Phân biệt chế độ bảo hiểm y tế và bảo hiểm xã hội là một chủ đề quan trọng giúp hiểu rõ về hai hệ thống an sinh xã hội cơ bản và cách chúng bảo vệ quyền lợi cho người dân. Dù cùng đóng góp vào mạng lưới an sinh xã hội, nhưng mỗi loại bảo hiểm lại có mục tiêu, phạm vi bảo vệ, và cách thức hoạt động khác nhau, phản ánh sự đa dạng trong nhu cầu và rủi ro mà mọi người có thể đối mặt trong cuộc sống. Hiểu rõ sự khác biệt giữa chúng giúp mọi người lên kế hoạch và chuẩn bị tốt hơn cho tương lai, đồng thời tận dụng tối đa các quyền lợi mà mình có được từ hệ thống an sinh xã hội.

Phân biệt chế độ bảo hiểm y tế và bảo hiểm xã hội

Khái niệm BHXH và BHYT

Bảo Hiểm Xã Hội (BHXH): BHXH là một chương trình an sinh xã hội nhằm đảm bảo quyền lợi cho người lao động trong trường hợp ốm đau, thai sản, tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp, mất khả năng lao động, già cả và tử tuất. Đây là hình thức bảo hiểm bắt buộc cho người lao động trong môi trường chính thức, đồng thời cũng mở rộng cho các đối tượng lao động tự do và người không lao động trong một số trường hợp. BHXH nhằm mục đích giúp đỡ người lao động và gia đình họ giảm thiểu gánh nặng tài chính khi không còn khả năng kiếm sống do các rủi ro trong cuộc sống và lao động.

Bảo Hiểm Y Tế (BHYT): BHYT là một loại bảo hiểm nhằm mục đích giảm bớt chi phí y tế cho người dân. BHYT ở Việt Nam là bắt buộc, nhằm đảm bảo rằng mọi người dân, bất kể thu nhập hay tình trạng lao động, đều có thể tiếp cận được các dịch vụ y tế cơ bản. Khi tham gia BHYT, người dân sẽ đóng góp một phần nhỏ vào quỹ bảo hiểm và khi cần sử dụng dịch vụ y tế, BHYT sẽ chi trả một phần hoặc toàn bộ chi phí điều trị tùy thuộc vào các quy định cụ thể. BHYT giúp người dân giảm thiểu gánh nặng tài chính do chi phí y tế và đồng thời góp phần nâng cao chất lượng sức khỏe cộng đồng.

Nguyên tắc áp dụng

Nguyên tắc áp dụng của Bảo Hiểm Y Tế:

• Bắt Buộc: BHYT là loại hình bảo hiểm bắt buộc đối với tất cả công dân Việt Nam. Điều này nhằm đảm bảo rằng mọi người dân đều có quyền tiếp cận các dịch vụ y tế cơ bản.
• Chia Sẻ Rủi Ro: Nguyên tắc này dựa trên việc phân tán rủi ro sức khỏe giữa tất cả thành viên tham gia BHYT.
• Đóng góp theo khả năng, hưởng quyền lợi theo nhu cầu: Mỗi người tham gia đóng góp vào quỹ BHYT dựa trên khả năng tài chính của mình. Khi cần sử dụng dịch vụ y tế, họ được hưởng quyền lợi không phụ thuộc vào số tiền đã đóng góp.

Nguyên tắc áp dụng của BHXH:

• Bảo Đảm: BHXH bảo đảm an sinh xã hội cho người lao động trong trường hợp ốm đau, thai sản, tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp, già cả, tử tuất.
• Nguyên tắc đóng góp dựa trên thu nhập: Đóng góp vào quỹ BHXH dựa trên một tỷ lệ nhất định của thu nhập từ tiền lương hoặc tiền công của người lao động.
• Lợi Ích Dài Hạn: BHXH tập trung vào việc cung cấp lợi ích lâu dài như lương hưu, trợ cấp mất việc làm, và các quyền lợi khác sau khi người lao động nghỉ hưu hoặc không còn khả năng làm việc.

Cả BHYT và BHXH đều nhằm mục đích cung cấp sự bảo vệ tài chính và an sinh xã hội cho người dân, giúp họ giảm bớt gánh nặng tài chính khi gặp rủi ro trong cuộc sống.

Phương thức thanh toán của BHXH và BHYT

Phương Thức Thanh Toán của Bảo Hiểm Xã Hội (BHXH):

Đóng Góp:

• Người lao động và nhà tuyển dụng cùng đóng góp vào quỹ BHXH. Mức đóng thường dựa trên một tỷ lệ nhất định của tiền lương hoặc thu nhập của người lao động.
• Nhà tuyển dụng thường chịu trách nhiệm khấu trừ phần đóng góp của người lao động từ lương và chuyển cả phần này lẫn phần đóng góp của chính mình vào quỹ BHXH.

Chi Trả:

• Khi người lao động cần nhận quyền lợi từ BHXH (như trợ cấp thai sản, trợ cấp ốm đau, lương hưu, trợ cấp tử tuất, v.v.), họ nộp đơn yêu cầu và các giấy tờ liên quan đến cơ quan BHXH.
• Sau khi xác minh, cơ quan BHXH sẽ thực hiện việc chi trả quyền lợi theo quy định.

Phương Thức Thanh Toán của Bảo Hiểm Y Tế (BHYT):

Đóng Góp:

• Tương tự BHXH, người tham gia BHYT cũng đóng góp vào quỹ BHYT, thường là dựa trên một tỷ lệ nhất định của thu nhập hoặc mức lương.
• Một số đối tượng như người già, trẻ em, người nghèo, người dân tộc thiểu số trong một số trường hợp có thể được nhà nước hỗ trợ một phần hoặc toàn bộ mức đóng góp.

Chi Trả:

• Khi người tham gia BHYT sử dụng dịch vụ y tế, họ chỉ cần xuất trình thẻ BHYT tại cơ sở y tế. Cơ sở y tế sau đó sẽ xác minh thông tin và thực hiện dịch vụ cần thiết.
• Cơ sở y tế sẽ yêu cầu thanh toán từ quỹ BHYT cho chi phí điều trị, trừ ra một phần tự chi trả (nếu có) mà người bệnh cần đóng góp theo quy định.

Trong cả hai hệ thống, phương thức thanh toán được thiết kế để đơn giản hóa quá trình đóng góp và nhận quyền lợi cho người tham gia, đồng thời đảm bảo sự quản lý hiệu quả của quỹ BHXH và BHYT.

Mã số thẻ bảo hiểm y tế và bảo hiểm xã hội có giống nhau?

Mã số thẻ Bảo hiểm Y tế (BHYT) và mã số Bảo hiểm Xã hội (BHXH) thường không giống nhau. Trong hệ thống bảo hiểm tại Việt Nam:

• Mã số Bảo hiểm Y tế (BHYT) được cấp riêng cho mỗi người dân khi họ tham gia bảo hiểm y tế. Mã này được in trên thẻ BHYT và được sử dụng để xác định quyền lợi và thông tin của người tham gia khi sử dụng dịch vụ y tế.
• Mã số Bảo hiểm Xã hội (BHXH) là mã số độc đáo được cấp cho mỗi người lao động khi họ tham gia bảo hiểm xã hội. Mã này giúp quản lý thông tin và quyền lợi về bảo hiểm xã hội của người lao động.

Mã sổ thẻ BHYT sẽ nhiều hơn mã số BHXH. Chỉ có 10 ký tự cuối trên mã số thẻ BHYT là giống với BHXH. Tuy cả hai đều là phần của hệ thống bảo hiểm xã hội, nhưng chúng phục vụ cho các mục đích khác nhau và do đó, thường có mã số riêng biệt.

Học viện đào tạo pháp chế ICA đang cung cấp Khoá học Pháp chế công ty đại chúng, công ty chứng khoán nếu như bạn có nhu cầu hãy liên hệ đến số hotline 0564.646.646 của chúng tôi để được tư vấn nhé!

Mời bạn xem thêm:

• Hướng dẫn tra cứu bảo hiểm xã hội
• Quy định về bảo hiểm xã hội năm 2024
• Cơ quan bảo hiểm xã hội Việt Nam

Câu hỏi thường gặp: