Trong bối cảnh hiện nay, việc xây dựng và duy trì trật tự pháp lý là một yếu tố quan trọng không chỉ trong xã hội mà còn đặc biệt quan trọng trong hệ thống quân sự. Để đảm bảo sự hoạt động suôn sẻ và hiệu quả của Quân đội, việc thiết lập và duy trì hệ thống tổ chức pháp chế là một bước quan trọng. Quy định về tổ chức pháp chế ở các cơ quan, đơn vị trong Quân đội không chỉ là vấn đề hành chính mà còn là cột mốc quan trọng trong việc thực hiện quản lý nhà nước theo pháp luật.

Tổ chức pháp chế ở các cơ quan, đơn vị trong Quân đội là tổ chức gì?

Tổ chức pháp chế ở các cơ quan, đơn vị trong Quân đội được quy định tại khoản 1 Điều 3 Thông tư 79/2013/TT-BQP như sau:

Theo quy định của Thông tư, tổ chức pháp chế tại các cơ quan, đơn vị trong Quân đội đóng vai trò là cơ quan chuyên ngành về công tác pháp chế. Các tổ chức này đặt dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo, chỉ huy của Đảng ủy và chỉ huy cơ quan, đơn vị. Đồng thời, chúng cũng phải tuân theo sự lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng uỷ và chỉ huy cơ quan văn phòng (cơ quan tham mưu tổng hợp hoặc cơ quan hành chính) cùng cấp về công tác Đảng, công tác chính trị và hành chính quân sự.

Quy định về tổ chức pháp chế ở các cơ quan, đơn vị trong Quân đội

Vị trí của tổ chức pháp chế ở các cơ quan, đơn vị trong Quân đội

Tổ chức pháp chế, cán bộ pháp chế ở cơ quan, đơn vị là cơ quan, cán bộ chuyên ngành nghiệp vụ về công tác pháp chế, đặt dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo, chỉ huy của Đảng ủy và chỉ huy cơ quan, đơn vị; chịu sự lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng uỷ, chỉ huy cơ quan văn phòng (cơ quan tham mưu tổng hợp hoặc cơ quan hành chính) cùng cấp về công tác Đảng, công tác chính trị và hành chính quân sự.

Chức năng của tổ chức pháp chế ở các cơ quan, đơn vị trong Quân đội

Chức năng của Tổ chức pháp chế ở các cơ quan, đơn vị trong Quân đội được quy định tại khoản 2 Điều 3 Thông tư 79/2013/TT-BQP như sau:

Tổ chức pháp chế (bao gồm cả trợ lý và cán bộ pháp chế) tại các cơ quan, đơn vị có trách nhiệm tham mưu và hỗ trợ chỉ huy cơ quan, đơn vị trong việc thực hiện quản lý nhà nước theo pháp luật thuộc ngành, lĩnh vực được giao. Chúng có nhiệm vụ chủ trì hoặc phối hợp tổ chức quản lý công việc xây dựng văn bản quy phạm pháp luật; soạn thảo và ban hành văn bản quy phạm nội bộ, văn bản hành chính; thực hiện thẩm định, rà soát, hệ thống hoá, kiểm tra, xử lý văn bản quy phạm pháp luật; hợp nhất văn bản quy phạm pháp luật; phổ biến giáo dục pháp luật và kiểm tra việc thực hiện pháp luật theo quy định.

Tổ chức pháp chế (bao gồm cán bộ hoặc nhân viên pháp chế) tại các doanh nghiệp thuộc Bộ Quốc phòng có nhiệm vụ tham mưu và tư vấn cho Hội đồng thành viên, Hội đồng quản trị, Chủ tịch công ty, Tổng giám đốc, Giám đốc doanh nghiệp về tổ chức thực hiện công tác pháp chế và các vấn đề pháp lý liên quan đến tổ chức, quản lý và hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp.

Nhiệm vụ và quyền hạn của tổ chức pháp chế ở các cơ quan, đơn vị trong QĐ

Về công tác xây dựng pháp luật

• Tổng hợp, lập đề nghị và chủ trì phối hợp tổ chức thực hiện chương trình, kế hoạch xây dựng văn bản quy phạm pháp luật và văn bản quy phạm nội bộ thuộc ngành, lĩnh vực do cơ quan, đơn vị quản lý. Đồng thời, chịu trách nhiệm theo dõi, đôn đốc, kiểm tra và báo cáo việc thực hiện kế hoạch, chương trình xây dựng văn bản quy phạm pháp luật và văn bản quy phạm nội bộ tại đơn vị.
• Chủ trì và phối hợp với các đơn vị có liên quan để theo dõi, đôn đốc và kiểm tra việc soạn thảo các dự án, dự thảo văn bản quy phạm pháp luật và văn bản quy phạm nội bộ thuộc ngành, lĩnh vực được phân công quản lý theo sự phân công của Thủ trưởng cơ quan, đơn vị.
• Tham gia đóng góp ý kiến vào các dự án, dự thảo văn bản quy phạm pháp luật và văn bản quy phạm nội bộ được gửi xin ý kiến theo chỉ đạo của Thủ trưởng cơ quan, đơn vị.
• Chủ trì và phối hợp với đơn vị chủ trì soạn thảo và chuẩn bị hồ sơ dự thảo văn bản quy phạm pháp luật và văn bản quy phạm nội bộ để trình Thủ trưởng cơ quan, đơn vị quyết định và lấy ý kiến từ các cơ quan, tổ chức hoặc cá nhân có liên quan, hoặc đề nghị cơ quan có thẩm quyền thẩm định, thẩm tra; chỉnh sửa và hoàn thiện dự thảo văn bản.

Công tác theo dõi tình hình thi hành pháp luật

• Chủ trì hỗ trợ chỉ huy cơ quan, đơn vị phối hợp với Vụ Pháp chế trong việc hướng dẫn, theo dõi và đôn đốc thực hiện công tác theo dõi tình hình thi hành pháp luật và kiểm tra việc thực hiện pháp luật liên quan đến ngành, lĩnh vực được phân công quản lý.
• Chủ trì và phối hợp với các cơ quan, đơn vị liên quan để tổng hợp và xây dựng báo cáo về công tác theo dõi tình hình thi hành pháp luật và kiểm tra việc thực hiện pháp luật liên quan đến ngành, lĩnh vực được phân công quản lý, sau đó gửi cho Vụ Pháp chế để tổng hợp.

Công tác rà soát, hệ thống hóa văn bản quy phạm pháp luật

• Chủ trì và phối hợp với các đơn vị liên quan để xây dựng và thực hiện kế hoạch rà soát, hệ thống hóa văn bản quy phạm pháp luật và văn bản quy phạm nội bộ, cũng như các điều ước quốc tế, thỏa thuận quốc tế liên quan đến ngành, lĩnh vực thuộc phạm vi quản lý của cơ quan, đơn vị.
• Định kỳ sáu tháng, lập danh mục văn bản quy phạm pháp luật hết hiệu lực, và danh mục văn bản quy phạm pháp luật còn hiệu lực nhưng cần sửa đổi, bổ sung hoặc bãi bỏ liên quan đến ngành, lĩnh vực thuộc phạm vi quản lý, sau đó báo cáo Thủ trưởng cơ quan, đơn vị để xem xét, quyết định hoặc gửi Vụ Pháp chế để tổng hợp.
• Kịp thời đình chỉ hoặc kiến nghị cơ quan có thẩm quyền đình chỉ việc thi hành và xử lý theo quy định của pháp luật đối với những văn bản hành chính trái pháp luật hoặc trái văn bản của cơ quan nhà nước cấp trên.
• Hỗ trợ chỉ huy cơ quan, đơn vị trong việc thực hiện pháp điển hệ thống quy phạm pháp luật liên quan đến ngành, lĩnh vực được phân công quản lý.
• Chủ trì và hỗ trợ chỉ huy cơ quan, đơn vị trong việc hợp nhất văn bản, cũng như theo dõi và đôn đốc các cơ quan, đơn vị thực hiện và xử lý sai sót trong văn bản hợp nhất.
• Hỗ trợ chỉ huy cơ quan, đơn vị phối hợp với Vụ Pháp chế trong việc kiểm tra và xử lý văn bản quy phạm pháp luật và văn bản quy phạm nội bộ liên quan đến ngành, lĩnh vực được phân công quản lý. Đồng thời, lập báo cáo kết quả hàng năm để gửi cho Vụ Pháp chế tổng hợp.
• Hợp tác với cơ quan chính trị để lập kế hoạch và thực hiện kiểm tra, sơ kết, tổng kết tình hình thực hiện công tác phổ biến và giáo dục pháp luật, sau đó báo cáo cho Vụ Pháp chế để tổng hợp.
• Hỗ trợ chỉ huy đơn vị trong việc cung cấp thông tin và hướng dẫn thủ tục hỗ trợ người bị thiệt hại thực hiện quyền yêu cầu bồi thường, cũng như giải quyết khiếu nại, tố cáo và xử lý vi phạm pháp luật về trách nhiệm bồi thường của Nhà nước. Đồng thời, đề xuất và tổ chức sơ kết việc thực hiện trách nhiệm bồi thường hàng năm và báo cáo cho Vụ Pháp chế.
• Hỗ trợ chỉ huy cơ quan, đơn vị trong việc tham gia hoạt động trợ giúp pháp lý cho doanh nghiệp theo chương trình, kế hoạch hoặc theo sự phân công của Bộ trưởng.

Tham mưu về các vấn đề pháp lý và tham gia vào hoạt động tố tụng

Tham mưu và đề xuất về các vấn đề liên quan đến trình tự, thủ tục tham gia tố tụng, cũng như thu thập tài liệu, chuẩn bị hồ sơ và tham gia trực tiếp hoặc phối hợp với các cơ quan liên quan trong tố tụng để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của cơ quan, đơn vị theo sự phân công hoặc ủy quyền của Thủ trưởng cơ quan, đơn vị.

Đôn đốc và kiểm tra việc thực hiện bản án, quyết định của Tòa án đã có hiệu lực từ các cơ quan, đơn vị thuộc Bộ.

Chủ trì và phối hợp với các cơ quan, đơn vị liên quan để đề xuất các vấn đề pháp lý cho Thủ trưởng cơ quan, đơn vị xem xét, quyết định hoặc báo cáo cho Thủ trưởng Bộ đối với những vấn đề phức tạp, nhạy cảm hoặc có nhiều ý kiến khác nhau liên quan đến các quy định của pháp luật.

Chủ trì và phối hợp với các cơ quan, đơn vị liên quan để đề xuất và xử lý hoặc kiến nghị cơ quan có thẩm quyền xử lý đối với những hành vi vi phạm pháp luật liên quan đến lĩnh vực quản lý nhà nước của cơ quan, đơn vị.

Theo dõi, kiểm tra và đôn đốc việc thực hiện pháp luật nhà nước, điều lệ, quy định của Quân đội và nội quy, quy định của cơ quan, đơn vị; cũng như tham mưu về các vấn đề khác theo sự phân công của Thủ trưởng cơ quan, đơn vị.

Hỗ trợ chỉ huy cơ quan, đơn vị trong việc sơ kết công tác pháp chế, và phối hợp với các đơn vị có liên quan đề xuất khen thưởng hoặc đề nghị cơ quan có thẩm quyền khen thưởng cá nhân, tập thể có thành tích xuất sắc trong công tác pháp chế.

Thực hiện các nhiệm vụ khác được giao bởi chỉ huy cơ quan, đơn vị hoặc theo quy định của pháp luật.

Tham khảo ngay Khóa học đào tạo pháp chế tuân thủ trong bài viết sau của Hỏi đáp luật nhé!

Mời bạn xem thêm:

• Quy định về vụ pháp chế ủy ban dân tộc
• Quy định về vụ trưởng vụ pháp chế bộ công thương
• Quy định về vụ pháp chế bộ giao thông vận tải

Câu hỏi thường gặp