Vụ Pháp chế của Thanh tra Chính phủ đóng một vai trò quan trọng trong việc cung cấp tư vấn và hỗ trợ cho Tổng Thanh tra Chính phủ trong quản lý và thực hiện các vấn đề pháp lý. Đơn vị này chuyên trách trong việc xây dựng, thẩm định, rà soát và hệ thống hóa các văn bản quy phạm pháp luật. Vụ Pháp chế góp phần quan trọng vào việc bảo đảm tính minh bạch, công bằng và hiệu quả trong hệ thống pháp luật, đồng thời nâng cao sự hiểu biết pháp lý trong cộng đồng và trong các cơ quan nhà nước.

Quy định về vụ pháp chế thanh tra chính phủ

Nguyên tắc của vụ pháp chế

Theo Điều 3 của Quy định liên quan đến chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Vụ Pháp chế, ban hành theo Quyết định 1589/2008/QĐ-TTCP của Tổng Thanh tra Chính phủ, nguyên tắc hoạt động của Vụ Pháp chế được xác định như sau:

Vụ Pháp chế hoạt động dựa trên chế độ thủ trưởng, tuân thủ nguyên tắc tập trung dân chủ, công khai và minh bạch theo quy định của pháp luật. Vụ này chú trọng vào việc nâng cao trách nhiệm và kỷ luật cá nhân, khuyến khích phát triển năng lực và sở trường của cán bộ, công chức, đồng thời khuyến khích họ phát huy tính chủ động và sáng tạo trong công việc. Ngoài ra, Vụ còn coi trọng việc phối hợp công tác, trao đổi kinh nghiệm và thông tin trong quá trình giải quyết công việc và thực hiện các hoạt động khác, phù hợp với chức năng, nhiệm vụ và quyền hạn đã được quy định.

Chức năng của Vụ pháp chế

Dựa trên Điều 1 của Quy định về chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, và tổ chức hoạt động của Vụ Pháp chế, theo Quyết định 1589/2008/QĐ-TTCP của Tổng Thanh tra Chính phủ, chức năng và vị trí của Vụ Pháp chế được xác định như sau:

Vụ Pháp chế, một bộ phận của Thanh tra Chính phủ, chủ yếu thực hiện nhiệm vụ tư vấn và hỗ trợ Tổng Thanh tra trong việc quản lý và thực hiện các vấn đề liên quan đến pháp chế. Các hoạt động chính của Vụ bao gồm tổ chức và triển khai công tác phát triển pháp luật, thẩm định, rà soát và hệ thống hóa các văn bản quy phạm pháp luật. Ngoài ra, Vụ còn đảm nhiệm việc kiểm tra các văn bản quy phạm pháp luật, cũng như thực hiện các nhiệm vụ hướng dẫn, tuyên truyền và giáo dục pháp luật liên quan đến các lĩnh vực thanh tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo và phòng chống tham nhũng.

Nhiệm vụ và quyền hạn của vụ pháp chế

Theo khoản 1 của Điều 2 trong Quy định về chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, và cơ cấu tổ chức của Vụ Pháp chế thuộc Thanh tra Chính phủ, ban hành theo Quyết định 1589/2008/QĐ-TTCP, các trách nhiệm và quyền lực của Vụ Pháp chế trong lĩnh vực xây dựng pháp luật bao gồm:

• Dẫn đầu và hợp tác với các vụ, đơn vị liên quan để xây dựng kế hoạch hàng năm và dài hạn cho việc phát triển văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến thanh tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo, và phòng chống tham nhũng, trình Tổng Thanh tra Chính phủ quyết định và thực hiện các kế hoạch này.
• Chủ trì và tham gia soạn thảo văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến thanh tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo, và phòng chống tham nhũng.
• Thẩm định và đóng góp ý kiến pháp lý đối với dự thảo văn bản quy phạm pháp luật do các vụ, đơn vị thuộc Thanh tra Chính phủ soạn thảo trước khi chúng được trình lên Tổng Thanh tra hoặc cơ quan nhà nước có thẩm quyền.
• Dẫn đầu và hợp tác với các vụ, đơn vị liên quan trong việc chuẩn bị hồ sơ dự thảo văn bản quy phạm pháp luật để Tổng Thanh tra Chính phủ đề xuất ý kiến hoặc đề nghị Bộ Tư pháp thẩm định trước khi chúng được trình lên Chính phủ hoặc Thủ tướng Chính phủ.
• Tham gia vào việc xây dựng các văn bản quy phạm pháp luật do các bộ, cơ quan ngành khác chủ trì soạn thảo theo yêu cầu và sự phân công của Tổng Thanh tra.
• Dẫn đầu và hợp tác với các vụ, đơn vị liên quan trong việc hỗ trợ Tổng Thanh tra góp ý vào các dự thảo văn bản quy phạm pháp luật theo yêu cầu của cơ quan nhà nước có thẩm quyền.

Cơ cấu tổ chức của Vụ Pháp chế Thanh tra Chính phủ

Dựa trên khoản 1 của Điều 4 trong Quy định về chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, và cấu trúc tổ chức hoạt động của Vụ Pháp chế, được thiết lập theo Quyết định 1589/2008/QĐ-TTCP của Tổng Thanh tra Chính phủ, cơ cấu tổ chức của Vụ Pháp chế được mô tả như sau:

Lãnh đạo Vụ Pháp chế gồm có Vụ trưởng và các Phó Vụ trưởng.

Các đơn vị thuộc trực tiếp Vụ Pháp chế bao gồm:

a) Phòng Xây dựng thể chế,

b) Phòng Tuyên truyền, kiểm tra và thẩm định văn bản pháp luật.

Ngoài ra, nhiệm vụ và quyền hạn cụ thể của từng phòng được xác định bởi Vụ trưởng Vụ Pháp chế. Biên chế của Vụ Pháp chế được quyết định bởi Tổng Thanh tra dựa trên đề xuất của Vụ trưởng Vụ Tổ chức Cán bộ và Vụ trưởng Vụ Pháp chế.

Tham khảo ngay Khoá học Pháp chế công ty đại chúng, công ty chứng khoán của Học viện đào tạo pháp chế ICA nhé!

Mời bạn xem thêm:

• Tìm hiểu về ban pháp chế hội đồng nhân dân
• Quyền hạn và nhiệm vụ của vụ pháp chế bộ y tế
• Khoá học Pháp chế công ty đại chúng, công ty chứng khoán

Câu hỏi thường gặp: