Chuẩn mực đạo đức của kiểm sát viên thường được xác định bởi các nguyên tắc và quy định trong luật pháp, nội quy và hướng dẫn nghề nghiệp. Kiểm sát viên phải thực hiện nhiệm vụ của mình một cách độc lập và không bị ảnh hưởng bởi áp lực bên ngoài. Họ phải đảm bảo công bằng trong quá trình điều tra, truy tố và xét xử, không thiên vị hay phân biệt đối xử dựa trên tình hình cá nhân, chủng tộc, tôn giáo, giới tính hoặc bất kỳ yếu tố nào khác. Bạn đọc có thể tìm hiểu thêm trong bài viết “Chuẩn mực đạo đức của Kiểm sát viên”

Chuẩn mực đạo đức của Kiểm sát viên

Kiểm sát viên phải tuân thủ các quy tắc đạo đức nghề nghiệp và đảm bảo tính chất đạo đức trong các hoạt động của mình. Điều này bao gồm đảm bảo sự trung thực, chính trực, đáng tin cậy và kiên định trong công việc. Kiểm sát viên phải tuân thủ nguyên tắc bảo mật thông tin và không tiết lộ hoặc sử dụng sai mục đích các thông tin mà họ đã có được trong quá trình điều tra hoặc xét xử.

Căn cứ Quyết định 21/QĐ-VKSTC năm 2023 về Quy tắc chuẩn mực đạo đức nghề nghiệp của người cán bộ Kiểm sát (sau đây gọi chung là “Quy tắc”) do Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao ban hành.

Theo Điều 2 Quy tắc ban hành kèm theo Quyết định 21/QĐ-VKSTC năm 2023, quy tắc chuẩn mực đạo đức nghề nghiệp của người cán bộ Kiểm sát có vai trò và ý nghĩa sau:

• Là cơ sở để các cơ quan, đơn vị, người có thẩm quyền thực hiện việc giám sát, đánh giá về phẩm chất, đạo đức, bản lĩnh, trách nhiệm, sự tận tâm, chuyên nghiệp trong thi hành công vụ của người cán bộ Kiểm sát; khi xem xét bổ nhiệm các chức danh tư pháp, chức vụ lãnh đạo, quản lý; khen thưởng, kỷ luật cán bộ.
• Là cơ sở để cán bộ Kiểm sát tu dưỡng, rèn luyện bản thân, tạo nền nếp, tác phong, hành vi ứng xử trong xử lý công việc, góp phần xây dựng môi trường công vụ văn minh, hiện đại, chuyên nghiệp.

Chuẩn mực đạo đức của một Kiểm sát viên đòi hỏi họ tuân thủ các nguyên tắc và quy tắc đạo đức trong việc thực hiện công tác kiểm sát và tham gia vào hệ thống pháp luật. Dưới đây là một số nguyên tắc và chuẩn mực đạo đức quan trọng mà Kiểm sát viên thường phải tuân thủ:

• Độc lập và công bằng: Kiểm sát viên phải tuân thủ nguyên tắc độc lập và công bằng trong công tác của mình. Họ không được ảnh hưởng bởi áp lực từ bên ngoài và phải xử lý các vụ việc một cách công bằng, không thiên vị.
• Trung thực và chính trực: Kiểm sát viên phải luôn tuân thủ nguyên tắc trung thực và chính trực. Họ không được làm giảm hoặc biến tắt bất kỳ thông tin nào có thể ảnh hưởng đến công việc kiểm sát. Sự trung thực và chính trực là cốt lõi của đạo đức kiểm sát viên.
• Bảo mật thông tin: Kiểm sát viên phải giữ bí mật về thông tin và tài liệu liên quan đến vụ án và công tác kiểm sát. Họ không được tiết lộ thông tin mật hoặc sử dụng thông tin một cách không đúng đắn.
• Tôn trọng quyền con người: Kiểm sát viên phải tôn trọng quyền con người và đảm bảo rằng quyền lợi và tiếng nói của các bên liên quan được nghe và xem xét một cách công bằng.
• Đối xử công bằng và văn minh: Kiểm sát viên phải đối xử công bằng và văn minh với tất cả các bên liên quan trong quá trình thực hiện công tác kiểm sát. Họ không được phân biệt đối xử dựa trên dân tộc, tôn giáo, giới tính, quốc tịch hay bất kỳ yếu tố nào khác.
• Tuân thủ luật pháp: Kiểm sát viên phải tuân thủ các quy định và luật pháp liên quan đến việc thực hiện công tác kiểm sát. Họ không được tham gia vào bất kỳ hành vi vi phạm pháp luật nào.
• Nâng cao năng lực chuyên môn: Kiểm sát viên cần không ngừng nâng cao năng lực chuyên môn và kiến thức pháp luật để có thể thực hiện công việc một cách hiệu quả và đúng đắn.

Người cán bộ Kiểm sát có những yêu cầu chung gì?

Kiểm sát viên không được tham gia vào bất kỳ hoạt động nào có thể tạo ra xung đột lợi ích hoặc làm tổn hại đến sự độc lập và khách quan của công tác kiểm sát. Kiểm sát viên có trách nhiệm xã hội trong việc bảo vệ lợi ích công chúng và đảm bảo tuân thủ pháp luật. Họ cần tập trung vào lợi ích chung và sự công bằng trong việc thực hiện nhiệm vụ của mình.

Căn cứ Điều 3 Quy tắc ban hành kèm theo Quyết định 21/QĐ-VKSTC năm 2023, người cán bộ Kiểm sát có những yêu cầu chung sau:

• Tuyệt đối trung thành với Tổ quốc và Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, với Đảng Cộng sản Việt Nam; nghiêm chỉnh chấp hành kỷ luật, nguyên tắc tổ chức hoạt động của Viện kiểm sát nhân dân.
• Luôn nói, viết và làm theo đúng cương lĩnh, điều lệ, nghị quyết, chỉ thị, kết luận, quy định, quy chế, quyết định của Đảng, pháp luật của Nhà nước và quy định của ngành Kiểm sát nhân dân trong thi hành công vụ; tận tụy, chuyên nghiệp trong xử lý công việc.
• Có bản lĩnh chính trị vững vàng, không né tránh trách nhiệm, dũng cảm đấu tranh với vi phạm, tội phạm và với những hành vi tham nhũng, tiêu cực; kiên quyết bảo vệ Hiến pháp, pháp luật, lẽ phải và sự công bằng.
• Có phẩm chất đạo đức tốt, liêm khiết, trung thực, nghiêm túc, đúng mực và nhân văn; luôn đặt lợi ích của Đảng, của Nhà nước, của Nhân dân và tập thể lên trên lợi ích của cá nhân mình.
• Chuyên tâm tu dưỡng, rèn luyện bản thân, thường xuyên cảnh giác, kiên định lý tưởng, ý chí, ý thức tổ chức kỷ luật, thực hành lối sống lành mạnh.

Người cán bộ Kiểm sát phải đáp ứng các chuẩn mực đạo đức nào?

Theo Chương II Quy tắc ban hành kèm theo Quyết định 21/QĐ-VKSTC năm 2023, người cán bộ Kiểm sát phải có 05 đức tính: Công minh – Chính trực – Khách quan – Thận trọng – Khiêm tốn.

Cụ thể như sau:

(1) Tính Công minh

• Phải luôn công tâm, công bằng, sáng suốt, minh bạch, nghiêm minh, nhân văn trong xử lý công việc.
• Trong quá trình giải quyết các vụ án, vụ việc phải luôn bảo đảm đáp ứng yêu cầu chính trị, pháp luật, nghiệp vụ.
• Phải luôn nhận thức các vấn đề một cách đúng đắn, không vì động cơ cá nhân, tư lợi, vụ lợi mà làm trái pháp luật, trái với lẽ công bằng.
• Không bị tác động, chi phối bởi bất kỳ sự can thiệp trái pháp luật nào; không sợ quyền uy, không thể mua chuộc.

(2) Tính Chính trực

• Phải luôn trung thực, thẳng thắn, chân thành, theo đúng lẽ phải, luôn coi trọng công việc, có quan điểm rõ ràng trong giải quyết công việc.
• Có bản lĩnh vững vàng, tinh thần trách nhiệm cao; dám đấu tranh với cái sai, bảo vệ cái đúng.
• Dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm về các quyết định của mình; mạnh dạn, quyết đoán đề xuất các hình thức, biện pháp sáng tạo, linh hoạt, hiệu quả trong giải quyết công việc.

(3) Tính Khách quan

• Phải chí công vô tư, luôn tôn trọng sự thật khách quan; giải quyết công việc theo đúng pháp luật và quy định của Ngành; không vì lợi ích cá nhân, lợi ích nhóm, không thiên vị hoặc áp đặt định kiến cá nhân chủ quan bất cứ bên nào trong giải quyết vụ án, vụ việc.
• Không được can thiệp trái pháp luật vào hoạt động thực thi công vụ của các cá nhân, cơ quan, đơn vị trong và ngoài ngành Kiểm sát.

(4) Tính Thận trọng

• Khi giải quyết công việc phải cân nhắc, đi sâu tìm hiểu, phân tích làm rõ bản chất sự việc để tránh sai sót khi đưa ra quyết định.
• Xác định đầy đủ yêu cầu chính trị, cơ sở pháp lý, cơ sở thực tiễn để giải quyết vụ án, vụ việc đúng pháp luật, bảo đảm nghiêm minh, kịp thời; đồng thời phục vụ tốt nhiệm vụ chính trị của trung ương và địa phương.
• Kiên quyết chống lại “căn bệnh” qua loa, đại khái, xem xét sự việc một cách hời hợt, thiếu trách nhiệm.
• Thận trọng nhưng không được do dự, chần chừ; kiên quyết nhưng không được chủ quan, nóng vội dẫn đến giải quyết vụ, việc thiếu chính xác.

(5) Tính Khiêm tốn

• Luôn có ý thức, thái độ đúng mực trong nhìn nhận, đánh giá bản thân, cầu thị, nêu gương, giản dị, hòa đồng, có ý thức giữ gìn hình ảnh của ngành Kiểm sát nhân dân.
• Không quan liêu, cửa quyền, hách dịch; không tự mãn, tự cao, tự đại, coi thường người khác; luôn tôn trọng và phục vụ nhân dân.

Câu hỏi thường gặp: