Sơ đồ bài viết
Bạn đang băn khoăn nếu muốn làm quyết toán thuế thì sẽ tự quyết toán thuế ở đâu để đúng quy định và thuận tiện nhất? Việc tự thực hiện quyết toán thuế không quá phức tạp nếu bạn nắm rõ địa điểm và quy trình thực hiện. Bài viết sau đây của Học viện đào tạo pháp chế ICA sẽ hướng dẫn bạn xác định nơi nộp hồ sơ quyết toán thuế phù hợp với từng trường hợp – là cá nhân hay tổ chức, có thu nhập từ một hay nhiều nguồn khác nhau – giúp bạn tránh sai sót và tiết kiệm thời gian.
Các khoản thu nhập phải chịu thuế thu nhập cá nhân (TNCN)
Căn cứ theo quy định pháp luật hiện hành, người nộp thuế phải kê khai và nộp thuế đối với các khoản thu nhập sau:
1. Thu nhập từ kinh doanh. Là thu nhập của cá nhân có hoạt động sản xuất, kinh doanh hàng hóa, dịch vụ, bao gồm:
Hộ kinh doanh cá thể.
Cá nhân có hoạt động cho thuê tài sản (như cho thuê nhà, xe…).
Cá nhân hành nghề độc lập không làm việc theo hợp đồng lao động (bác sĩ tư, luật sư tự do…).
→ Mức thuế được áp dụng theo biểu thuế khoán hoặc kê khai tùy theo ngành nghề và doanh thu.
2. Thu nhập từ tiền lương, tiền công. Là thu nhập mà người lao động nhận được từ:
- Tiền lương, tiền công, tiền thưởng.
- Các khoản phụ cấp, trợ cấp không được miễn thuế.
- Thu nhập từ hợp đồng lao động hoặc hợp đồng dịch vụ.
→ Đây là loại thu nhập phổ biến nhất và thường được khấu trừ tại nguồn.
3. Thu nhập từ đầu tư vốn Bao gồm:
- Lợi tức từ việc góp vốn vào công ty, doanh nghiệp.
- Cổ tức được chia.
- Thu nhập từ cho vay vốn, mua trái phiếu, tín phiếu…
→ Thuế suất áp dụng: 5% trên thu nhập.
4. Thu nhập từ chuyển nhượng vốn. Là thu nhập có được từ việc bán, chuyển nhượng phần vốn góp trong doanh nghiệp:
Chuyển nhượng cổ phần, phần góp vốn tại công ty TNHH, công ty cổ phần, hợp tác xã…
→ Thuế suất: 20% trên thu nhập tính thuế (đối với chuyển nhượng cổ phần chưa niêm yết).
5, Thu nhập từ chuyển nhượng bất động sản. Bao gồm thu nhập từ bán, trao đổi, chuyển nhượng quyền sử dụng đất, nhà ở và tài sản gắn liền với đất.
→ Thuế suất: 2% trên giá chuyển nhượng (không phụ thuộc lãi/lỗ).
6. Thu nhập từ trúng thưởng. Bao gồm trúng thưởng xổ số, trúng thưởng khuyến mãi, trò chơi có thưởng, casino…
→ Thuế suất: 10% trên phần thu nhập vượt quá 10 triệu đồng/lần.
Tác phẩm văn học, nghệ thuật, phần mềm, sáng chế, nhãn hiệu…
7. Thu nhập từ bản quyền. Là thu nhập từ việc chuyển nhượng hoặc cho phép sử dụng quyền sở hữu trí tuệ như:
→ Thuế suất: 5% trên thu nhập.
8. Thu nhập từ nhượng quyền thương mại. Là khoản thu có được khi cá nhân cho tổ chức/cá nhân khác quyền sử dụng mô hình kinh doanh, thương hiệu, công thức, quy trình sản xuất…
→ Thuế suất: 5%.
9. Thu nhập từ nhận thừa kế. Áp dụng cho trường hợp cá nhân nhận tài sản là bất động sản, vàng, cổ phiếu, ô tô… từ người thân (ngoài phạm vi được miễn thuế như vợ chồng, cha mẹ – con…).
→ Thuế suất: 10% giá trị tài sản được thừa kế.
10. Thu nhập từ nhận quà tặng. Là khoản thu nhập nhận được không thông qua giao dịch mua bán, thường là tài sản có giá trị lớn như: Bất động sản, ô tô, cổ phiếu, vàng…
→ Thuế suất: 10% nếu tài sản có giá trị lớn và không thuộc đối tượng miễn thuế.
Tự quyết toán thuế ở đâu?
Hiểu đúng nơi nộp hồ sơ quyết toán thuế thu nhập cá nhân là điều quan trọng để tránh sai sót, chậm trễ trong quá trình hoàn thành nghĩa vụ thuế. Theo Nghị định 126/2020/NĐ-CP, cá nhân phải căn cứ vào loại thu nhập và tình trạng công việc trong năm để xác định đúng cơ quan thuế tiếp nhận hồ sơ.
Nếu cá nhân trong năm chỉ có thu nhập từ một nơi và tổ chức chi trả không khấu trừ thuế, hoặc cá nhân tự khai thuế theo tháng hoặc quý thì sẽ nộp hồ sơ tại cơ quan thuế quản lý tổ chức trả thu nhập đó. Trường hợp cá nhân nhận thu nhập từ nước ngoài thì nơi nộp hồ sơ là cơ quan thuế nơi phát sinh công việc tại Việt Nam. Nếu không có nơi phát sinh công việc cụ thể trong nước thì sẽ nộp tại cơ quan thuế nơi cá nhân cư trú.
Khi cá nhân có thu nhập từ nhiều nơi trong năm, trong đó có thể có nơi đã khấu trừ thuế và nơi chưa khấu trừ, thì nguyên tắc là nộp hồ sơ tại cơ quan thuế nơi có nguồn thu nhập cao nhất. Nếu không xác định được nguồn thu nhập nào là lớn nhất thì cá nhân được phép lựa chọn giữa cơ quan thuế nơi cư trú hoặc nơi quản lý tổ chức chi trả thu nhập bất kỳ.
Đối với cá nhân đã được giảm trừ gia cảnh tại một tổ chức chi trả thu nhập trong năm thì sẽ nộp hồ sơ tại cơ quan thuế quản lý tổ chức đó. Nếu thay đổi nơi làm việc và tổ chức cuối cùng có tính giảm trừ thì nộp tại nơi đó. Nếu không tổ chức nào tính giảm trừ thì cá nhân phải nộp hồ sơ tại cơ quan thuế nơi cư trú. Điều này nhằm xác định rõ trách nhiệm của từng cơ quan thuế trong việc tiếp nhận và xử lý hồ sơ.
Cá nhân không ký hợp đồng lao động dài hạn, hoặc ký hợp đồng dưới ba tháng, hoặc nhận thu nhập từ nhiều nơi bị khấu trừ 10% tại nguồn thì đều phải nộp hồ sơ tại cơ quan thuế nơi cư trú. Tương tự, nếu đến thời điểm quyết toán mà không còn làm việc tại bất kỳ tổ chức chi trả thu nhập nào thì cũng sẽ thực hiện quyết toán tại nơi cư trú.
Nơi cư trú ở đây được hiểu là nơi cá nhân đã đăng ký thường trú hoặc tạm trú hợp pháp. Cơ quan thuế nơi cư trú thường là Chi cục Thuế quận, huyện nơi cá nhân sinh sống.
Tóm lại, nguyên tắc xác định nơi quyết toán là: nếu trong năm cá nhân có một nơi làm việc ổn định thì nộp hồ sơ tại nơi đó; nếu có nhiều nơi thì ưu tiên nơi có thu nhập cao nhất hoặc nơi có giảm trừ gia cảnh; nếu không còn tổ chức chi trả hoặc không rõ nguồn thu nhập thì nộp tại nơi cư trú. Việc hiểu rõ quy định này sẽ giúp cá nhân chủ động và thuận lợi trong quá trình quyết toán thuế thu nhập cá nhân hàng năm.
Mời bạn xem thêm: