẽ được xác định tương ứng theo tỷ lệ số lượng đoàn viên công đoàn và số lượng người lao động không là đoàn viên công đoàn trên tổng số lượng người lao động tại thời điểm xác định.

Việc ban hành mẫu quy chế dân chủ cơ sở tại nơi làm việc là một bước quan trọng trong việc thúc đẩy sự tham gia và đóng góp ý kiến của người lao động vào quyết định và kiểm soát quá trình làm việc. Điều này đảm bảo tính minh bạch, công bằng, và hiệu quả trong quản lý cơ sở và giúp xây dựng môi trường làm việc tốt đẹp, đồng thời thúc đẩy sự phát triển bền vững của doanh nghiệp.

Mẫu quy chế dân chủ ở cơ sở tại nơi làm việc mới năm 2023

Câu hỏi thường gặp