Sơ đồ bài viết
Tâm lý học tư pháp là gì? Đây là lĩnh vực nghiên cứu về các khía cạnh tâm lý liên quan đến hoạt động điều tra, xét xử và cải tạo người phạm tội trong hệ thống pháp luật. Tâm lý học tư pháp không chỉ giúp làm sáng tỏ các hành vi, trạng thái tâm lý của các bên tham gia tố tụng mà còn hỗ trợ xây dựng các phương pháp tác động hiệu quả nhằm đảm bảo công lý và nâng cao hiệu quả giáo dục, cải tạo. Hãy cùng khám phá sâu hơn để hiểu rõ vai trò và ứng dụng của tâm lý học tư pháp trong thực tiễn.
Tham khảo trọn bộ bài giảng môn học Tâm lý học đại cương: https://study.phapche.edu.vn/khoa-hoc-tim-hieu-mon-tam-ly-hoc-dai-cuong?ref=lnpc
Tâm lý học tư pháp là gì?
Tâm lý học tư pháp là tâm lý học chuyên ngành được ứng dụng trong hoạt động tư pháp. Khi mới xuấ hiện, tâm lý học tư pháp chủ yếu nghiên cứu các quy luật tâm lý biểu hiện bên trong hoạt ư động xét xử đặc biệt là xét xử các vụ án hình sự.
Nội dung cơ bản môn học Tâm lý học tư pháp
Chương I: Khái niệm tâm lý học tư pháp và vị trí của tâm lý học tư pháp trong hệ thống các khoa học
I. Khái niệm, đối tượng và phương pháp nghiên cứu của tâm lý học tư pháp
II. Nhiệm vụ của tâm lý học tư pháp và hệ thống tâm lý học tư pháp
Chương II: Cấu trúc tâm lý hoạt động tư pháp và phương pháp tác động tâm lý
I. Khái niệm cấu trúc tâm lý hoạt động tư pháp
II. Hệ thống các hoạt động trong cấu trúc tâm lý hoạt động tư pháp
III. Các phương pháp tác động tâm lý
Chương III: Đặc điểm tâm lý của hoạt động điều tra
I. Cấu trúc tâm lý của hoạt động điều tra
II. Đặc điểm tâm lý của bị can, người bị hại, người làm chứng trong hoạt động hỏi cung và lấy lời khai
III. Đặc điểm tâm lý của một số hoạt động điều tra khác
IV. Đặc điểm tâm lý và phẩm chất tâm lý cần thiết của điều tra viên và kiểm sát viên trong hoạt động điều tra
Chương IV: Đặc điểm tâm lý của hoạt động xét xử
I. Cấu trúc tâm lý của hoạt động xét xử
II. Đặc điểm tâm lý của bị cáo, người bị hại và người làm chứng trong hoạt động xét hỏi tại phiên tòa
Nhiệm vụ của Tâm lý học tư pháp
Tâm lý học tư pháp đảm nhận những nhiệm vụ quan trọng trong việc nghiên cứu và ứng dụng các khía cạnh tâm lý vào hoạt động tư pháp. Các nhiệm vụ này được chia thành nhiệm vụ chung và nhiệm vụ cụ thể, đảm bảo phục vụ toàn diện cho quá trình điều tra, xét xử, và cải tạo người phạm tội.
Nhiệm vụ chung
Các nhiệm vụ chung mang tính bao quát, ảnh hưởng xuyên suốt các giai đoạn của hoạt động tố tụng:
- Nghiên cứu các điều kiện và đặc điểm tâm lý của hoạt động tư pháp: Làm rõ cấu trúc tâm lý trong hoạt động tư pháp, bao gồm các yếu tố, thành phần và mối quan hệ giữa chúng.
- Nghiên cứu nhân cách: Phân tích đặc điểm tâm lý và hành vi của các chủ thể tham gia tố tụng.
- Làm rõ quy luật hình thành tâm lý tiêu cực: Nghiên cứu cách các đặc điểm tâm lý tiêu cực phát triển ở người phạm tội và mối liên hệ với lối sống, hành vi của họ.
- Xây dựng quy trình và nguyên tắc: Đưa ra các quy trình và nguyên tắc sử dụng phương pháp tác động tâm lý hiệu quả trong hoạt động tư pháp.
Nhiệm vụ cụ thể
Nhiệm vụ cụ thể tập trung vào các vấn đề nảy sinh tại từng giai đoạn và biện pháp tố tụng nhất định:
Ví dụ:
- Làm rõ cấu trúc tâm lý trong giai đoạn điều tra, bao gồm cách thức thu thập lời khai từ người phạm tội và nhân chứng.
- Nghiên cứu đặc điểm tâm lý của quá trình tranh luận tại phiên tòa, giúp nâng cao hiệu quả xét xử.
Mời bạn xem thêm: