Bầu cử là một trong những quyền cơ bản của công dân được quy định trong hiến pháp Việt Nam. Việc bầu cử của công dân đóng vai trò hết sức quan trọng trong việc phát huy quyền làm chủ, lựa chọn ra các cá nhân tiêu biểu đại diện cho nhân dân, hoàn thiện bộ máy lãnh đạo nhà nước. Tuy nhiên, công dân có quyền bầu cử nhưng phải đảm bảo các nguyên tắc bầu cử theo quy định. Nhiều độc giả thắc mắc không biết Nhờ người khác bầu cử hộ có vi phạm pháp luật? Nhờ người khác bầu cử hộ có bị xử phạt không? Có được nhờ người khác viết hộ phiếu bầu? Sau đây, Học viện đào tạo pháp chế ICA sẽ làm rõ vấn đền này thông qua bài viết “Nhờ người khác bầu cử hộ có vi phạm pháp luật?” cùng những quy định liên quan. Hi vọng bài viết sẽ đem lại nhiều thông tin hữu ích cho quý bạn đọc.

Quy định về nguyên tắc bầu cử

Theo Khoản 1 Điều 7 Hiến pháp 2013, Điều 1 Luật Bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân 2015, việc bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân được tiến hành theo nguyên tắc phổ thông, bình đẳng, trực tiếp và bỏ phiếu kín.

Cũng theo Luật Bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân 2015, cụ thể Điều 69 có quy định về nguyên tắc bầu cử như sau:

1. Mỗi cử tri có quyền bỏ một phiếu bầu đại biểu Quốc hội và bỏ một phiếu bầu đại biểu Hội đồng nhân dân tương ứng với mỗi cấp Hội đồng nhân dân.

2. Cử tri phải tự mình, đi bầu cử, không được nhờ người khác bầu cử thay, trừ trường hợp quy định tại khoản 3 và khoản 4 Điều này; khi bầu cử phải xuất trình thẻ cử tri.

Theo đó, cử tri phải tự mình đi bầu cử, không được nhờ người khác trừ một số trường hợp như cử tri bị khuyết tất, cử tri là người già, người đang bị tạm giam,…

Nhờ người khác bầu cử hộ có vi phạm pháp luật?

Theo Điều 69 Luật Bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân năm 2015 nêu rõ nguyên tắc bỏ phiếu như sau:

Cử tri phải tự mình, đi bầu cử, không được nhờ người khác bầu cử thay, trừ trường hợp quy định, khi bầu cử phải xuất trình thẻ cử tri.

Như vậy, cử tri không thể nhờ người khác bỏ phiếu hộ. Việc bầu cử hộ là vi phạm pháp luật mà còn làm sai lệch kết quả bầu cử. Mỗi cử tri phải tự mình đi bầu cử, không được nhờ người khác bầu cử thay.

Bên cạnh đó, nếu cử tri không thể tự viết được phiếu bầu thì nhờ người khác viết hộ, nhưng phải tự mình bỏ phiếu; người viết hộ phải bảo đảm bí mật phiếu bầu của cử tri. Trường hợp cử tri vì khuyết tật không tự bỏ phiếu được thì nhờ người khác bỏ phiếu vào hòm phiếu.

Trong trường hợp cử tri ốm đau, già yếu, khuyết tật không thể đến phòng bỏ phiếu được thì Tổ bầu cử mang hòm phiếu phụ và phiếu bầu đến chỗ ở, chỗ điều trị của cử tri để cử tri nhận phiếu bầu và thực hiện việc bầu cử. Đối với cử tri là người đang bị tạm giam, người đang chấp hành biện pháp đưa vào cơ sở giáo dục bắt buộc, cơ sở cai nghiện bắt buộc mà trại tạm giam, cơ sở giáo dục bắt buộc, cơ sở cai nghiện bắt buộc không tổ chức khu vực bỏ phiếu riêng hoặc cử tri là người đang bị tạm giữ tại nhà tạm giữ thì Tổ bầu cử mang hòm phiếu phụ và phiếu bầu đến trại tạm giam, nhà tạm giữ, cơ sở giáo dục bắt buộc, cơ sở cai nghiện bắt buộc để cử tri nhận phiếu bầu và thực hiện việc bầu cử.

Trên đây là giải đáp cho câu hỏi Nhờ người khác bầu cử hộ có vi phạm pháp luật?

Nhờ người khác bầu cử hộ có bị xử phạt không?

Căn cứ quy định tại Điều 69 nêu trên, cử tri phải tự mình đi bầu cử, không được nhờ người khác bầu cử thay. Có thể hiểu, việc bỏ phiếu thay là vi phạm pháp luật về bầu cử. Do đó, tùy từng trường hợp sẽ bị xử lý theo quy định của pháp luật.

Ngoài ra, Điều 74 Luật Bầu cử Quốc hội và bầu cử Hội đồng nhân dân quy định về những phiếu bầu sau đây là phiếu bầu không hợp lệ:

– Phiếu không theo mẫu quy định do Tổ bầu cử phát ra.

– Phiếu không có dấu của Tổ bầu cử.

– Phiếu để số người được bầu nhiều hơn số lượng đại biểu được bầu đã ấn định cho đơn vị bầu cử.

– Phiếu gạch xóa hết tên những người ứng cử;

– Phiếu ghi thêm tên người ngoài danh sách những người ứng cử hoặc phiếu có ghi thêm nội dung khác.

Trường hợp có phiếu bầu được cho là không hợp lệ thì Tổ trường Tổ bầu cử đưa ra để toàn Tổ xem xét, quyết định. Tổ bầu cử không được gạch xóa hoặc sửa các tên ghi trên phiếu bầu.

Việc bầu cử hộ không những là vi phạm pháp luật mà còn làm sai lệch kết quả bầu cử, ảnh hưởng đến quyền và lợi ích chính đáng của nhân dân. Do vậy pháp luật quy định về việc xử phạt những hành vi đi bầu cử hộ.

Cụ thể, tại Điều 95 Luật Bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân 2015 quy định:

Người nào dùng thủ đoạn lừa gạt, mua chuộc hoặc cưỡng ép làm trở ngại việc bầu cử, ứng cử của công dân; vi phạm các quy định về vận động bầu cử; người có trách nhiệm trong công tác bầu cử mà giả mạo giấy tờ, gian lận phiếu bầu hoặc dùng thủ đoạn khác để làm sai lệch kết quả bầu cử hoặc vi phạm các quy định khác của pháp luật về bầu cử thì tùy theo tính chất, mức độ vi phạm mà bị xử lý kỷ luật, xử phạt vi phạm hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự.

Theo đó, trả lời cho câu hỏi Nhờ người khác bầu cử hộ có vi phạm pháp luật, hành vi đi bầu cử hộ không những bị kỷ luật, xử phạt vi phạm hành chính mà nặng hơn có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự, do đó công dân nên cực kỳ lưu ý và tuân thủ pháp luật.

Có được nhờ người khác viết hộ phiếu bầu?

Từ phân tích quy định trên, cử tri không được nhờ người khác bầu cử thay mà phải tự mình tham gia bỏ phiếu. Tuy nhiên, nếu cử tri thuộc trường hợp tại khoản 3, khoản 4 Điều 69 Luật này thì được nhờ người khác viết phiếu bầu thay, cụ thể:

– Cử tri không thể tự viết được phiếu bầu thì nhờ người khác viết hộ, nhưng phải tự mình bỏ phiếu, người viết hộ phải bảo đảm bí mật phiếu bầu của cử tri.

Trường hợp cử tri vì khuyết tật không tự bỏ phiếu được thì nhờ người khác bỏ phiếu vào hòm phiếu.

-Trong trường hợp cử tri ốm đau, già yếu, khuyết tật không thể đến phòng bỏ phiếu được thì Tổ bầu cử mang hòm phiếu phụ và phiếu bầu đến chỗ ở, chỗ điều trị của cử tri để cử tri nhận phiếu bầu và thực hiện việc bầu cử.

Đối với cử tri là người đang bị tạm giam, người đang chấp hành biện pháp đưa vào cơ sở giáo dục bắt buộc, cơ sở cai nghiện bắt buộc mà trại tạm giam, cơ sở giáo dục bắt buộc, cơ sở cai nghiện bắt buộc không tổ chức khu vực bỏ phiếu riêng hoặc cử tri là người đang bị tạm giữ tại nhà tạm giữ thì Tổ bầu cử mang hòm phiếu phụ và phiếu bầu đến trại tạm giam, nhà tạm giữ, cơ sở giáo dục bắt buộc, cơ sở cai nghiện bắt buộc để cử tri nhận phiếu bầu và thực hiện việc bầu cử.

Như vậy, Luật Bầu cử đại biểu Quốc hội và bầu cử Hội đồng nhân dân đã có quy định tạo điều kiện cho cử tri không thể viết được phiếu bầu, người ốm đau, già yếu… được nhờ người khác viết hộ.

Mời bạn xem thêm:

• Khoá học hợp đồng: Thiết kế, Soạn thảo và Rà soát
• Khoá học Pháp chế công ty đại chúng, công ty chứng khoán

Câu hỏi thường gặp