Sơ đồ bài viết
Chủ nghĩa Mác – Lênin là hệ thống lý thuyết và phương pháp luận phát triển từ những tư tưởng của Karl Marx và Friedrich Engels, được tiếp tục phát triển và hoàn thiện bởi V.I. Lenin. Được coi là nền tảng lý luận của chủ nghĩa xã hội khoa học, chủ nghĩa Mác – Lênin giải thích về bản chất của xã hội, lịch sử và các mối quan hệ kinh tế – xã hội, đồng thời đề xuất một lộ trình cách mạng để xây dựng một xã hội không còn áp bức, bóc lột. Nếu bạn muốn tìm hiểu sâu về Chủ nghĩa Mác – Lênin, bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về các nguyên lý cơ bản, tầm quan trọng và ảnh hưởng của học thuyết này trong bối cảnh xã hội hiện đại.
Tham khảo trọn bộ bài giảng môn học Triết học Mác – Lênin: https://study.phapche.edu.vn/khoa-hoc-tim-hieu-mon-triet-hoc-mac—le-nin?ref=lnpc
Chủ nghĩa Mác – Lênin là gì?
Chủ nghĩa Mác – Lênin là một hệ thống lý thuyết và phương pháp luận do Karl Marx, Friedrich Engels và Vladimir Lenin phát triển, nhằm phân tích, lý giải các quy luật phát triển của xã hội và cách mạng xã hội. Hệ thống lý luận này chủ yếu tập trung vào việc nghiên cứu mối quan hệ giữa các tầng lớp trong xã hội, đặc biệt là giữa giai cấp công nhân và giai cấp tư sản, đồng thời chỉ ra nguyên nhân sâu xa của sự bất công trong xã hội tư bản chủ nghĩa.
Các nguyên lý cơ bản của Chủ nghĩa Mác – Lênin bao gồm:
- Chủ nghĩa duy vật biện chứng: Cách nhìn nhận thế giới và tự nhiên là sự vận động không ngừng và có tính quy luật, trong đó vật chất quyết định ý thức.
- Chủ nghĩa duy vật lịch sử: Lịch sử xã hội phát triển thông qua những giai đoạn nhất định, dựa trên sự thay đổi trong phương thức sản xuất và mối quan hệ giữa các giai cấp.
- Phân tích giai cấp: Marx và Engels khẳng định rằng xã hội chia thành các giai cấp đối kháng, và cuộc đấu tranh giữa các giai cấp là động lực thúc đẩy sự phát triển của lịch sử.
- Chuyên chính vô sản: Lenin đã phát triển lý thuyết về chuyên chính vô sản, coi đó là biện pháp cần thiết để giai cấp công nhân giành chính quyền và xây dựng một xã hội không còn giai cấp.
Chủ nghĩa Mác – Lênin có ảnh hưởng sâu rộng đối với các phong trào cách mạng và xây dựng xã hội xã hội chủ nghĩa trên toàn thế giới. Tuy nhiên, các nguyên lý này cũng đã phải đối mặt với nhiều thử thách và tranh cãi trong thực tiễn, đặc biệt là trong các quốc gia áp dụng mô hình chủ nghĩa xã hội.
Các bộ phận lý luận cấu thành Chủ nghĩa Mác – Lênin
Chủ nghĩa Mác – Lênin là một hệ thống lý luận mang tính toàn diện, bao quát nhiều lĩnh vực của đời sống xã hội. Trong đó, ba bộ phận lý luận quan trọng nhất là:
1. Triết học Mác – Lênin
Triết học Mác – Lênin là nền tảng tư duy của hệ thống lý luận, được xây dựng dựa trên chủ nghĩa duy vật biện chứng và chủ nghĩa duy vật lịch sử.
- Chủ nghĩa duy vật biện chứng: Xem xét thế giới như một tổng thể liên kết, vận động và phát triển không ngừng theo các quy luật khách quan.
- Chủ nghĩa duy vật lịch sử: Phân tích sự phát triển của xã hội thông qua các hình thái kinh tế – xã hội, với các giai cấp và cuộc đấu tranh giai cấp đóng vai trò then chốt trong sự biến đổi lịch sử.
Triết học Mác – Lênin không chỉ giúp lý giải bản chất của thế giới mà còn cung cấp phương pháp luận khoa học để nhận thức và cải tạo thực tiễn.
2. Kinh tế chính trị Mác – Lênin
Kinh tế chính trị Mác – Lênin tập trung nghiên cứu các quy luật kinh tế chi phối sự phát triển của xã hội, đặc biệt là trong phương thức sản xuất tư bản chủ nghĩa và xã hội chủ nghĩa.
- Phân tích giá trị thặng dư, nguồn gốc bóc lột giai cấp công nhân trong chủ nghĩa tư bản.
- Đề xuất các quy luật phát triển kinh tế xã hội, như quy luật phân phối sản phẩm lao động theo nhu cầu và khả năng lao động trong chủ nghĩa xã hội.
Kinh tế chính trị Mác – Lênin không chỉ vạch trần bản chất bất công của chủ nghĩa tư bản mà còn đặt cơ sở lý luận cho việc xây dựng nền kinh tế xã hội chủ nghĩa.
3. Chủ nghĩa xã hội khoa học
Chủ nghĩa xã hội khoa học nghiên cứu các quy luật, con đường, và phương pháp cách mạng để giai cấp công nhân và nhân dân lao động tiến hành lật đổ chế độ tư bản chủ nghĩa, xây dựng xã hội xã hội chủ nghĩa.
- Đề cao vai trò của giai cấp công nhân và liên minh công – nông – trí trong quá trình cách mạng.
- Xây dựng nền tảng lý luận về chuyên chính vô sản, cách thức quản lý nhà nước và xã hội trong giai đoạn quá độ lên chủ nghĩa cộng sản.
Chủ nghĩa xã hội khoa học là kim chỉ nam cho các phong trào cách mạng xã hội trên toàn thế giới.
Mời bạn xem thêm: