Sơ đồ bài viết
Hợp đồng là nền tảng không thể thiếu trong hầu hết các giao dịch kinh doanh, từ mua bán, thuê và cho thuê, đến hợp đồng lao động và dịch vụ. Các loại hợp đồng có đặc điểm riêng biệt, phục vụ cho mục đích cụ thể và được thiết kế để bảo vệ quyền lợi và trách nhiệm của tất cả các bên tham gia. Từ hợp đồng thương mại đến hợp đồng dân sự, từ những giao dịch đơn giản đến những thỏa thuận phức tạp bất kể bạn là doanh nghiệp lớn, doanh nhân cá nhân, hoặc chỉ đơn giản là một người tiêu dùng thông thái, hiểu biết về các loại hợp đồng sẽ giúp bạn đứng vững trong thế giới kinh doanh đầy biến động và cạnh tranh.
Hợp đồng là gì?
Hợp đồng là một thỏa thuận pháp lý giữa hai hoặc nhiều bên, trong đó mỗi bên cam kết thực hiện một loạt nghĩa vụ hoặc cung cấp các quyền lợi đối với bên kia. Hợp đồng có thể được thể hiện bằng văn bản hoặc bằng lời nói, và đôi khi thậm chí chỉ thông qua hành vi hoặc thực tế giao dịch.
Các đặc điểm chính của hợp đồng bao gồm:
- Thỏa thuận: Sự đồng ý của các bên về các điều khoản, được thể hiện thông qua việc đề xuất và chấp nhận.
- Hợp pháp: Nội dung của hợp đồng phải tuân thủ pháp luật hiện hành và không vi phạm các quy định pháp lý.
- Ý định tạo ra quan hệ pháp lý: Các bên trong hợp đồng phải có ý định tạo ra một mối quan hệ pháp lý ràng buộc và có thể thực thi được.
- Lợi ích và nghĩa vụ: Hợp đồng phải chỉ rõ lợi ích và nghĩa vụ của từng bên, bao gồm cả hình thức và thời hạn thực hiện.
- Tự nguyện và công bằng: Các bên tham gia hợp đồng phải tự nguyện đồng ý và không bị ép buộc, cũng như hợp đồng phải đảm bảo công bằng cho tất cả các bên.
Hợp đồng là một phần quan trọng trong giao dịch kinh tế, thương mại và các hoạt động pháp lý khác, giúp đảm bảo rằng mọi bên tham gia đều hiểu rõ quyền lợi và trách nhiệm của mình, và cung cấp một phương tiện để giải quyết tranh chấp nếu có.
Tổng hợp các loại hợp đồng phổ biến năm 2024
Có nhiều loại hợp đồng khác nhau, mỗi loại phục vụ cho các mục đích và tình huống cụ thể. Dưới đây là một số loại hợp đồng phổ biến:
- Hợp Đồng Mua Bán: Thỏa thuận mua bán hàng hóa hoặc dịch vụ, trong đó người bán cam kết cung cấp hàng hóa/dịch vụ và người mua cam kết thanh toán.
- Hợp Đồng Thuê và Cho Thuê: Hợp đồng giữa chủ sở hữu (người cho thuê) và người thuê về việc sử dụng tài sản (như bất động sản, xe cộ) trong một khoảng thời gian nhất định với việc thanh toán tiền thuê.
- Hợp Đồng Lao Động: Thỏa thuận giữa người sử dụng lao động (nhà tuyển dụng) và người lao động, nơi người lao động cung cấp dịch vụ lao động và nhà tuyển dụng trả lương.
- Hợp Đồng Dịch Vụ: Thỏa thuận cung cấp dịch vụ cụ thể, ví dụ như dịch vụ tư vấn, thiết kế, hoặc bảo trì.
- Hợp Đồng Thầu: Hợp đồng giữa chủ thầu và người thầu phụ, thường được sử dụng trong ngành xây dựng, nơi người thầu phụ đảm nhận một phần cụ thể của dự án.
- Hợp Đồng Đối Tác: Thỏa thuận giữa hai bên hoặc nhiều hơn hợp tác để thực hiện một dự án hoặc mục tiêu kinh doanh cụ thể.
- Hợp Đồng Cho Vay và Nợ: Hợp đồng giữa người cho vay và người vay, trong đó người vay nhận một khoản tiền và đồng ý trả lại số tiền đó cùng với lãi suất (nếu có).
- Hợp Đồng Bảo Hiểm: Thỏa thuận giữa công ty bảo hiểm và khách hàng, nơi công ty đồng ý bồi thường thiệt hại hoặc cung cấp lợi ích tài chính theo điều kiện nhất định.
- Hợp Đồng Cấp Phép và Bản Quyền: Hợp đồng cho phép sử dụng quyền sở hữu trí tuệ như bằng sáng chế, thương hiệu hoặc tác phẩm sáng tạo.
- Hợp Đồng Giao Dịch Tài Chính: Bao gồm hợp đồng cổ phiếu, trái phiếu, và các hợp đồng tài chính phức tạp khác.
Mỗi loại hợp đồng có các điều khoản và điều kiện riêng biệt phản ánh quyền lợi và nghĩa vụ của các bên liên quan. Việc hiểu rõ các loại hợp đồng này và cách chúng hoạt động là quan trọng trong việc đảm bảo quyền lợi và trách nhiệm pháp lý của bạn trong các giao dịch.
Cấu trúc chuẩn của một hợp đồng cần có
Dù mỗi loại hợp đồng có những đặc thù và quy định riêng biệt, cấu trúc cơ bản của chúng thường tương tự nhau, bao gồm các phần sau:
- Phần đầu: Đây là phần giới thiệu, bao gồm thông tin như tên quốc gia, số hiệu của hợp đồng, tên của hợp đồng, ngày tạo lập, địa điểm ký và thông tin về các bên liên quan.
- Phần nội dung chủ chốt: Chứa các điều khoản và điều kiện đã được thỏa thuận, bao gồm đối tượng của hợp đồng, mục tiêu, quyền và nghĩa vụ của mỗi bên, giá cả và phương thức thanh toán, thời hạn thực hiện, cũng như các điều khoản về chấm dứt và chế tài vi phạm hợp đồng.
- Phần kết: Phần này thường xuyên bao gồm các thông tin như thời gian và địa điểm ký kết, số lượng bản gốc, giá trị pháp lý của mỗi bản, và chữ ký cùng dấu xác nhận của các bên tham gia.
- Phần phụ lục và tài liệu đàm phán (nếu có): Tùy thuộc vào từng trường hợp cụ thể, có thể có thêm phụ lục hoặc các tài liệu khác liên quan đến quá trình đàm phán hợp đồng.
Dù có sự khác biệt giữa các loại hợp đồng, việc duy trì cấu trúc cơ bản này giúp đảm bảo tính hợp pháp và hiệu quả trong thực thi các thỏa thuận.
>>> Xem thêm: Khoá học hợp đồng: Thiết kế, Soạn thảo và Rà soát
Mời bạn xem thêm:
- Hướng dẫn soạn thảo mẫu hợp đồng mua bán
- Tìm hiểu về mẫu phụ lục hợp đồng 2024
- Hướng dẫn soạn thảo mẫu hợp đồng thuê nhà
Câu hỏi thường gặp
Đối tượng của hợp đồng;
Số lượng, chất lượng;
Giá, phương thức thanh toán;
Thời hạn, địa điểm, phương thức thực hiện hợp đồng;
Quyền, nghĩa vụ của các bên;
Trách nhiệm do vi phạm hợp đồng;
Phương thức giải quyết tranh chấp.
Căn cứ Điều 401 Bộ luật Dân sự 2015 quy định về hiệu lực của hợp đồng như sau:
Hợp đồng được giao kết hợp pháp có hiệu lực từ thời điểm giao kết, trừ trường hợp có thỏa thuận khác hoặc luật liên quan có quy định khác.
Từ thời điểm hợp đồng có hiệu lực, các bên phải thực hiện quyền và nghĩa vụ đối với nhau theo cam kết. Hợp đồng chỉ có thể bị sửa đổi hoặc hủy bỏ theo thỏa thuận của các bên hoặc theo quy định của pháp luật.
Tại Điều 399 Bộ luật Dân sự 2015 quy định về địa điểm giao kết hợp đồng như sau:
Địa điểm giao kết hợp đồng do các bên thỏa thuận; nếu không có thỏa thuận thì địa điểm giao kết hợp đồng là nơi cư trú của cá nhân hoặc trụ sở của pháp nhân đã đưa ra đề nghị giao kết hợp đồng.
