“Bài giảng môn học Luật Tài chính chương XIII” tập trung vào pháp luật về quản lý thuế, một nội dung then chốt trong hệ thống tài chính công. Bài giảng cung cấp kiến thức về quy trình quản lý thuế, từ kê khai, nộp thuế, quyết toán đến thanh tra, kiểm tra thuế, cùng các quy định xử lý vi phạm. Ngoài ra, nội dung cũng phân tích quyền và nghĩa vụ của các bên liên quan, vai trò của công nghệ trong quản lý thuế, và các biện pháp cải tiến nhằm nâng cao hiệu quả thu ngân sách.

Bài giảng môn học Luật Tài chính chương XIII

Chương 13: Pháp luật về quản lý thuế

1. Khái niệm và vai trò của quản lý thuế

• Khái niệm: Quản lý thuế là quá trình tổ chức, chỉ đạo và giám sát việc thu nộp các khoản thuế vào ngân sách Nhà nước theo đúng quy định pháp luật.
• Vai trò:
  • Đảm bảo nguồn thu ngân sách bền vững.
  • Ngăn ngừa hành vi trốn thuế, gian lận thuế.
  • Tạo môi trường cạnh tranh lành mạnh giữa các doanh nghiệp.
  • Hỗ trợ chính sách phát triển kinh tế – xã hội.

2. Nguyên tắc quản lý thuế

• Tuân thủ pháp luật: Mọi hoạt động quản lý thuế phải thực hiện theo đúng quy định của pháp luật.
• Công khai, minh bạch: Quy trình, thủ tục phải rõ ràng để các bên liên quan dễ dàng thực hiện.
• Hiệu quả và tiết kiệm: Ứng dụng công nghệ, cải cách hành chính để giảm chi phí quản lý.
• Bình đẳng: Mọi tổ chức, cá nhân có nghĩa vụ thuế đều được đối xử công bằng.

3. Các nội dung cơ bản trong quản lý thuế

3.1. Kê khai thuế

• Người nộp thuế: Tự kê khai thu nhập, doanh thu, và các thông tin liên quan.
• Nguyên tắc kê khai:
  • Kê khai trung thực, đầy đủ, chính xác.
  • Đúng thời hạn theo quy định.
• Hình thức kê khai:
  • Kê khai điện tử qua cổng thông tin thuế.
  • Kê khai trực tiếp tại cơ quan thuế.

3.2. Nộp thuế

• Thời hạn nộp thuế: Được quy định cho từng loại thuế (tháng, quý, năm).
• Phương thức nộp thuế:
  • Chuyển khoản qua ngân hàng.
  • Nộp tiền mặt tại kho bạc Nhà nước.
  • Thanh toán điện tử qua hệ thống ngân hàng.

3.3. Quyết toán thuế

• Khái niệm: Là quá trình kiểm tra, đối chiếu số liệu thuế để xác định nghĩa vụ thuế thực tế của người nộp thuế.
• Thời điểm quyết toán: Thường thực hiện vào cuối năm tài chính.
• Ý nghĩa: Đảm bảo thuế đã nộp khớp với nghĩa vụ thực tế.

3.4. Thanh tra, kiểm tra thuế

• Mục tiêu:
  • Phát hiện sai sót, gian lận trong kê khai và nộp thuế.
  • Đảm bảo tuân thủ quy định pháp luật.
• Hình thức thanh tra:
  • Thanh tra định kỳ: Thực hiện theo kế hoạch.
  • Thanh tra đột xuất: Áp dụng khi có dấu hiệu vi phạm.
• Cơ quan thực hiện: Cơ quan thuế, kiểm toán Nhà nước.

3.5. Xử lý vi phạm về thuế

• Các hành vi vi phạm phổ biến:
  • Trốn thuế, gian lận thuế.
  • Nộp chậm, nộp thiếu tiền thuế.
  • Không thực hiện kê khai đúng quy định.
• Chế tài xử lý:
  • Phạt tiền.
  • Tính lãi suất chậm nộp.
  • Thu hồi giấy phép kinh doanh hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự (đối với vi phạm nghiêm trọng).

4. Quyền và nghĩa vụ của các bên liên quan

4.1. Quyền và nghĩa vụ của người nộp thuế

• Quyền:
  • Được cung cấp thông tin, giải thích về chính sách thuế.
  • Khiếu nại, tố cáo nếu quyền lợi bị xâm phạm.
  • Hưởng ưu đãi, miễn, giảm thuế theo quy định.
• Nghĩa vụ:
  • Kê khai, nộp thuế đúng thời hạn.
  • Lưu giữ chứng từ, sổ sách kế toán.
  • Cung cấp thông tin theo yêu cầu của cơ quan thuế.

4.2. Quyền và nghĩa vụ của cơ quan thuế

• Quyền:
  • Yêu cầu người nộp thuế cung cấp tài liệu, thông tin liên quan.
  • Kiểm tra, thanh tra và áp dụng chế tài xử lý vi phạm.
• Nghĩa vụ:
  • Hướng dẫn, hỗ trợ người nộp thuế.
  • Công khai các chính sách, thủ tục thuế.
  • Giải quyết kịp thời các khiếu nại, thắc mắc.

5. Ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý thuế

• Mục tiêu:
  • Nâng cao hiệu quả và giảm chi phí quản lý thuế.
  • Tạo thuận lợi cho người nộp thuế.
• Hệ thống quản lý thuế điện tử:
  • Kê khai thuế trực tuyến.
  • Tra cứu thông tin thuế.
  • Thanh toán thuế qua mạng.

6. Định hướng hoàn thiện pháp luật quản lý thuế

• Hiện đại hóa công tác quản lý thuế:
  • Tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin và trí tuệ nhân tạo.
• Nâng cao tính minh bạch và hiệu quả:
  • Đơn giản hóa thủ tục hành chính thuế.
  • Công khai thông tin về quản lý thuế.
• Tăng cường hợp tác quốc tế:
  • Phối hợp với các quốc gia để phòng, chống gian lận thuế và chuyển giá.

Tham khảo trọn bộ bài giảng các môn học Luật Tài chính: https://study.phapche.edu.vn/khoa-hoc-tim-hieu-mon-luat-tai-chinh?ref=lnpc

Mời bạn xem thêm:

• Bài giảng môn học Luật Tài chính chương I
• Quy định về vụ pháp chế bộ tài chính
• Khoá học tìm hiểu Luật Tài chính online;