Sơ đồ bài viết
Các cơ quan tư pháp không chỉ đóng vai trò quan trọng trong giải quyết các vụ án và tranh chấp pháp lý, mà còn đóng góp vào việc xây dựng một xã hội văn minh và hiện đại. Việc thực hiện công bằng, công lý và tuân thủ pháp luật tạo nên niềm tin và sự ổn định trong xã hội. Nó cũng đảm bảo rằng mọi người dân đều được hưởng các quyền và lợi ích hợp pháp của mình, sống trong một xã hội công bằng và công lý. Bạn đọc có thể tìm hiểu thêm trong bài viết “Các cơ quan tư pháp là gì?” nhé!
Các cơ quan tư pháp là gì?
Các cơ quan tư pháp, bao gồm tòa án và viện kiểm sát, đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ quyền và lợi ích chính đáng của công dân, duy trì trật tự và an ninh trong xã hội, và thực hiện các nhiệm vụ pháp lý khác. Cả hai cơ quan này là những trụ cột quan trọng của hệ thống tư pháp, đảm bảo công bằng, công lý và tuân thủ pháp luật trong xã hội.
Các cơ quan tư pháp là gì? Cơ quan tư pháp là những cơ quan thực hiện các nhiệm vụ liên quan đến việc giải quyết tranh chấp và xử lý các vụ vi phạm pháp luật, đảm bảo tính công bằng và đúng đắn của quyết định và phán quyết của mình, cũng như bảo vệ quyền lợi và lợi ích của các bên liên quan trong quá trình giải quyết tranh chấp và xử lý vi phạm pháp luật.
Căn cứ theo Điều 102 Hiến pháp 2013 quy định như sau:
Điều 102.
- Tòa án nhân dân là cơ quan xét xử của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, thực hiện quyền tư pháp.
- Tòa án nhân dân gồm Tòa án nhân dân tối cao và các Tòa án khác do luật định.
- Tòa án nhân dân có nhiệm vụ bảo vệ công lý, bảo vệ quyền con người, quyền công dân, bảo vệ chế độ xã hội chủ nghĩa, bảo vệ lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân.
Đồng thời tại Điều 107 Hiến pháp 2013 quy định như sau:
Điều 107.
- Viện kiểm sát nhân dân thực hành quyền công tố, kiểm sát hoạt động tư pháp.
- Viện kiểm sát nhân dân gồm Viện kiểm sát nhân dân tối cao và các Viện kiểm sát khác do luật định.
- Viện kiểm sát nhân dân có nhiệm vụ bảo vệ pháp luật, bảo vệ quyền con người, quyền công dân, bảo vệ chế độ xã hội chủ nghĩa, bảo vệ lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân, góp phần bảo đảm pháp luật được chấp hành nghiêm chỉnh và thống nhất.
Theo đó, cơ quan tư pháp của Việt Nam gồm có:
- Tòa án nhân dân các cấp thực hiện quyền tư pháp;
- Viện kiểm sát nhân dân các cấp thực hiện giám sát hoạt động tư pháp.
Vai trò của tư pháp là gì?
Các cơ quan tư pháp, bao gồm tòa án và viện kiểm sát, đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ quyền và lợi ích chính đáng của công dân, duy trì trật tự và an ninh trong xã hội, và thực hiện các nhiệm vụ pháp lý khác. Chúng đóng góp vào việc thực hiện công bằng, công lý và tuân thủ pháp luật, đồng thời xây dựng một xã hội văn minh và hiện đại. Sự độc lập và tuân thủ pháp luật là yếu tố quan trọng để đảm bảo vai trò và tầm quan trọng của các cơ quan tư pháp trong xã hội.
Tư pháp là một trong ba quyền lực nhà nước, bao gồm lập pháp, hành pháp và tư pháp. Tư pháp đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của công dân và tổ chức, đồng thời bảo vệ chế độ xã hội chủ nghĩa và pháp chế xã hội chủ nghĩa. Cụ thể, vai trò của tư pháp được thể hiện như sau:
- Bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của công dân và tổ chức: Tư pháp là cơ quan có thẩm quyền giải quyết các vụ án, nhằm bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của công dân và tổ chức khi xảy ra vi phạm. Tư pháp đóng góp vào việc đảm bảo rằng mọi người dân đều được hưởng các quyền và lợi ích hợp pháp của mình, sống trong một xã hội công bằng và công lý.
- Bảo vệ chế độ xã hội chủ nghĩa và pháp chế xã hội chủ nghĩa: Tư pháp góp phần bảo vệ chế độ xã hội chủ nghĩa và pháp chế xã hội chủ nghĩa bằng cách áp dụng pháp luật để giải quyết các vụ án, từ đó đấu tranh phòng ngừa và chống lại tội phạm, vi phạm pháp luật, đảm bảo an ninh quốc gia và trật tự an toàn xã hội.
- Đảm bảo công bằng, công lý và trật tự xã hội: Tư pháp góp phần đảm bảo công bằng, công lý và trật tự xã hội bằng cách giải quyết các vụ án một cách công bằng, khách quan và tuân thủ pháp luật. Tư pháp đóng góp vào việc ngăn chặn các hành vi vi phạm pháp luật, xây dựng một xã hội văn minh và hiện đại.
Chức năng và nhiệm vụ của các cơ quan tư pháp
Tòa án nhân dân là một cơ quan tư pháp quan trọng, có chức năng giải quyết các vụ án, tranh chấp dân sự, hình sự, hành chính và kinh tế theo quy định của pháp luật. Tòa án là nơi công dân và tổ chức có thể tìm đến để giải quyết các tranh chấp pháp lý, nơi mà công lý được thể hiện. Tòa án không chỉ đảm bảo rằng mọi người dân được đối xử công bằng và tuân thủ quy định của pháp luật mà còn đóng góp vào việc xây dựng một xã hội công bằng và công lý.
Tư pháp là một trong ba cơ quan quan trọng của chính quyền, bao gồm lập pháp, hành pháp và tư pháp. Chức năng và nhiệm vụ của các cơ quan tư pháp là bảo vệ quyền và lợi ích chính đáng của công dân, duy trì trật tự và an ninh trong xã hội, và thực hiện các nhiệm vụ pháp lý khác. Dưới đây là một số chức năng và nhiệm vụ của các cơ quan tư pháp tại Việt Nam:
Tòa án nhân dân:
- Giải quyết các vụ án, tranh chấp dân sự, hình sự, hành chính và kinh tế theo quy định của pháp luật.
- Tuyên án và thi hành án dân sự, án hình sự, án hành chính, quyết định của các cơ quan tư pháp khác theo quy định của pháp luật.
- Thẩm tra các văn bản pháp luật, đảm bảo tính pháp lý của các văn bản này.
Viện kiểm sát nhân dân:
- Giám sát và kiểm tra việc thực hiện pháp luật, bảo vệ quyền lợi của công dân.
- Giải quyết các vụ án, đại diện cho Nhà nước trong các vụ kiện dân sự và hành chính, đồng thời giúp bảo vệ lợi ích của Nhà nước.
- Quản lý hoạt động của các cơ quan điều tra, đảm bảo tính đúng đắn và công bằng của quá trình điều tra.
Câu hỏi thường gặp:
Căn cứ Khoản 1 Điều 8 Luật điều ước quốc tế 2016 quy định về thẩm quyền đề xuất đàm phán điều ước quốc tế như sau:
Tòa án nhân dân tối cao, Viện kiểm sát nhân dân tối cao, Kiểm toán nhà nước, bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ (sau đây gọi là cơ quan đề xuất), căn cứ vào nhiệm vụ, quyền hạn của mình, yêu cầu hợp tác quốc tế, đề xuất với Chính phủ để Chính phủ trình Chủ tịch nước về việc đàm phán điều ước quốc tế nhân danh Nhà nước, đề xuất với Thủ tướng Chính phủ về việc đàm phán điều ước quốc tế nhân danh Chính phủ.
Trách nhiệm của các cơ quan tư pháp trong việc thực hiện công tác dân vận được quy định tại Điều 14 Quy chế công tác dân vận của hệ thống chính trị ban hành kèm theo Quyết định 290-QĐ/TW năm 2010 của Bộ Chính trị như sau:
Giáo dục cán bộ, công chức trong các cơ quan tư pháp gương mẫu chấp hành pháp luật. Thường xuyên tuyên truyền, giáo dục pháp luật và ý thức tuân thủ pháp luật trong nhân dân.
Tiếp tục thực hiện cải cách tư pháp, thực hiện tranh tụng tại phiên tòa theo luật định, bảo đảm công tác điều tra, truy tố, xét xử đúng người, đúng tội, đúng pháp luật, không để oan sai, để lọt tội phạm.
Bảo đảm quyền tự do, dân chủ của công dân trong quá trình điều tra, truy tố, xét xử, thi hành án theo quy định của pháp luật.
Giải quyết đúng thời hạn, đúng pháp luật các khiếu nại, tố cáo trong hoạt động tố tụng. Bồi thường danh dự và quyền lợi vật chất cho công dân trong trường hợp bị oan sai theo quy định của pháp luật.