Sơ đồ bài viết
Cá nhân tự quyết toán thuế TNCN có cần phải làm hồ sơ hoàn thuế riêng? Đây là thắc mắc của rất nhiều người trong thời điểm tháng 3, tháng 4 hàng năm khi đến kỳ quyết toán thuế thu nhập cá nhân. Việc hiểu rõ quy định về hoàn thuế sẽ giúp bạn tránh lãng phí thời gian và thực hiện đúng thủ tục theo quy định của cơ quan thuế. Trong bài viết này của Học viện đào tạo pháp chế ICA, chúng tôi sẽ giải đáp chi tiết liệu người nộp thuế có cần lập hồ sơ riêng để được hoàn thuế hay có thể thực hiện gộp chung trong quá trình quyết toán.
Các thu nhập nào chịu thuế thu nhập cá nhân?
Thu nhập chịu thuế thu nhập cá nhân là những khoản thu nhập mà cá nhân nhận được và phải nộp thuế theo quy định pháp luật. Theo quy định Luật Thuế thu nhập cá nhân và các văn bản sửa đổi liên quan, thu nhập chịu thuế được chia thành 10 nhóm chính, phản ánh đầy đủ các nguồn thu mà cá nhân có thể nhận được trong thực tế.
Trước hết là thu nhập từ kinh doanh, bao gồm thu nhập phát sinh từ hoạt động sản xuất, buôn bán hàng hóa, cung ứng dịch vụ hoặc hành nghề độc lập có đăng ký theo quy định pháp luật. Tuy nhiên, nếu cá nhân kinh doanh có doanh thu từ 100 triệu đồng/năm trở xuống thì sẽ không phải chịu thuế đối với khoản thu nhập này.
Một nhóm quan trọng khác là thu nhập từ tiền lương, tiền công. Đây là thu nhập phổ biến nhất và bao gồm tiền lương, tiền công, các khoản có tính chất tiền lương, tiền công cũng như phụ cấp, trợ cấp (trừ một số khoản được miễn thuế như trợ cấp khó khăn, tai nạn lao động, trợ cấp thôi việc, hưu trí, trợ cấp bảo trợ xã hội…).
Bên cạnh đó là các khoản thu nhập từ đầu tư vốn như tiền lãi cho vay, lợi tức cổ phần, hoặc các hình thức đầu tư khác (ngoại trừ lãi trái phiếu Chính phủ, vốn được miễn thuế).
Cá nhân có thể còn phải chịu thuế đối với thu nhập từ chuyển nhượng vốn như bán cổ phần, chứng khoán, hoặc bất kỳ phần vốn nào trong doanh nghiệp. Tương tự, nếu có giao dịch chuyển nhượng bất động sản – bao gồm quyền sử dụng đất, nhà ở, quyền thuê đất – thì phần thu nhập từ hoạt động này cũng thuộc diện chịu thuế.
Một số khoản thu nhập bất thường như trúng thưởng xổ số, trúng khuyến mại, trúng cược hay trong các cuộc thi có thưởng cũng bị đánh thuế, nhằm đảm bảo tính công bằng trong việc đóng góp nghĩa vụ thuế từ các nguồn thu nhập không thường xuyên.
Ngoài ra, còn có các thu nhập từ bản quyền – ví dụ như chuyển quyền sử dụng sáng chế, tác phẩm, phần mềm – và từ nhượng quyền thương mại, tức là việc cho phép cá nhân hay tổ chức khác khai thác thương hiệu, mô hình kinh doanh của mình.
Hai nhóm thu nhập còn lại là thu nhập từ nhận thừa kế và quà tặng. Những tài sản được thừa kế hoặc tặng cho như chứng khoán, bất động sản, phần vốn góp hoặc các tài sản phải đăng ký quyền sở hữu (như ô tô, xe máy, tàu thuyền,…) nếu thuộc diện quy định thì người nhận đều phải kê khai và nộp thuế.
Tóm lại, thu nhập chịu thuế thu nhập cá nhân được xác định dựa trên tính chất phát sinh thu nhập và mục tiêu quản lý thuế toàn diện. Việc hiểu rõ các loại thu nhập này không chỉ giúp cá nhân tuân thủ đúng quy định pháp luật mà còn có thể chủ động trong việc tính toán, lập kế hoạch tài chính và kê khai thuế hợp lý.
Cá nhân tự quyết toán thuế TNCN có cần phải làm hồ sơ hoàn thuế riêng?
Cá nhân tự quyết toán thuế thu nhập cá nhân (TNCN) không cần phải lập hồ sơ hoàn thuế riêng nếu trong quá trình quyết toán phát sinh số thuế nộp thừa và có đề nghị hoàn thuế ngay trên tờ khai quyết toán. Quy định này được nêu rõ tại nội dung khoản 1 Điều 42 Thông tư 80/2021/TT-BTC, nhằm đơn giản hóa thủ tục hành chính và tạo thuận lợi cho người nộp thuế.
Cụ thể, khi cá nhân có thu nhập từ tiền lương, tiền công tự mình thực hiện việc quyết toán thuế với cơ quan thuế, và trên tờ khai quyết toán có ghi rõ yêu cầu hoàn lại số thuế đã nộp thừa, thì chính hồ sơ quyết toán thuế đó đã đồng thời là căn cứ để cơ quan thuế xử lý việc hoàn thuế. Cá nhân không phải lập thêm hồ sơ hay mẫu đơn riêng biệt nào khác.
Ngược lại, nếu cá nhân ủy quyền cho tổ chức, đơn vị chi trả thu nhập quyết toán thay và tổ chức này làm thủ tục hoàn thuế thì mới cần lập bộ hồ sơ hoàn riêng theo các mẫu biểu quy định, gồm: văn bản đề nghị xử lý tiền nộp thừa, văn bản ủy quyền và bảng kê chứng từ nộp thuế.
Điểm mấu chốt ở đây là hình thức thực hiện quyết toán. Nếu cá nhân tự làm và đã ghi nhận hoàn thuế trong tờ khai quyết toán, thì không cần hồ sơ riêng. Điều này giúp đơn giản hóa quy trình và giảm thời gian xử lý hoàn thuế cho cả người nộp thuế và cơ quan thuế.
Mời bạn xem thêm: