Sơ đồ bài viết
Hợp đồng mẫu trên mạng thường được soạn thảo chung chung để áp dụng cho số đông, hoặc được chia sẻ từ một giao dịch cụ thể nào đó trong quá khứ (mà có thể đã lỗi thời). Khi tranh chấp xảy ra, Hợp đồng là căn cứ pháp lý cao nhất để Tòa án phán quyết. Lúc đó, những lời hứa hẹn qua email hay tin nhắn sẽ không cứu được bạn nếu hợp đồng bạn ký đã trót cam kết những điều bất lợi. Vì vậy cần hiểu pháp luật để tránh rủi ro từ hợp đồng mẫu tải trên mạng.
Căn cứ pháp lý điều chỉnh
Dù là hợp đồng mẫu hay hợp đồng tự soạn, văn bản này vẫn chịu sự điều chỉnh của:
- Bộ luật Dân sự 2015: Quy định các nguyên tắc chung về giao kết hợp đồng.
- Luật Giao dịch điện tử 2023: Nếu ký kết dưới hình thức điện tử.
- Các luật chuyên ngành (Luật Thương mại, Luật Nhà ở, Luật Đất đai…) tùy thuộc vào đối tượng giao dịch.
Nguyên tắc vàng: Hợp đồng phải đảm bảo sự Tự nguyện – Bình đẳng – Thiện chí và Không trái pháp luật, đạo đức xã hội.
4 Rủi ro “chết người” từ hợp đồng mẫu tải trên mạng
Để hiểu pháp luật để tránh rủi ro từ hợp đồng mẫu tải trên mạng, bạn cần nhận diện ngay những “lỗ hổng” thường gặp sau:
Hợp đồng vô hiệu do thiếu điều kiện pháp lý
Nhiều mẫu hợp đồng trên mạng đã cũ, viện dẫn các căn cứ pháp luật đã hết hiệu lực.
- Ví dụ: Hợp đồng mua bán đất nhưng không công chứng (chỉ viết tay theo mẫu tải về) -> Vô hiệu về hình thức.
- Bên ký không đúng thẩm quyền: Mẫu ghi “Đại diện bên A: Ông Nguyễn Văn A” nhưng không kiểm tra xem ông A có phải là người đại diện theo pháp luật hay không.
Điều khoản bất lợi, “gài bẫy” ngầm
Nhiều người tải hợp đồng về mà không đọc kỹ phần Phạt vi phạm & Bồi thường.
- Có những mẫu quy định mức phạt vi phạm lên tới 50% giá trị hợp đồng (trong khi Luật Thương mại chỉ cho phép tối đa 8%). Điều khoản này sẽ bị vô hiệu một phần, nhưng nó cho thấy sự thiếu hiểu biết pháp lý.
- Hoặc các điều khoản loại trừ trách nhiệm (miễn trách) được cài cắm tinh vi khiến bạn không thể đòi bồi thường khi đối tác vi phạm.
Rủi ro từ chữ ký điện tử/Scan
Nhiều mẫu hợp đồng điện tử tải về không hướng dẫn quy trình ký đúng.
Việc chèn ảnh chữ ký (file PNG) vào file Word/PDF rồi gửi đi không có giá trị pháp lý chắc chắn như chữ ký số (Token) hoặc chữ ký tươi. Khi ra tòa, đối tác có thể chối bay rằng “tôi chưa từng ký văn bản này”.
“Râu ông nọ cắm cằm bà kia”
Hợp đồng mẫu quá sơ sài, không phản ánh đúng thực tế.
Ví dụ: Bạn thuê thiết kế website trị giá 100 triệu, nhưng tải mẫu hợp đồng thuê lao động thời vụ về để sửa. Các điều khoản về bản quyền, nghiệm thu, bảo hành kỹ thuật hoàn toàn sai lệch so với bản chất giao dịch.
Các bước “hóa giải” rủi ro khi dùng hợp đồng mẫu
Nếu bắt buộc phải dùng hợp đồng mẫu để tham khảo, hãy thực hiện quy trình sau:
Kiểm tra tư cách pháp lý đối tác
Đừng chỉ điền tên vào chỗ trống. Hãy yêu cầu đối tác cung cấp Giấy phép kinh doanh, CCCD người đại diện để điền chính xác vào phần “Thông tin các bên”.
Đọc hiểu – Đừng chỉ đọc lướt
Hãy đọc từng câu chữ, đặc biệt là các mục:
- Quyền và Nghĩa vụ: Xem có cân bằng không?
- Điều khoản Phạt: Có quá cao hoặc quá thấp không?
- Cơ quan giải quyết tranh chấp: Mẫu thường ghi chung chung là “Tòa án”. Hãy xác định rõ là Tòa án nào (Tòa án nơi bị đơn cư trú hay Trung tâm trọng tài?).
Sửa đổi và Cá nhân hóa (Customize)
Tuyệt đối không dùng “nguyên xi”. Hợp đồng mẫu chỉ là khung sườn (Draft).
- Hãy xóa bỏ những điều khoản vô nghĩa.
- Bổ sung các chi tiết đặc thù của giao dịch (mốc thời gian giao hàng, tiêu chuẩn chất lượng cụ thể, quy trình bảo hành…).
Kiểm tra hình thức ký kết
- Nếu là hợp đồng giấy: Ký nháy vào từng trang, ký và đóng dấu (nếu là pháp nhân) vào trang cuối.
- Nếu là hợp đồng điện tử: Sử dụng các nền tảng ký kết uy tín hoặc chữ ký số có chứng thực. Tránh dùng chữ ký scan cho các giao dịch quan trọng.
Tham vấn chuyên gia với giao dịch lớn
Với những hợp đồng giá trị cao, đừng tiếc chi phí tham vấn luật sư. Họ sẽ giúp bạn “quét” lỗi trong bản hợp đồng mẫu đó và điều chỉnh lại cho chặt chẽ.
Khi nào TUYỆT ĐỐI KHÔNG dùng hợp đồng mẫu tải trên mạng?
Có những giao dịch bạn không được phép “lười”:
- Giao dịch Bất động sản: Mua bán nhà đất, chuyển nhượng dự án.
- Giao dịch Đầu tư, Góp vốn: Hợp đồng hợp tác kinh doanh (BCC), thỏa thuận cổ đông (SHA).
- Hợp đồng có yếu tố nước ngoài: Liên quan đến luật pháp quốc tế.
- Hợp đồng vay mượn giá trị lớn: Cần các điều khoản thế chấp, bảo lãnh chặt chẽ.
Hợp đồng mẫu tải trên mạng giống như “mì ăn liền” – nhanh, rẻ, cứu đói tạm thời nhưng không bổ dưỡng và không thể dùng lâu dài cho các bữa tiệc quan trọng. Nó không phải là “lá chắn pháp lý” an toàn.
Việc hiểu pháp luật để tránh rủi ro từ hợp đồng mẫu tải trên mạng giúp bạn tỉnh táo nhận ra: Hợp đồng tốt nhất là hợp đồng được soạn thảo dựa trên chính ý chí và hoàn cảnh của bạn. Thay vì phụ thuộc vào những bản mẫu trôi nổi, rủi ro cao, tại sao bạn không tự trang bị cho mình kỹ năng xây dựng những bản hợp đồng chặt chẽ, “bất khả xâm phạm”?
Làm chủ tư duy pháp lý và kỹ thuật soạn thảo chuyên nghiệp ngay hôm nay với Khoá học hợp đồng: Thiết kế, Soạn thảo và Rà soát
Mời bạn xem thêm:
